محال است قرآن راجع به مسئله آخر الزمان و ظهور و حکومت جهانی حرف نداشته باشد؟

نخست بايد از همتی که مؤسسه آينده روشن نزدیک به دو دهه نسبت به کارهای پژوهشي مربوط به حضرت حجت(عج) مبذول داشته، تقدير نمود.

مباحث پيرامون امام زمان(ع) خود یک دریای بی‌کران است که باید رشته‌های تخصصی متعدد براي آن ايجاد شود. به هر حال این مجموعه خلأ بسیار بزرگی را پر کرد.

گاهی اوقات از تلویزیون افاضات بعضي از محققین این مجموعه را مي‌بينم و تحقیقات چاپ شده در نشرياتتان گویای فعاليت خوب شما است و یکی از مواردي است که می‌تواند به عنوان عملکرد خوب حوزه ارائه شود که اين حوزه یک حوزه‌ی ساکن، ساکت، بی‌تحرک یا به قول برخي، سکولار نیست.

ضرورت‌های زمان را تشخیص داده، در این مورد شما هم جلوتر از زمان حرکت کرده‌اید. یعنی آن شبهاتي را که حربه‌‌ي دست عده‌اي شده تا به وسیله آن، مردم را از مسیر اصلی مهدويت منحرف کنند، شما به ‌صورت بحث و گفتگو، مقاله و برگزاري همايش‌هاي بين‌المللي دکترین مهدویت که هر سال برگزار می‌کنید پاسخش را جهانی کرده‌اید و معنايش اين است که مطالب اصيل مهدویت پیش ما حوزویان است.

این نکته بسیار مهمی است که نگاه مجامع علمي و دانشگاهي در درجه اول بايد به حوزه باشد و تحقیقات و پژوهش‌هاي ديني را از حوزه بگیرند.

متأسفانه افرادی دنبال کوبیدن حوزه هستند که من تردیدی در این هدف آنها ندارم. وقتی انسان کُنه حرفشان را باز کند متوجه مي‌شود معتقد به حوزه نیستند ولو در همین حوزه هم بزرگ شده باشند و سر همین درس‌های حوزه و بزرگان هم نشسته باشند.

انسان وقتي در مقابل حرف‌های جاهلانه و مغرضانه آنها این کارهاي عظيم انجام شده را ارائه بدهد، کما اینکه ما هم در مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) برخی مباحث را که ارائه می‌دهیم از این همه کار انجام شده، تعجب مي‌کنند. بحمدالله در بخش فقه و اصول و کلام و تفسیر در مراکز مختلف حوزه، کار زيادي شده و این جای بسیار شکرگزاری دارد، هرچند تا رسيدن به نقطه مطلوب، جاي کار زياد است و مسئولین حوزه باید نسبت به تقويت چنین مراکزی اهتمام ویژه داشته باشند و آنها را گسترش بدهند تا اینکه ما و شما بتوانیم بیشتر تأثیرگذار باشیم.

همانطور که خود شما بهتر می‌دانید در مسائل مهدویت میدان برای بحث زیاد است. تأکید من بر این است که در درجه اول روی قرآن خیلی کار شود، تا براي همه مسلمین مسئله مهدویت را از دیدگاه قرآن حل کنیم.

خود من در بحث آیات مهدویت پي بردم که خیلی از این روایات مهدویت را مي‌توان از دل آیات بیرون آورد. پيشنهاد مي‌کنم در این همایش بین المللی که هرساله برگزار مي‌کنيد چند مقاله محکم پيرامون این مطلب ارائه دهيد و بدانيد تأثيرش به مراتب از تبیین بعضی از روایات و برخی از مفاهیم در قضیه مهدویت بیشتر است.

ما بايد اساس مهدویت را از دیدگاه قرآن مطرح کرده و اثبات کنیم محال است قرآن راجع به مسئله آخر الزمان و ظهور و حکومت جهانی حرف نداشته باشد؟

حتماً مطالبی در قرآن وجود دارد. همچنان‌ که آیات فراوانی هست که از ظاهر آن به خوبی حتی بدون نياز به روایات اين مسأله استفاده می‌شود، نظير «هُوَ الَّذي أَرسَلَ رَسولَهُ بِالهُدى وَدينِ الحَقِّ لِيُظهِرَهُ عَلَى الدّينِ كُلِّهِ».

نکته دوم این است که با توجه به وجود چنين مجموعه موفقي، چرا باید در جامعه شيعي مدعيان مهدويت يا ارتباط با آن حضرت، مرید و طرفدار پیدا کنند و بدتر از آن چرا هر چه با اين مريدان صحبت می‌کنند، که به این دلیل و آن دلیل این ادعاها دروغ است ولی اینها از نظر خودشان برنمی‌گردند؟ آيا اين مسأله را ريشه‌يابي کرده‌اید؟

الآن یک نگرانی جدي همين است که اين مدعيان در شهرهاي مذهبي دائماً یارگیری می‌کنند، من، نمی‌دانم آيا شما برخورد علمی تهاجمی قوی تاکنون با اینها داشته‌‌اید یا نه؟ باید چند نفر از مجموعه شما در شبکه‌هاي سراسری سيما در وقت‌هاي پر بيننده مردم را آگاه سازند.

اتفاقاً 15 ـ 16 سال پیش یک فردي در تهران در يکي از مجلات راجع به مسئله دیات حرف‌هایی زده بود، من در جلسه جامعه مدرسين به آقایان گفتم جواب اين فرد را بدهید. یکی از آقایان گفت «الباطلُ یموتُ بترک ذکره»، من همان جا گفتم این حرف به درد گذشته مي‌خورد، الآن زمانه فرق کرده، آن زمان اگر کسی حرف باطلی مي‌زد می‌گفتیم اصلاً اسمش را نیاور و اعتنا نکن، چون دومی و سومی نمی‌شنید، آن حرف در نطفه مي‌مرد. ولی الآن امکان ندارد. امروز اگر با باطل مقابله نشود بدون هیچ تردیدی، رشد مي‌کند.

اتفاقاً همان قضیه ادامه پیدا کرد و جریانات فمنیستی در تهران تشکیل شد و گسترش پیدا کرد.

امروز عصر ارتباطات است، آنها از این ابزار برای مقاصد شوم خودشان استفاده می‌کنند. همین آقای بی‌سوادی که از دانشگاه اخراجش کردند، یک سایت زده و ادعا می‌کند که من با حضرت ارتباط دارم و طبعاً عده‌ای را گمراه می‌کند. باید در اين موارد بلافاصله تهاجمی، منتها مستدل و منطقی به میدان آمد.

برای من سؤال است که چرا با وجود این مجموعه یا مرکز تخصصی مهدویت و چند مرکز دیگر، اين مدعيان طرفدار پيدا مي‌کنند؟ يک جهت اين است که اين افراد بیشتر از راه نقل خواب و استخاره وارد می‌شوند، بايد اينها را براي مردم تبیین کرد تا وقتي که سراغ مردم می‌روند، بدانند حربه اين افراد چیست؟

مجموعه شما باید دائما رصد کند که کجا و چه کسانی برخلاف مبانی اصلی مهدویت کار می‌کنند آنجا را مورد هجمه قرار بدهند و توطئه‌شان را خنثی کنند. این وظیفه اصلی شماست.

مطلب دیگر اينکه راجع به مسئله حضرت حجت(عج) باید یک کار اجتهادی در روایات و ادله شود. مثلاً در بحث مسائل مستحدثه حج راجع به مسئله جواز يا عدم جواز تغییر مقام ابراهیم به این روایات برخورد کردم که وقتی حضرت ظهور کنند مسجد الحرام را منهدم کرده و مقام را به جای اصلی خود که در زمان رسول خدا(ص) بوده بر مي‌گردانند.

فکر کردم این کار از چه جهت است؟ آيا چون خليفه دوم اثر پيامبر را از بين برد، از باب حفظ آثار پيامبر است؟ يا از باب از بين بردن آثار خليفه دوم؟ اگر جهت دوم باشد می‌گوئیم مانعی ندارد، مقام تعیّن ندارد و می‌شود آن را جای دیگری هم برد، اما اگر حضرت به عنوان واجب فقهی این کار را می‌کند یعنی از جهت مکان، جايي که پيامبر قرار داده تعیّن داشته و اگر جای دیگری باشد اشکال شرعی دارد. لذا حضرت می‌خواهد این را تغيير دهد. خب این یک سؤال بود.

بعد از آن سؤال مهم‌تري برایم پیش آمد و آن اینکه آیا کارهایی که حضرت در زمان ظهور انجام خواهند داد، دیگران جایز نیست قبلش انجام دهند؟ مثلاً اگر در روایات آمده حضرت می‌آیند این کار را انجام می‌دهند، فرض کنید در باب زکات از این موارد مشخص شده تعدی می‌کنند، آیا به این معناست که قبل از ظهور حضرت، جایز نیست که دیگران اين تعدّي را انجام دهند؟ و در مورد مقام ابراهيم هم الآن جایز نیست کسی آن را حتی به جای اصلی‌اش ببرد؟ یا اینکه روايت مي‌خواهد بگويد اگر مردم نکردند، حضرت انجام می‌دهند؟ حال اگر کسی قدرت پیدا کرد آن را انجام دهد باید انجام بدهد.

به هرحال یک چنین بحث‌های عمیقی وجود دارد. الآن در مسئله نقل مقام ابراهیم بیش از 20 سال است که اهل‌سنت بحث می‌کنند و تقریباً همه آنها فتوا به جواز آن داده‌اند. منتهی عملاً این کار را انجام نداده‌اند. امّا در فقه شیعه، نمی‌دانم راجع به این موضوع شما بحث کرديد یا نه؟

به اعتقاد من شما چنين موضوعاتی را مشخص کنيد و به محققین خود و اساتيد دروس خارج بگویید مثلا در بحث حج، کدام قسمت‌ها با قضيه مهدويت ارتباط دارد و بخواهيد روي اين مطلب کار کنند. مثلاً در روايات آمده حضرت اجازه نمی‌دهند کسی طواف مستحبی انجام دهد. آیا به این معناست که الآن کسی حق ندارد جلوی این را بگیرد؟ یا این که حضرت این قدرت را دارد و همه هم تبعیت می‌کنند.

بايد بحث‌های مختلف مهدویت را ديد با کداميک از شئون فقهی ارتباط پیدا می‌کند اين مباحث استخراج شده و در اختيار اساتيد صاحب مبناي فقهي و اصولي قرار گيرد تا اين بحث خيلي غني شود.

در هر صورت فعاليت‌هاي پژوهشي اين مؤسسه از جمله مواردي است که نمايانگر تلاش حوزه در اين زمينه است.

إن شاء الله هر چه زمان مي‌گذرد بر غناي مباحث مهدويت و توسعه اين مجموعه‌ها در رفع شبهات علمي و آسيب‌هايي که به مهدويت وارد مي‌گردد افزوده شود.

والسلام عليکم و رحمة الله و برکاته