Bismilləhir-Rahmənir-Rahim
Həzrət Ayətullah Uzma Fazil Lənkəraninin (Allah ruhunu şad etsin) “Təthir” ayəsinin təfsiri adlı dəyərli kitabından
(ardı)
"TƏTHİR" AYƏSİ
اِنَّماَ يُرِيدُ اللهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ اَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا
"Həqiqətən, Allahın istək və iradəsi bu olmuşdur ki, yalnız Siz
Əhli-beytdən hər növ zahiri və batini çirkinlikləri aradan aparıb Sizi
pak-pakizə qərar versin."
Bu şərif
ayə ən məşhur ayələrdən biridir və sünnüşiə rəvayətlərində qeyd olunduğu kimi,
xususi bir hadisə ilə əlaqədar Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alihi və səlləm)
-in ən yaxın adamları barəsində nazil olmuşdur. Bu ayənin Əhli-beytin yüksək məqama
malik olmalarına, layiqli, pak və məsum şəxsiyyətlərinə dəlalət etməsində əsla
şəkkə yer yoxdur.
"Təthir"
ayəsi insaniyyətin ən yüksək dərəcələrində olanların fövqündə dayanan şəxsiyyətlərdən
söz açır. Onlar özlərini fəzilət, ismət, paklıq, əzəmət və sair layiqli səciyyələrlə
zinətləndirmiş insanlardır.
"Təthir"
ayəsi həqiqətgörən, müdrik insanların diqqətini ismətli, pak və məsum şəxsiyyətlərə
tərəf yönəldir, həqiqətə yabançı olan təəssübkeş insanları qalın təəssüb pərdəsində
tora salır, Əhli-beytin haqq, fəzilətli və layiqli olmalarını etiraf etməkdən
qaçmalarını qeyri-mümkün edir. Nəticədə aydın fikirli insanların nəzərində
onların haqq olması cilvələnir.
İndi
isə şərif "Təthir" ayəsi ilə əlaqədar dərin və geniş araşdırma aparmaq
lazımdır. Birinci mərhələdə rəvayət və hədisləri nəzərə almadan"ümumiyyətlə
beş əsas və mühüm məsələ diqqət mərkəzində olmalıdır:
1-"Təthir"
ayəsinin Peyğəmbərin zövcələrinə xitab məqamında nazil olan ayələrin içində
yazılmasına baxmayaraq bu ayələrə dərindən diqqət yetirməklə məlum olur ki,
"Təthir" ayəsi o həzrətin zövcələri haqqında nazil olmayıb.
2-"Təthir"
ayəsinin şəni-nüzulunu araşdırarkən məlum olur ki, bu ayə xüsusi bir yerdə və
Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alihi və səlləm) -in zövcələrinin birinin evində
nazil olmuşdur, amma Quranda yazılarkən o həzrətin zövcələri haqqında nazil
olan ayələrin içində aşağıdakı şəkildə yerləşdirilib:
وَ وَقَرْنَ فِي
بُيُوتِكُنَّ وَ لاَ تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجاَهِلِيَّةِ الاُوليَ وَ اَقِمْنَ
الصَّلوَةَ وَ أتِيْنَ الزَّكوَةَ وَ اَطِعْنَ اللهَ وَ رَسُولَهُ اِنَّماَ
يُرِيدُ اللهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ اَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ
تَطْهِيرًا
3-"İnnəma
yuridullah" cümləsindəki "iradə" kəlməsinin (bu,
"yuridu"nun məsdəridir-müt) mənası nədir?
4-Quran
nəzərindən "rics" nə deməkdir ki, onun Əhli-beytdən ümumiyyətlə inkar
olunduğunu göstərsin?
5-"Əhləl-beyt" kəlami (sintaktik) tərkibdə nədir?
"Əhli-beyt"in məfhumu daha geniş olub Peyğəmbərin bütün yaxın adamlarına
şamil olurmu, yoxsa ümumi məfhum olmayıb sadəcə olaraq onların içində bəzi şəxsiyyətləri
göstərən "müşir" (işarə edən) ünvanıdır? Başqa sözlə desək,
"Əhli-beyt" kəlməsində vəsfi məna nəzərə alınıbdır, yoxsa məxsus şəxslərə
aiddir?
(ardını izləyin)
