Qədr gecəsi: İyirmi birinci gecənin əməlləri

Bismilləhir-Rahmənir-Rahim

Qədr gecəsi: Ramazan ayının iyirmi birinci gecəsinin əməlləri

Möhtəşəm “Məfatihul-cinan” kitabında yazılıb ki, iyirmi birinci gecənin fəziləti on doqquzuncu gecədən üstündür. Mömin gərək bu gecənin əməllərini; qüsül etmək, əhya saxlamaq, “Yeddi qul huvəllah namazı”nı qılmaq, Quran başa qoymaq, yüz rükət namaz qılmaq, Cövşan Kəbir və sair duaları oxumaq kimi, əməlləri yerinə yetirsin.

Hədislərdə bu iki gecədə iyirmi birinci və iyirmi üçüncü gecədə qüsül almaq, əhya saxlamaq, çoxlu ibadət etməyə daha çox təkid olunmuşdur. Qədr gecəsi bu iki gecədən ibarətdir. Bir neçə hədisdə məsumlardan sual olunur ki, Qədr gecəsi bu iki gecənin hansı biridir. Onlar müəyyən etmədən buyurublar: –”Hər iki gecədə mümkündür. Hər ikisində xeyir işlər görün!” və bu kimi buyruqlar. Şeyx Səduq isə öz “Əmali” kitabında yazır: “Hər kəs bu iki gecəni elmi məsələləri müzakirə etməklə əhya saxlasa, daha üstün və fəzilətlidir.”

 Nəhayət, bu gecədən etibarən ayın axırıncı onluğunun dualarını oxumağa başlasın. Bu dualardan birini də Kuleyni İmam Sadiqin (əleyhissəlam) belə buyurduğunu nəql edir: “Ramazan ayının axırıncı onluğunda hər gecə belə deyin:

أَعُوذُ بِجَلالِ وَجْهِكَ الْكَرِيمِ أَنْ يَنْقَضِيَ عَنِّي شَهْرُ رَمَضَانَ أَوْ يَطْلُعَ الْفَجْرُ مِنْ لَيْلَتِي هَذِهِ وَ لَكَ قِبَلِي ذَنْبٌ أَوْ تَبِعَةٌ تُعَذِّبُنِي عَلَيْهِ

Əuzu bicəlali vəchikəl kə­ri­mi ən yənqəziyə ənni şəhru rə­məzan, əv yətluəl fəcru min ləy­ləti hazih, və ləkə qibəli zən­bun əv təbi­ətun tuəzzibuni ələyh.

(İlahi,) Ramazan ayında məni bağışlamaq və yaxud bu gecənin sübhü üzümə açıldığı halda, mənim üzərimdə Sənin tərəfindən bir cəza və ya Sənə qarşı bir günah qalaraq əzaba düçar olacağımdan Sənin böyük zatına sığınmışam!

Cənab Kəfəmi “Bələdul-əmin” kitabının haşiyəsində İmam Sadiqdən (əleyhissəlam) ramazan ayının axırıncı onluğunun hər gecəsində vacib namazlardan və nafilələrdən sonra bu duanı oxumabğı nəql etmişdir:

اللَّهُمَّ أَدِّ عَنَّا حَقَّ مَا مَضَى مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ وَ اغْفِرْ لَنَا تَقْصِيرَنَا فِيهِ وَ تَسَلَّمْهُ مِنَّا مَقْبُولا وَ لا تُؤَاخِذْنَا بِإِسْرَافِنَا عَلَى أَنْفُسِنَا وَ اجْعَلْنَا مِنَ الْمَرْحُومِينَ وَ لا تَجْعَلْنَا مِنَ الْمَحْرُومِينَ

Əllahummə əddi ənna həq­qə ma məza min şəhri rəmə­zan, vəğfir ləna təqsirəna fih, və təsəlləmhu minna məq­bula, və la tuaxizna bi­is­rafina əla ənfusina, vəc`­əlna minəl mər­hu­min, və la təc`əlna minəl məh­rumin.

İlahi, Ramazan ayından keçənlərin haqqını bizim tərəfimizdən əda et, həmin ayda xətalarımızı bağışla, onu bizdən qəbul olunmuş halda al, bizi özümüzə israfçılığımızla cəzalandırma, bizi rəhm olunanlardan et və məhrum olanlardan etmə!

Buyurur:- “Hər kəs bu duanı oxusa, Allah taala onun ramazan ayının keçən günlərində etdiyi günahları bağışlayar və gələcək günlərindəki günahlardan saxlayar.

Seyid ibn Tavus “İqbal”da İbni Əbi Əmirdən, o, da Mürazimdən nəql edir ki, həzrət İmam Sadiq (əleyhissəlam) ramazan ayının axırıncı on günündə bu duanı oxuyardı:

اللَّهُمَّ اِنَّكَ قُلْتَ فِي كِتَابِكَ الْمُنْزَلِ شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِي أُنْزِلَ فِيهِ الْقُرْءَانُ هُدًى لِلنَّاسِ وَ بَيِّنَاتٍ مِنَ الْهُدَى وَ الْفُرْقَانِ فَعَظَّمْتَ حُرْمَةَ شَهْرِ رَمَضَانَ بِمَا أَنْزَلْتَ فِيهِ مِنَ الْقُرْآنِ وَ خَصَصْتَهُ بِلَيْلَةِ الْقَدْرِ وَ جَعَلْتَهَا خَيْرا مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ اللَّهُمَّ وَ هَذِهِ أَيَّامُ شَهْرِ رَمَضَانَ قَدِ انْقَضَتْ وَ لَيَالِيهِ قَدْ تَصَرَّمَتْ وَ قَدْ صِرْتُ يَا إِلَهِي مِنْهُ إِلَى مَا أَنْتَ أَعْلَمُ بِهِ مِنِّي وَ أَحْصَى لِعَدَدِهِ مِنَ الْخَلْقِ أَجْمَعِينَ فَأَسْأَلُكَ بِمَا سَأَلَكَ بِهِ مَلائِكَتُكَ الْمُقَرَّبُونَ وَ أَنْبِيَاؤُكَ الْمُرْسَلُونَ وَ عِبَادُكَ الصَّالِحُونَ أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تَفُكَّ رَقَبَتِي مِنَ النَّارِ وَ تُدْخِلَنِي الْجَنَّةَ بِرَحْمَتِكَ وَ أَنْ تَتَفَضَّلَ عَلَيَّ بِعَفْوِكَ وَ كَرَمِكَ وَ تَتَقَبَّلَ تَقَرُّبِي وَ تَسْتَجِيبَ دُعَائِي وَ تَمُنَّ عَلَيَّ [إِلَيَ‏] بِالْأَمْنِ يَوْمَ الْخَوْفِ مِنْ كُلِّ هَوْلٍ أَعْدَدْتَهُ لِيَوْمِ الْقِيَامَةِ إِلَهِي وَ أَعُوذُ بِوَجْهِكَ الْكَرِيمِ وَ بِجَلالِكَ الْعَظِيمِ أَنْ يَنْقَضِيَ أَيَّامُ شَهْرِ رَمَضَانَ وَ لَيَالِيهِ وَ لَكَ قِبَلِي تَبِعَةٌ أَوْ ذَنْبٌ تُؤَاخِذُنِي بِهِ أَوْ خَطِيئَةٌ تُرِيدُ أَنْ تَقْتَصَّهَا مِنِّي لَمْ تَغْفِرْهَا لِي سَيِّدِي سَيِّدِي سَيِّدِي أَسْأَلُكَ يَا لا إِلَهَ إِلا أَنْتَ إِذْ لا إِلَهَ إِلا أَنْتَ إِنْ كُنْتَ رَضِيتَ عَنِّي فِي هَذَا الشَّهْرِ فَازْدَدْ عَنِّي رِضًا وَ إِنْ لَمْ تَكُنْ رَضِيتَ عَنِّي فَمِنَ الْآنَ فَارْضَ عَنِّي يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ يَا اللَّهُ يَا أَحَدُ يَا صَمَدُ يَا مَنْ لَمْ يَلِدْ وَ لَمْ يُولَدْ وَ لَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُوا أَحَدٌ

Əllahummə innəkə qultə fi kitabikəl munzəli şəh­ru rəmə­zanəlləzi unzilə fi­hil Qur`an, hudən lin nasi və bəyyinatin minəh huda vəl furqan, fəəz­zəm­tə hur­mətə şəhri rəməzan, bima ənzəltə fihi minəl Qur`­an, və xəsəstəhu biləylətil qədr, və cəəltəha xəyrən min əlfi şəhr, Əllahummə və ha­zihi əy­ya­mu şəhri rəmə­zanə qədin­qəzət, və ləyalihi qəd təsər­rə­mət, və qəd sirtu ya ilahi min­hu ila ma əntə ə`ləmu bihi minni, və əhsa liədədihi minəl xəlqi əc­məin, fəəs`əlukə bima səə­ləkə bihi məlaikətukəl mu­qər­rəbun, və ənbiyaukəl mur­səlun, və ibadukəs salihun, ən tusəlliyə əla Muhəm­mə­din və ali Muhəmməd, və ən təfukkə rəqəbəti minən nar, və tud­xi­lə­nil cənnətə bi­rəh­mətik, və ən tətəfəzzələ ələyyə biəfvikə və kərəmik, və tətəqəbbələ təqər­ru­bi və təstəcibə duai və tə­mun­nə ələyyə (ila) bil əmni yəvməl xəvfi min kulli həvl, ə`dədtəhu liyəvmil qiyaməh, İlahi və əuzu bivəchikəl kərim, və bicəlalikəl əzim, ən yən­qəziyə əyyamu şəhri rəməzanə və ləyalih, və ləkə qibəli təbiə­tun əv zənbun tuvaxizuni bih, əv xətiətun turidu ən təqtəs­səha minni, ləm təğfirha li səyyidi səyyidi səyyidi, əs`ə­lukə ya la ilahə illa ənt, iz la ilahə illa əntə in kuntə rəzitə ənni fi hazəş şəhr, fəzdəd ənni riza, və in ləm təkun rəzitə ənni fəminəl anə fərzə ənni ya ərhəmər rahimin, ya Əllahu ya əhədu ya səmədu ya mən ləm yəlid və ləm yuləd, və ləm yəkun ləhu kufuvən əhəd.

İlahi, həqiqətən, Sən nazil olunmuş kitabında belə buyurubsan: “Ramazan ayı insanlara doğru yolu göstərən, bu yolu açıq dəlilləri ilə aydınlaşdıran və (haqqı batildən) ayıran Quranın nazil olduğu bir aydır.” Ramazan ayında Quranı nazil etdiyin üçün həmin ayı ehtiramla yad etdin, “qədr” gecəsini ona məxsus bildin, həmin gecəni min aydan üstün və xeyirli etdin. İlahi, bu Ramazan ayının günləri və gecələri sona yetdi və mənim bu ayla bağlı vəziyyətimi və əməllərimin sayını Sən məndən və bütün insanlardan yaxşı bilirsən! Belə isə, yaxın mələklərin, “mürsəl” peyğəmbərlərin və saleh bəndələrinin Səndən istədikləri kimi, mən də Səndən istəyirəm ki, Məhəmməd və Məhəmmədin Əhli-beytinə salam yetirəsən, rəhmətinlə məni cəhənnəmdən xilas edib behiştə aparasan, əfv və kərəmini mənə artırasan, Sənin dərgahına yaxınlığımı və dualarımı qəbul edəsən, qorxulu və vəhşətli gündə, qiyamət günü (günahkarlar) üçün hazırladığın qorxu və vəhşətdən amanda saxlamaqla mənə minnət qoyasan! Ramazan ayının günləri və gecələri başa çatdığı halda, mənim üzərimdə Sənin tərəfindən bir cəza, yaxud Sənə qarşı bir günah qalaraq əzaba düçar olacağım və yaxud bağışlamadığın xətalarıma görə məndən qisas alacağından Sənin böyük zatına və əzəmətli şövkətinə sığınmışam! Ey mənim mövlam, ey mənim mövlam, ey mənim mövlam, Səndən istəyirəm, ey Səndən başqa heç bir tanrı olmayan, çünki Səndən başqa heç bir tanrı yoxdur, əgər bur ayda məndən razı qalıbsansa, razılığını daha da artır və əgər razı qalmayıbsansa, elə bu saat məndən razı qal, ey mehribanların ən mehribanı! Ey Allah, ey yeganə, ey ehtiyacsız, ey doğmayan, doğulmayan və tayı-bərabəri olmayan!

Bu gecədə aşağıdakı duanı çox oxusun:

يَا مُلَيِّنَ الْحَدِيدِ لِدَاوُدَ عَلَيْهِ السَّلامُ يَا كَاشِفَ الضُّرِّ وَ الْكُرَبِ الْعِظَامِ عَنْ أَيُّوبَ عَلَيْهِ السَّلامُ أَيْ مُفَرِّجَ هَمِّ يَعْقُوبَ عَلَيْهِ السَّلامُ أَيْ مُنَفِّسَ غَمِّ يُوسُفَ عَلَيْهِ السَّلامُ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ كَمَا أَنْتَ أَهْلُهُ أَنْ تُصَلِّيَ عَلَيْهِمْ أَجْمَعِينَ وَ افْعَلْ بِي مَا أَنْتَ أَهْلُهُ وَ لا تَفْعَلْ بِي مَا أَنَا أَهْلُهُ

Ya muləyyinəl hədidi li­Da­vudə ələyhis səlam, ya ka­şi­fəz zurri vəl kərbil izami ən Əy­yu­bə ələyhis sə­lam, əy mufərricə həmmi Yə`qubə ələyhis səlam, əy mu­nəffisə ğəmmi Yusufə ələy­his səlam, səlli əla Muhəm­mə­din və ali Muhəmməd, kə­ma əntə əhluhu ən tusəlliyə ələy­him əcməin, vəf`əl bi ma əntə əhluh, və la təf`əl bi ma ənə əhluh.

Ey dəmiri Davudun (salam olsun ona) əlilə yumşaldan, ey ağrı-acıları və qəm-qüssələri Əyyubdan (salam olsun ona) uzaqlaşdıran, ey Yəqubun ((salam olsun ona) kədərini aparan, ey Yusifin  (salam olsun ona) qəm-qüssəsini aradan qaldıran, Məhəmməd və Məhəmmədin Əhli-beytinə salam yetir, Sənə layiq olduğu kimi, onların hamısına salam yetir və mənə deyil, Sənə layiq olduğu kimi mənimlə rəftar et!

Bu dualardan biri də müsnəd hədislə “Kafi”də, “Muqnəə”də və mürsəl hədislə “Misbah”da nəql olunmuşdur ki, birinci gecədə (yəni axırıncı onluğun ilk gecəsində, 21-ci gecədə) deyirsən:

يَا مُولِجَ اللَّيْلِ فِي النَّهَارِ وَ مُولِجَ النَّهَارِ فِي اللَّيْلِ وَ مُخْرِجَ الْحَيِّ مِنَ الْمَيِّتِ وَ مُخْرِجَ الْمَيِّتِ مِنَ الْحَيِّ يَا رَازِقَ مَنْ يَشَاءُ بِغَيْرِ حِسَابٍ يَا اللَّهُ يَا رَحْمَانُ يَا اللَّهُ يَا رَحِيمُ يَا اللَّهُ يَا اللَّهُ يَا اللَّهُ لَكَ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى وَ الْأَمْثَالُ الْعُلْيَا وَ الْكِبْرِيَاءُ وَ الْآلاءُ أَسْأَلُكَ أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تَجْعَلَ اسْمِي فِي هَذِهِ اللَّيْلَةِ فِي السُّعَدَاءِ وَ رُوحِي مَعَ الشُّهَدَاءِ وَ إِحْسَانِي فِي عِلِّيِّينَ وَ إِسَاءَتِي مَغْفُورَةً وَ أَنْ تَهَبَ لِي يَقِينا تُبَاشِرُ بِهِ قَلْبِي وَ إِيمَانا يُذْهِبُ الشَّكَّ عَنِّي وَ تُرْضِيَنِي بِمَا قَسَمْتَ لِي وَ آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَ فِي الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَ قِنَا عَذَابَ النَّارِ الْحَرِيقِ وَ ارْزُقْنِي فِيهَا ذِكْرَكَ وَ شُكْرَكَ وَ الرَّغْبَةَ إِلَيْكَ وَ الْاِنَّابَةَ وَ التَّوْفِيقَ لِمَا وَفَّقْتَ لَهُ مُحَمَّدا وَ آلَ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ وَ عَلَيْهِمُ السَّلامُ

Ya mulicəl ləyli fin nə­har, və mulicən nəhari fil ləyl, və muxricəl həyyi mi­nəl məyyit, və muxricəl məy­yi­ti minəl həyy, ya raziqə mən yəşau biğəyri hisab, ya Əllahu ya rəhman, ya Əllahu ya rəhim, ya Əllahu ya Əl­la­hu ya Əllah, ləkəl əsmaul husna vəl əmsalul ulya, vəl kibriyau vəl ula, əs`ə­lukə ən tusəlliyə əla Muhəm­mədin və ali Muhəmməd, və ən təc`­ələsmi fi hazihil ləyləti fis suəda, və ruhi məəş şu­hə­da, və ihsani fi illiy­yinə və isaəti məğfurəh, və ən təhəbə li yəqinən tuba­şiru bihi qəlbi, və imanən yuzhibuş şəkkə ənni, və tur­ziyəni bima qəsəmtə li, və atina fid dunya həsənətən və fil axirəti həsənəh, və qina əzabən naril həriq, vərzuqni fiha zikrəkə və şukrək, vər rəğbətə iləykə vəl inabətə vət təvfiq, lima vəffəqtə ləhu Mu­həm­mədən və alə Muhəmməd, ələyhi və ələyhimus səlam.

Ey gecəni gündüzə, gündüzü də gecəyə daxil edən, dirini ölüdən, ölünü də diridən çıxaran! Ey istədiyinə saysız-hesabsız ruzi verirsən! Ey Allah, ey bağışlayan! Ey Allah, ey mehriban! Ey Allah, ey Allah, ey Allah! Gözəl adlar, ali məsəllər, böyüklük və nemətlər yalnız Sənə məxsusdur. Səndən istəyirəm ki, Məhəmməd və Məhəmmədin Əhli-beytinə salam göndərəsən, bu gecə adımı (əbədi) səadətə çatanlar və ruhumu şəhidlər sırasında, ehsanımı “İlliyyin”də və günahlarımı bağışlanmış qeyd edəsən. Mənə qəlbimlə birbaşa rabitədə olan yəqin (dərəcəsi), şəkki aradan qaldıran iman əta edəsən və məni qismət etdiklərinə razı salasan. Bizə dünya və axirətdə yaxşılıq əta edəsən, bizi cəhənnəmin yandırıcı əzabından saxlayasan, bu gecə məni zikrinə, şükrünü yerinə yetirməyə, Sənə rəğbətli olmağa, tövbəyə, Məhəmməd və Məhəmmədin Əhli-beytinə əta etdiyin müvəffəqiyyətə nail edəsən!

İltimas dua!