آیت الله فاضل لنکراني: آيت الله فاضل لنكراني معتقد بود كه هر ده سال بايد برنامه هاي حوزه را بازنگري كرد

حجت الاسلام و المسلمين فاضل لنکراني: آيت الله فاضل لنكراني معتقد بود كه هر ده سال بايد برنامه هاي حوزه را بازنگري كرد

رسا، سرويس سياسي ـ رييس مرکز فقهي ائمه اطهار(ع) با اشاره به بالندگي علمي و پژوهشي و رشد سياسي حوزه هاي علميه پس از انقلاب اسلامي، نسبت به کم عمق شدن مباحث حوزوي در سال هاي اخير هشدار داد.
حجت الاسلام و المسلمين جواد فاضل لنکراني، رييس مرکز فقهي ائمه اطهار(ع)، در ديدار مدير عامل و اعضاي خبرگزاري رسا، با اشاره به سي امين سالگرد پيروزي انقلاب اسلامي در سال جاري گفت: حضرت امام خميني(ره) منشا تحول بزرگي در ابعاد سياسي، علمي و اخلاقي در جامعه ايران بود، از اين رو بايد با انجام پژوهش هاي برنامه ريزي شده، ابعاد مختلف شخصيت ايشان را مورد بحث و بررسي قرار داد.
وي با قدرداني از فعاليت هاي خبري خبرگزاري رسا در راستاي معرفي فعاليت هاي علمي و پژوهشي حوزه علميه قم در داخل و خارج از کشور اظهار داشت: پرداختن اين خبرگزاري به برنامه ها و مباحث پژوهشي حوزه علميه که کاري فراتر از فعاليت صرف خبري است، کاري شايسته و مورد انتظار از مجموعه اي حوزوي در اين سطح است.
حجت الاسلام و المسلمين فاضل لنکراني با بيان اين که حوزه هاي علميه پس از انقلاب اسلامي به بالندگي علمي و پژوهشي و رشد سياسي بسيار خوبي رسيدند، ادامه داد: پيش از انقلاب، حوزويان يا در مسائل سياسي حضور نداشتند، يا تنها بخش اندکي از آنها در اين گونه فعاليت ها شرکت مي کردند؛ اما امروزه همه حوزويان در مسائل سياسي حضور دارند، هر چند که حضورشان مختلف است و دست کم آن، اين است که از جريان هاي سياسي و اتفاق هايي که در دولت، مجلس، قوه قضائيه و ديگر نهادها مي افتد، آگاهند، در حالي که برخي از آنان فراتر از اين مقدار، اهل تحليل نيز هستند و گروه ديگر در درجه اي بالاتر، در برابر رخدادهاي داخلي و خارجي موضع گيري مي کنند.
وي با بيان اين که نبايد بيداري حوزه در مسائل سياسي را تنها به موضع گيري موافق اين نهاد با رويدادهاي داخلي دانست، خاطر نشان کرد: همين که حوزه از همه امور داخلي و حتي مسائل بين المللي اطلاع دارد و درباره آن تحليل مي کند و موضع مي گيرد، نشان دهنده حيات سياسي حوزه است که از برکات انقلاب اسلامي به شمار مي رود.
رييس مرکز فقهي ائمه اطهار(ع) در ادامه به رشد و بالندگي علمي و پژوهشي حوزه علميه پس از انقلاب اسلامي اشاره کرد و افزود: در مجموع مي توان گفت؛ حوزه علميه پس از انقلاب حرکت خود را به سوي تکامل آغاز کرد؛ ولي با اين حال مسأله تحول در حوزه، امر مهمي است که برنامه ريزي و پرداختن به آن در شرايط کنوني ضرورت دارد؛ چرا که امروزه اين مسأله يکي از مسائل بنيادين حوزه است، در حالي که بخش وسيعي از حوزويان از آن غافلند.
وي با اشاره به اين که تحول به معناي از بين بردن سنت هاي علمي محکم حوزه مانند مباحثه و تقريرنويسي نيست، اظهار داشت: در آخرين جلسه اي که شوراي عالي حوزه خدمت حضرت آيت الله فاضل لنکراني رسيدند، ايشان خطاب به اعضاي شوراي عالي گفتند: شما چطور هنوز با برنامه اي که بيست سال پيش براي حوزه ريخته شده، کار مي کنيد.
اين مدرس خارج فقه حوزه علميه قم ادامه داد: حضرت آيت الله فاضل لنکراني معتقد بود که هر ده سال يک بار برنامه حوزه بايد بازنگري و تغيير پيدا کند؛ چرا که با گذشت زمان ارتباط حوزه با ملت ها، گروه ها، مکاتب و مذاهب سراسر جهان بيشتر مي شود و روشن است که با آن برنامه قديمي و با ويژگي هايي که دارد، نمي توان در شرايط کنوني حضوري فعال، عميق و وسيع در جامعه جهاني داشت.
وي با اشاره به اين که هم اکنون پس از گذشت سي سال از پيروزي انقلاب اسلامي هنوز قم يکي از قطب هاي علمي و ديني در جهان شناخته نشده است، بيان داشت: هر چند در بيان گاهي ادعا مي شود که قم، ام القرا و حوزه علميه آن، مرکز علمي تشيع در جهان است؛ ولي هنوز به جايگاهي نرسيده ايم که توجه اوليه مراکز علمي جهان براي تحقيق درباره مسائل اسلامي، به حوزه علميه قم باشد.
حجت الاسلام و المسلمين فاضل لنکراني در ادامه اظهار داشت: شايد به صورت متفرقه برخي اساتيد دانشگاه هاي اروپا يا آمريکا با برخي از بزرگان يا مؤسسه هاي علمي قم مکاتبه داشته باشند؛ اما مجموعه حوزه هنوز با عنوان يک مرکز ثقل و مجموعه اي جهاني مطرح نشده است و اين مسأله، ما را به اين نتيجه مي رساند که برنامه اي براي معرفي حوزه به جهانيان نداريم.
وي با اشاره به راه اندازي مرکز فقهي ائمه اطهار(ع) از سوي حضرت آيت الله فاضل لنکراني(ره) براي ايجاد ارتباط پژوهشي با مراکزعلمي جهان ابراز داشت: نظر مرحوم والد بر اين بود که ارتباط اين مرکز فقهي با مؤسسه هاي علمي ديگر کشورها به گونه اي باشد که در هر نقطه از جهان سؤالي نسبت به فقه شيعي وجود داشت، همه بدانند بهترين، قوي ترين و محکم ترين جواب از سوي اين مرکز در قم ارائه مي شود؛ در حالي که ما در رسيدن به اين هدف تاکنون موفق نبوده ايم؛ چرا که اين مسأله کار يک نفر و يک مجموعه نيست؛ بلکه بايد مجموعه حوزه با همکاري مسؤولان حکومتي و دولت به اين مهم بپردازند.
اين پژوهشگر حوزوي با اشاره به برخورد مناسب دولتمردان با حوزه و فرمايشات مراجع و بزرگان حوزه تأکيد کرد: با اين حال معتقدم در سي سال گذشته هيچ گامي از سوي مسؤولان حکومتي براي معرفي حوزه و محصولات علمي و پژوهشي آن به جهانيان برداشته نشده است.
وي با انتقاد از حرکت يکي از مسؤولان که در سفر خود به مصر، به مسؤولان دانشگاه الازهر پيشنهاد تأسيس يک شعبه از اين دانشگاه در ايران را داده بود، بيان داشت: هر چند اين پيشنهاد از نظر علمي خوب است؛ ولي چرا تأسيس يک شعبه از حوزه علميه قم در آن کشور يا نقاط ديگر جهان پيشنهاد نشد.
حجت الاسلام و المسلمين فاضل لنکراني يکي از مسائل امروز حوزويان را مشکلات موجود براي حضور تبليغي و علمي آنان در نقاط مختلف جهان دانست و گفت: براي مثال آذربايجان کشوري است که هشتاد درصد مردم آن شيعه اند، در حالي که هنوز يک پايگاه علمي شيعي حوزوي در اين کشور وجود ندارد.
وي ادامه داد: واقعيت اين است که حوزه در دنياي امروز حضور کم رنگي دارد و به فرض اگر بخواهد حضور قوي پيدا کند، براي آن برنامه اي ندارد؛ از اين رو رهبر معظم انقلاب اسلامي تحول در حوزه را امري ضروري دانستند.
اين مدرس خارج فقه حوزه علميه قم با بيان اين که شوراي عالي حوزه بايد براي احداث مراکز حوزوي در سراسر جهان برنامه ريزي کند، خاطر نشان کرد: البته جامعه المصطفي العالميه فعاليت خوب و گسترده اي دارد؛ ولي تأسيس مدارس علميه از سوي فارغ التحصيلان اين مرکز در کشورهاي مختلف، يک کار شخصي است و بر اساس يک برنامه منسجم نيست.
وي حوزه علميه را از نظر علمي، مرکزي زنده و بالنده معرفي کرد و اظهار داشت: با اين حال نگراني هايي نسبت به کاهش عمق مباحث حوزوي وجود دارد که مشکلات طلاب تنها بخشي از دلايل اين مسأله است.
رييس مرکز فقهي ائمه اطهار(ع) ادامه داد: به نظر مي رسد عامل اصلي کم عمق شدن مباحث، اساتيد حوزه اند، از اين رو بايد از اساتيد خواست تا درس خود را با عمق بيشتري بيان کنند و مسؤولان بايد در اين زمينه کار اساسي انجام دهند.
وي در ادامه گفت: چندي پيش يکي از اساتيد حوزه اين مسأله را مطرح کرد که با توجه به کم حوصلگي طلاب، بايد مطالب را به صورت مختصر بيان کرد، من به ايشان گفتنم اين بزرگ ترين ضربه به حوزه است؛ چرا که با اين روش طلاب سطحي بار مي آيند.
حجت الاسلام و المسلمين فاضل لنکراني با اشاره به کتاب البيع حضرت امام خميني(ره) که در سن هفتاد تا هشتاد سالگي در نجف نوشته شده است، ابراز داشت: اين کتاب متني بسيار دقيق، قوي و ظريف دارد، به گونه اي که در بحث استفاده اصاله اللزوم از آيه«اوفوا بالعقود»، ايشان چهارده بيان را با ويژگي ها و اشکالات وارد بر هريک ذکر کرده اند که اين نشان دهنده ذهن عميق و دقيق حضرت امام(ره) در مسائل فقهي است، در حالي که برخي در کتاب هاي خود تنها دو بيان از اين چهارده بيان را آورده اند.
وي با انتقاد از کساني که با شعار«بيش از اين نياز نيست» به سطحي شدن طلاب دامن مي زنند، افزود: اگر طلبه ذهن عميق و دقيق نداشته باشد، نمي تواند در مسائل مهم اعمال نظر کند، تجربه نشان داده کساني که در مسائل فقهي بسيار دقيق و عميق هستند به راحتي مي توانند مسائل مستحدثه را حل و فصل کنند.
وي با اشاره به نگراني حضرت آيت الله فاضل لنکراني از استفاده طلاب از کتاب هايي با عنوان تلخيص اذعان داشت: مرحوم والد در آن زمان نسبت به اين مسأله به مسؤولان وقت حوزه تذکر دادند.
اين پژوهشگر حوزوي با بيان اين که حوزه بايد براي اساتيد خود سرمايه گذاري وسيعي کند، ادامه داد: برپايي جلسه هاي فراوان و استفاده از ديدگاه هاي آنان مي تواند بسيار مفيد و راهگشا باشد.
وي اظهار داشت: امروز حوزه از ديدگاه هاي اساتيد برجسته خود استفاده نمي کند؛ چرا که بين حوزه و اين اساتيد ارتباطي وجود ندارد. البته مسؤولان حوزه به اساتيد احترام مي کنند و آمادگي خود را براي شنيدن نظرات مختلف آنان اظهار مي کنند؛ ولي اين کافي نيست. امروز اساتيد بسيار خوبي در حوزه وجود دارند که بايد آنها را به ميدان آورد و با تأمين امکانات مناسب از آنها خواست تا دروسشان را قوي تر و عميق تر بيان کنند.
استاد خارج حوزه علميه قم در ادامه لازمه تحول در حوزه را تحول در اساتيد حوزوي دانست و ابراز داشت: منظور از تحول اساتيد، حذف برخي از آنان نيست؛ بلکه منظور عمق بخشي به درس همراه با علاقه مندي به تدريس و ارتباط تنگاتنگ با طلاب است.
وي کم رنگ شدن ارتباط استاد با طلبه را از ديگر مسائل پيش روي حوزه و قابل درنگ دانست و تصريح کرد: امروز بسياري از طلاب با شيوه صحيح درس خواندن به ويژه درس خارج آشنا نيستند؛ چراکه با اساتيد خود ارتباط تنگاتنگي ندارند.
حجت الاسلام و المسلمين فاضل لنکراني پرداختن به مسأله تحول در حوزه را امري دائمي عنوان کرد و بيان داشت: خبرگزاري رسا، همچنان که تاکنون در اين عرصه فعاليت مثبتي داشته، بايد با ادامه دادن به اين مسير، اين بحث را براي هميشه در حوزه زنده نگاه دارد تا به نتايج قابل قبولي برسد.
وي عملکرد خبرگزاري رسا در سال گذشته را بسيار مثبت و موفق ارزيابي کرد و اظهار داشت: براي معرفي حوزه به جهان تنها استفاده از زبان عربي کافي نيست؛ بايد از زبان هاي بين المللي ديگري هم بهره ببريد تا بتوانيد گام مؤثري در اين راستا برداريد.
در ابتداي اين ديدار حجت الاسلام محمد مهدي محققي، مدير عامل خبرگزاري رسا گزارشي از فعاليت هاي اين خبرگزاري ارايه کرد.
وي با اشاره به اين که در آستانه سي­امين سالگرد پيروزي انقلاب اسلامي قرار داريم، افزود: در صدديم در سال جاري درباره انديشه هاي سياسي حضرت امام خميني(ره)، به ويژه فقه سياسي ايشان فعاليت بيشتري کنيم و در ضمن ابعاد ارتباط علمي، سياسي و عاطفي مرحوم حضرت آيت الله محمد فاضل لنکراني را با بنيانگذار جمهوري اسلامي ايران بررسي کنيم.
مدير عامل خبرگزاري رسا، افتتاح بخش عربي خبرگزاري، معرفي محصولات، پژوهش ها و شخصيت هاي حوزوي به جهان اسلام، تبيين و دفاع از انديشه هاي حضرت امام خميني(ره) و ارزش هاي انقلاب و نظام اسلامي را از جمله فعاليت هاي اين خبرگزاري در سال گذشته اعلام کرد و اظهار داشت: امروز خبرگزاري رسا پس از گذشت سه سال از راه اندازي، به يک جريان اطلاع رساني مستقل حوزوي تبديل شده است که نسبت خاصي با جريان ها و گرايش هاي مختلف ندارد و همچنان بر حفظ استقلال و هويت حوزوي خود پا مي فشارد.
وي با اشاره به آگاهي مناسب حوزويان در حال حاضر از مسايل سياسي داخلي و خارجي گفت: در صدديم تا در مورد تحليل اخبار فعاليت بيشتري کنيم تا طلاب با مقوله جريان سازي هاي خبري و تکنيک ها و تاکيک هاي رسانه هاي مهم آشنا شوند.
حجت الاسلام محققي در پايان به حفظ سنت هاي حوزوي و مورد تاکيد بزرگان در ضمن پرداختن به مساله تحول و نوآوري در حوزه علميه تاکيد و خاطر نشان کرد: خبرگزاري رسا در اين مورد نيز تاکنون فعاليت هاي گوناگوني داشته است و آن را ادامه خواهد داد.