حقیقت بندگی

می‌آیند فقه را به غلط تشبیه یک امر ظاهری می‌کنند ، بعد می‌گویند اگر به این ظاهر رسیدیم و از ظاهر هم عبور کردیم و به باطن رسیدیم دیگر ظاهر را رها کنیم. این کسانی که می‌گویند خواندن نماز لزومی ندارد توجه داشته باشند که این سخن انکار قرآن است، انکار همه انبیاء است، شما در قرآن ببینید، هیچ پیامبری نبوده که در رأس دعوتش دعوت به عبادت خدا نباشد، در آیه شریفه «قل إنما أمرت أن أعبد الله» خدا به پیامبر دستور می‌دهد که بگو من مأمورم خدا را عبادت کنم.

در سیره پیامبر می بینیم عبادات ظاهری ایشان بیشتر از دیگران بوده، حتی برخی از عبادات برای نوع مردم واجب نبوده اما برای پیامبر واجب بوده، ائمه ما چقدر در این ایام و لیالی رمضان نماز می‌خواندند؟ در سیره امیرالمؤمنین و امام سجاد علیهما السلام آمده که در بعضی از لیالی هزار رکعت نماز می‌خواندند.

در این آیه شریفه در آخر سوره مبارکه هود تأمل بفرمائید «وَ قُلْ لِلَّذینَ لا یُؤْمِنُونَ اعْمَلُوا عَلى‏ مَکانَتِکُمْ إِنَّا عَامِلُونَ وَانْتَظِرُوا إِنَّا مُنْتَظِرُونَ» خداوند به پیامبر می‌فرماید به کسانی که ایمان نیاوردند بگو هر کاری که تمکن دارید و در امکان‌تان هست انجام بدهید، إِنَّا عامِلُونَ ما هم انجام می‌دهیم، شما منتظر باشید ما هم منتظر هستیم.

آنگاه می‌فرماید «وَ لِلهِ غَیْبُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ إِلَیْهِ یُرْجَعُ الْأَمْرُ کُلُّهُ»، غیب آسمان‌ها و زمین برای خداست، یعنی باطن آسمان‌ها و زمین برای خداست. اگر چه ما ظاهر آسمان و زمین را مسخّر بشر کردیم اما دست بشر به باطن آن نمی‌رسد، آن در اختیار خداست.

ممکن است گفته شود باطن آسمان و زمین یعنی آخرت دست خداست شما در دنیا هر کاری می‌خواهید بکنید ولی آخرت دیگر کاری نمی‌توانید بکنید این یک احتمال است. ممکن است مراد این باشد که در همین عالم ملکوت و غیب آسمان‌ها و زمین دست خداست. حقیقت و باطن هر چیزی غیب آن است، این احتمال اعم از آخرت و غیر آخرت است. بعد می‌فرماید «و إلیه یرجع الامر کلّه» همه امور به خدا برمی‌گردد.

نکته‌ای که می‌خواهم استفاده کنم این است. بسیاری از مفسران «إلیه یرجع الامر کلّه» را حمل بر توحید افعالی کرده اند. هر فعلی به خدای تبارک و تعالی برمی‌گردد ، حالا چه می‌فرماید؟ این خیلی عجیب است اگر کسی همین آیه را مدّ نظر قرار بدهد اصلاً عبادتش رنگ و بوی دیگری پیدا می‌کند، ما عبادت را با نگاه تکلیف منحصر کردیم به اموری که خدا بر ما واجب کرده و با نگاه تکلیف به آن ها عمل می‌کنیم اما این آیه می‌فرماید حالا که غیب آسمان و زمین در اختیار خداست و همه امور به او بر می گردد «فاعبده» حالا خدا را عبادت کن، این نگاه جدید چقدر به عبادت انسان روح می‌دهد؟ چقدر انسان به بندگی خدا طمع پیدا می‌کند؟ این که انسان بفهمد بندگی چه کسی و چه موجودی را می‌کند؟ اگر البته حظی از آن ببریم؟!

اگر بهره‌ای از بندگی ببریم بندگی ما بندگی موجودی است که باطن و حقیقت همه آسمان‌ها و زمین در اختیار اوست و همه امور هم به او برمی‌گردد، همه چیز در اختیار اوست. ما کاره‌ای نیستیم نه به این معنا که مسلوب الاختیار باشیم نه با اختیار خود انجام می دهیم اما اراده، اراده خداست. حقیقت چیز دیگری است. «فاعبده و توکل علیه و ما ربک بغافل عما تعملون» هم خدا را عبادت کن و هم همه امور را به خدا بسپار و توکل بر خدا کن، در این آیه تأمل کنید.

آیا شده تا حالا یک الله اکبر که می‌گوئیم از الف الله تا راء اکبر، ممحض در توجه به خدا باشیم؟ خیلی‌هایمان نیستیم، برخی این توفیقات را دارند ولی خیلی از ما نیستیم. آیا شده یک سوره حمد را با این توجه بخوانیم؟ رکوع‌مان، سجودمان، بالأخره باید بندگی‌مان را اصلاح کنیم.

تا پایان ماه رمضان فرصتی باقی نمانده و باید در این ایام و لیالی از خدای تبارک و تعالی بخواهیم که همه ما را در مراحل عالی از بندگی خود قرار دهد إن شاء الله.