Təthir ayəsinin təfsiri

29 March 2024

17:45

۲۱۱

Xəbərin xülasəsi :
Həzrət Ayətullah Uzma Fazil Lənkəraninin (Allah ruhunu şad etsin) “Təthir” ayəsinin təfsiri adlı dəyərli kitabından
آخرین رویداد ها

Bismilləhir-Rahmənir-Rahim

Həzrət Ayətullah Uzma Fazil Lənkəraninin (Allah ruhunu şad etsin) “Təthir” ayəsinin təfsiri adlı dəyərli kitabından

(ardı)

BİRİNCİ MƏSƏLƏ BARƏSİNDƏ TƏHQİQ

Şübhəsiz, sözügedən ayələr Mədinədə nazil olmuşdur. Çünki, mübarək "Əhzab" surəsinin bütün ayələri mədənidir. Xüsusilə bunu nəzərə alaq ki, Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alihi və səlləm) -in zövcələri barəsində nazil olan ayələr Həzrətin onlarla izdivac etməsindən sonra nazil edilmişdir.

Deməli, bu ayə Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alihi və səlləm) -in bərəkətli ömrünün axırlarında nazil olub. Bu zaman o Həzrətin bir neçə zövcəsi var idi və əsas etibarı ilə onların hamısı, yaxud əksəriyyəti həmin halda qalmışdılar. Həzrətin vəfatından sonra özlərinə "Ümmül-möminin" (möminlərin anası) ləqəbini alıb, böyük iftixar sahibi oldular.

Bu ayələr mühüm bir işlə əlaqədar Peyğəmbərin zövcələrinə xitab edərək onlara faydalı nəsihətlər verir. Çünki o Həzrətin vəfatından sonra onun zövcələri İslamın gələcəyində mühüm fəaliyyət göstərə bilər və "Ümmül-möminin" ləqəbindən sui-istifadə edərək təxribatçı ünsürlərin təsirinə məruz qalar, həqiqətdən agah olmayan avam müsəlman kütlələrini İslamın haqq yolundan azdırıb, onları İslam və müsəlmanların zərərinə tamam olan hansısa bir yola vadar edə bilərdilər. Məhz buna görə də Qurani-Kərim onlara öyüd-nəsihət verərək xatırladır ki, gələcəkdə öz vəzifələrinə düzgün şəkildə əməl etsinlər, İslamın zərərinə tamamlanan, müsəlmanların həqiqi rəhbərlərinin çətinliklərlə qarşılaşmasına və İslam ümmətinin parçalanmasına səbəb olan bir iş görməsinlər.

Birinci ayədə Allah-Taala Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alihi və səlləm) -in zövcələrinə xitab edərək belə buyurur:

"Ey Peyğəmbər, öz zövcələrinə de ki, əgər dünya həyatı və onun zinətini istəyib ona məftun olsanız, qadınlara xas olan həvəslərə düçar olsanız, bilin ki, bu cür düşüncələr və maddi həyata qapılmaq Allahın Rəsulunun şəninə layiq deyil və çox keçməz ki, o Həzrətin zövcəsi olmaq iftixarından məhrum olarsınız belə olan halda gəlin sizi bəhrələndirib təlaq verim"gözəl bir təlaq ilə."[1]

İkinci ayədə buyurulur ki, əgər Peyğəmbərin hədəfinə diqqət yetirsələr, (hansı ki, o Həzrətin bütün niyyət və diqqəti Allaha yönəlmişdi) bu iftixarlı üslubun və o Həzrətlə birgə həyat sürməyin ən böyük mükafatlarına çatarlar.

Üçüncü ayədə isə onların həssas mövqeyi, məqam və rəftarları barəsində buyurulur: "Güman etməsinlər ki, aşkar günahlara batsalar, yaramaz işlər görsələr adi camaat kimi sadəcə bəyənilməz işlər görmüşlər. Əksinə, Peyğəmbərin zövcələri olduqlarına görə, bu işlər çox həssas və ağır cəzanı gərəkli edir."[2]

Dördüncü ayə yuxarıdakı ayənin müqabilində buyurur: "(Pis əməllər cəzanı iki qat artırdığı kimi) Allah qarşısında təqvaya riayət edib xalis bəndə olmağın, Peyğəmbərə qeydsiz-şərtsiz itaət etməyin və Allah bəyənən yolla getməyin də kəramətli həyatdan faydalanmaq kimi iki qat savabı vardır."

Beşinci ayə məsələni daha açıq şəkildə bəyan edərək buyurur: "Həyatda özlərini adi qadınlarla müqayisə etməsinlər. Əgər pis və yaramaz işlərdən çəkinsələr, qadir Allahı nəzərə alsalar, Allahın bütün işlərə mükafat və ya cəza verəcəyini bilsələr, əsla sair qadınlarla müqayisə ediləsi deyillər."
 
Deməli, onlar riya və hiylədən uzaq olan düzgün yolla getməli, hətta səsin tonunda, danışıq tərzində belə, ehtiyatlı olmalıdırlar ki, bir kimsə onların danışıq ahəngindən şeytani vəsvəsələrə düçar olmasınlar.

Nəhayət altıncı ayədə onların müsəlman cəmiyyətlərindəki vəzifələri təyin edilir: "Onların vəzifələri müsəlmanların cəmiyyətində (toplantılarında) olmaq, İslamın siyasi işlərinə müdaxilə etmək deyil, əksinə, Allah və Onun Rəsuluna itaət etmək, namaz qılıb müsəlmanların beytül-malına kömək etməkdir."

Yuxarıdakı ayələr Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alihi və səlləm) -in zövcələri üçün heç bir fəzilət və ya şərəfi isbat etmir. Sadəcə olaraq onları fəzilətli, həyalı, şərəfli olmağa təşviq edir, onları Qiyamətə qədər bu böyük iftixara (o həzrətin zövcəsi olmaq iftixarına) malik olmaqla, habelə bir İslam qadınının vəzifələri ilə agah edir. Bunların hamısında məqsəd budur ki, Peyğəmbərin zövcələri onlara aid olmayan işlərə baş qoşmasınlar, İslamın mühüm və həssas işlərinə müdaxilə etməsinlər, Allah və Onun Peyğəmbəri İslamın gələcəkdəki işlərini bəzi şəxsiyyətlərin öhdəsinə qoyanda, onlar "biz Peyğəmbərin zövcələri olduğumuz üçün, İslam dövlətinin siyasət və rəhbərliyinə varisik" deyə xəyallara qapılmasınlar.

 Bu ayələrdən Allah-Taalanın Peyğəmbərin zövcələrinin məsum, hər növ günahdan uzaq, əxlaqlarının gözəl olmalarını zati iradə əsasında istəməsi əsla başa düşülmür. (Yəni Allah onları imamlarımız kimi təbiətən pak və məsum yaratmayıb-müt.) Çünki, "turidnə" kəlməsindən məlum olur ki, Allah-Taala həyatda necə yaşamağı onların öz ixtiyarında qoyaraq xatırladır ki, əgər dünya həyatını istəyirsinizsə, elə indidən Peyğəmbərdən ayrılın bu halda o Həzrətə zövcə olmağa layiq olmayacaqsınız. Amma əgər Allahı və Onun Peyğəmbərini istəsəniz böyük savab qazanacaqsınız. Deməli, Allah-Taala Peyğəmbərin zövcələri barəsində fövqəladə iradə etməmişdir. Bu iş onların özlərinə aid olub istədikləri yolu seçməkdə azad və ixtiyar sahibi olduqlarını bildirir. Əgər əql nəzərindən bəyənilən və əməli saleh yolu seçib gözəl işlər görsələr iki qat savab qazanacaqlar amma əgər çirkin, yaramaz əməllərə mürtəkib olsalar iki qat artıq cəzalandırılacaqlar. Deməli, Peyğəmbərin zövcələri öz yollarını seçib həyatlarını hansı əsasda quracaqlarını özləri təyin etməlidirlər.

Buradan iki əsas və mühüm nəticə alınır:

1-Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alihi və səlləm) -in zövcələri İslamın həssas məsələlərinə qoşulmamalı, evdarlıqla məşğul olaraq fəzilət və şərəf kəsb etməli, evin içində də bədrəftarlıqdan, mövhumatçı qadın həvəsbazlıqlarından uzaq olmalıdırlar.

2-Allah-Taalanın əzəli iradəsi Peyğəmbərin zövcələrinin zatən pak olmaları deyildir (Allah onları məsum yaratmayıb). Onlar da əxlaqlı və şərəfli olmaqda sair şəxslər kimi azad və ixtiyar sahibidirlər, "Peyğəmbərin zövcəsi" kimi iftixara nail olmaq istəyirlərsə onda əməli saleh və düzgün yolu seçməlidirlər.

(ardını izləyin)



[1]  ("Əhzab" surəsi, ayə:28)

[2]  ("Əhzab", surəsi, 29)


Etiketlər :

Həzrət Ayətullah Uzma Fazil Lənkəraninin (Allah ruhunu şad etsin) “Təthir” ayəsinin təfsiri adlı dəyərli kitabından