قبل از اينكه بحث را دنبال كنيم من اولاً تشكر كنم از آقاياني كه اين مسئله‌ي تقرير را دنبال مي‌كنند.

سال گذشته و شايد قبل از سال گذشته هم اين برنامه بود و اين فوائد بسيار زيادي دارد. هدف ما از تقريري كه از آقايان تقاضا كرديم قبل از بحث، مباحث روز قبل را تقرير كنند، چند هدف است؛ يكي اينكه مرور سريع و اجمالي بر آنچه كه در بحث روز گذشته گفته شده.

فرض كنيد ممكن است بعضي از آقايان روز گذشته درس نبوده باشند و اين تقرير براي آنها مفيد باشد، مقرِر تنظيم كند كه در روز گذشته سه مطلب در درس گفته شد كه عبارتند از اينها و چه بسا خودش بتواند يك تنظيم بهتري انجام بدهد. يكي از برجستگي‌هايي كه در مرحوم آقاي خوئي قدس سره وجود دارد و اين را هم در مباحث فقهي و هم در مباحث اصوليِ ايشان، آنهايي كه واقعاً دقّت كنند به دست مي‌آورند، ايشان ده صفحه‌ي فوائد الاصول را، يا اجود التقريرات را گاهي اوقات در يك صفحه با يك عبارات خيلي روشن‌تر و دقيق‌تر بيان مي‌كنند.

گاهي اوقات انسان فكر مي‌كند يك مطلب ديگري است، در حالي كه همان مطالب است. اما آن مطالب را در يك قالب ديگري با يك عبارات روان‌تري ذكر كردن خودش خيلي مفيد است، لذا مقرِر اين هنر را اگر داشته باشد كه مطلبي كه گفته شده ـ حالا از هر كسي را كه مي‌خواهد تقرير كند ـ با يك تعابير روشن‌تر ذكر كند بسيار مهم است.

من شنيدم بعضي از آقاياني كه اينجا تقرير مي‌كنند اين روش را دارند ولي بعضي‌ها مي‌خواهند همان عباراتي كه در اين جزوه‌ها نوشته شده را دوباره اينجا بخوانند، اين غلط است! اينكه به معناي تقرير نيست. تقرير يعني شما درس را شنيده باشيد و دقت كرده باشيد، خودتان هم به منابع مراجعه كنيد؛

يكي از نكات برجسته بحث ما اينست كه ما نسبت به متن كتاب البيع امام رضوان الله عليه خيلي نظر داريم، در اين حوزه‌ي مقدسه دوره‌ معاملات گفته شده بدون اينكه به متن كتاب البيع امام ارجاع داده شود! ممكن است آن استاد بزرگ خودشان مطالعه كرده باشند و ديده باشند، ولي ارجاع داده نشده حتي يك بار در طول ده سال. ولي بناي ما بر اينست كه اين متن كتاب البيع امام را آقايان حتماً‌ مراجعه كنند. در سال‌هاي گذشته بود كه يك دوره‌ كتاب البيع امام را خدمت آقايان داديم، از مؤسسه نشر آثار امام، ما پول نداديم خودشان فرستادند و ما داديم خدمت آقايان و برنامه اين بوده كه آقايان اين را حتماً ببينند، تقرير اينست كه حتماً به منابع مراجعه كنيد، يعني آن كسي كه مي‌خواهد تقرير كند بايد درس را كاملاً فهميده باشد، يك. به منابع مراجعه كرده باشد، دو. ممكن است كه در مراجعه به يك منبع يك مقرري بگويد ديروز گوينده اين مطلب را به نظر من درست نگفته.

اشكالي هم ندارد، براي خود ما هم واقع شده، در درس بعضي از اساتيد بزرگمان كه مي‌رفتيم، براي خود من واقع شد، يك روزي استاد بزرگ ما داشت نظريه‌ي شيخ را نقل مي‌كرد كه بعد وارد تحقيق در بحث بشود، من در همان سر درس به ايشان عرض كردم شيخ ظاهراً يك مطلب ديگري را مي‌خواهد بگويد. بعد از درس هم با ايشان صحبت كرديم و بالأخره روز بعد ايشان آمدند در خود درس اصلاح كردند، اشكالي ندارد. و اين مهم است كه شما ببينيد، گوش بدهيد، دقت كنيد و مراجعه كنيد ببينيد خودتان از عبارات شيخ در مكاسب، از عبارات نائيني در منية الطالب، از عبارات اصفهاني، مرحوم امام، مرحوم آقاي خوئي چه مي‌فهميد، بعد بيائيد اينجا بيان كنيد.

از همه‌ي اينها بالاتر؛ ما هدفمان از تقرير، يك: مرور بر مطلب گذشته است. دو: مراجعه به منابع است. سوم: خيلي خوشحال مي‌شويم اگر از آقايان بگويند كه نظريه‌اي كه ديروز اختيار شد اشكال دارد، ما حتماً مقيّد نيستيم كه بيائيد عين آن نظر را شما هم تثبيت كنيد، البته ممكن است يك وقت نظرتان هم موافق باشد و آن را بيشتر تثبيت كنيد، خيلي هم خوب است. ب

نابراين تقاضايم اينست كه اولاً به اين مسئله‌ي تقرير اهميّت بدهيد. يكي از اين اساتيد سال گذشته به من گفت: يك روزي عبور مي‌كردم ديدم جاي شما شخص ديگري درس مي‌دهد، بعد دنبال كردم فهميدم اين بحث تقرير درس روز قبل است و خود ما هم در درس‌مان ـ كه هفت هشت نفر هشتند ـ مقيّد كرديم و اين كار را انجام مي‌دهند. اين واقعاً كار خيلي خوبي است، اين براي نشاط در درس، براي رشد هم آن كسي كه تقرير مي‌كند و هم كسي كه مي‌شنود بسيار مهم است و من تقاضايم اينست كه اهتمام به اين بدهيد و اين را به صورت جدّي دنبال كنيد.