حضرات معصومين(سلام‌ الله عليهم اجمعين) در درجه اعلای از وسیله هستند

ما اين سرمایه‌ی بسیار بزرگ را در اختیار داریم اما متأسفانه قدردان آن نیستیم و آنطوری که شايسته است از آن استفاده نمی‌کنیم. ما هر روز باید توجه به این بی‌بی داشته ولو از منزل خود سلامی به حضرت داده و حال که به خاطر اين ويروس كرونا موفق به تشرف خدمتش نیستیم، از دور عرض ادب کرده و یک ارتباط قلبی و باطنی بین خود و ايشان ایجاد کنیم.

بزرگان فقهای ما خاطره‌ها و کرامت‌های فراواني از این بانوی بزرگ نقل کرده‌اند که قاعدتاً در کتاب‌ها ملاحظه فرمودید. این حضرت يادگاري از امامت است که خدای تبارک و تعالی در قم به ذخيره نهاده و این شهر را عُش آل محمد(ص) قرار داده که توفیق بسیار بزرگی برای قمی‌ها خصوصاً برای حوزه و حوزویان است و ما باید از این بانو برای تحکیم مبانی مکتب اهل‌بیت(ع) و دفاع از اسلام راستين استفاده كنيم ان شاء الله.

من این خاطره را بارها گفته‌ام؛ مرحوم والد ما(رضوان الله علیه) می‌فرمودند من راجع به آیه تطهیر «إِنَّما يُريدُ اللهُ لِيُذهِبَ عَنكُمُ الرِّجسَ أَهلَ البَيتِ وَيُطَهِّرَكُم تَطهيرًا» سؤالات بسیار زیاد و بدون جوابي داشتم.

یک بار خدمت بي‌بي مشرف شدم و چون از طرف مادری منتسب به حضرت معصومه(سلام الله علیها) بودند به حضرت خطاب کردند عمه‌جان این بار از شما هيچ چيزي از امور دنيا نمی‌خواهم، فقط عنايت فرمائيد راهي براي پاسخ به این سؤالاتی که در مورد این آیه شريفه در ذهنم هست قرار بدهید.

از حرم که بیرون آمدم تا رسيدن به منزل، همینطور جواب‌ پرسش‌ها برای من روشن می‌شد.

ما اين بزرگواران را واسطه تقرب الی الله می‌دانیم، به واسطه اینها نزد خدا اعتبار پیدا می‌کنیم، اعتبار که پیدا کردیم خدا حاجات ما را می‌دهد.

حضرات معصومين(سلام‌ الله عليهم اجمعين) در درجه اعلای از وسیله هستند و در درجات پائین‌تر، حضرت معصومه(س)، زینب کبری(س)، حضرت عباس(ع) و پائین‌تر از آنها شهداء، اولیاء، علماء، صلحاء، همه می‌توانند وسیله تقرب انسان به خدای تبارک و تعالی باشند.

گفت من مسیحی هستم و تکنسین موتور چاه‌های عمیق. الآن هم قرارداد 15 حلقه چاه در کرج بسته و آنجا هستم.

در سه شب گذشته من این خواب را مکرر ‌دیده‌ام:

شب اول یک بانوی خیلی مجلله و نورانی را عالم رؤیا ديدم به من گفت صلوات بفرستید. عرض کردم خانم من مسیحی هستم و صلوات شعار مسلمان‌هاست. تا این را ‌گفتم ایشان از نظرم محو ‌شد و رفت.

فردا شب دوباره عین همین قضیه تکرار شد من هم همین جواب را دادم، منتهي در این شب فهميدم ايشان بانويي است كه در قم مدفون هستند.

شب سوم امام خمینی(رضوان الله علیه) به خوابم آمد با تشر به من فرمود می‌خواهند هدایتت کنند نمی‌فهمی؟ عرض کردم چکار باید کنم؟ فرمود حضرت می‌خواهد تو را هدایت کند، وقتی می‌گويد صلوات بفرست، يعني به راه اسلام و مسلمین بیا. پرسيدم چکار کنم؟ فرمود برو پیش یکی از علمای قم و اسلام بیاور.

در همان عالم رؤیا آمدم قم و پیش شما شهادتین را گفتم. حالا هم پرسان پرسان آمده‌‌ام خدمت شما که شهادتین را بگویم. وضع مالی‌ام خوب است، همه خانواده‌ام مسیحی هستند و مي‌دانم من را ترک خواهند کرد ولی من به آنها کار ندارم و خودم این مسیر را انتخاب کرده‌ام. شهادتین را گفت و چند روز هم در قم ماند و خدا رحمت کند آقای موسیانی را که از اعضای دفتر بود، احکام اولیه را به او یاد داد.

من آن روز به آن آقا گفتم تو یک کار خیری انجام داده‌ای که خدا این عنایت را بر تو کرده چکار کرده‌ای؟ گفت: من کاری به کسی ندارم، اهل حرف زدن پشت سر افراد نیستم و دائماً در چاه‌های عمیق سرگرم کار خود هستم و روی زمین نیستم که بخواهم با کسی حرف بزنم. فقط شب‌های شنبه عقب ماشینم را پر از مواد غذایی می‌کنم از چای و برنج و روغن و... سراغ حلبی‌‌نشین‌ها و فقرایی که اطراف تهران هستند می‌روم و این بسته‌های غذایی را در خانه‌هایشان می‌گذارم و برمی‌گردم.

من به او گفتم سرّ هدایت شما همین است، تو از خلق خدا دستگیری کردی، خدا هم از تو دستگیری کرده است.

از جهت علمی هم عده‌ای از قم برای سؤال از امام کاظم(ع) به مدینه رفتند. حضرت در منزل نبود. حضرت معصومه(س) در خانه را باز کرده سؤالات را گرفتند و گفتند صبر کنید تا من جواب را بیاورم، خود حضرت معصومه(س) همه جوابها را نوشتند و تحویل آنها دادند. در بین راه امام را دیدند. امام که جوابها را دید فرمود: «فداها أبوها».

این تعبیر از ناحیه امام معصوم(ع) یک تعبیر مبالغه‌ای نیست، ارتباط پدر و دختری نیست.این عبارت شاهد مقام والای حضرت است.

لذا از این شبهاتی که القاء می‌کنند و می‌گویند زیارت از راه دور فقط مختص چهارده معصوم است و بس تردید پیدا نکنید، دقت‌های این چنینی در امر زیارت لازم نیست.

و ادله هم کاملاً روشن است یک وقت من به ذهنم رسید باید یک فقه الزیاره تألیف کنیم، در یک سفری که به عتبات مشرف شدم سؤالات زیادی از جهت فقهی برای خودم مطرح شد؛ مثل آنکه آیا اذن دخول یا آدابی که در تشرف خدمت معصومین(ع) وارد شده، بر غیر معصومین هم مستحب است یا نه؟

شنیدم از یکی از مراجعی که به رحمت خدا رفته سؤال شده که زیارت جامعه را هم اینجا بخوانیم؟ ایشان فرمودند: بخوانید.

با اینکه زیارت جامعه منحصر به ائمه معصومین(ع) است، شاید ایشان خواسته‌اند مفهوم اهل‌البیت را توسعه بدهند که بسیار مشکل است و یا از عنوان عشّ آل محمد و اینکه در زیارتنامه حضرت، چهارده معصوم(ع) را مخاطب خود در سلام قرار می‌‌د‌هیم استفاده کرده‌اند. البته برخی اعمال مختص به مکان‌های خاص است مثل نماز در مسجد جامع یا نماز در مسجد الحرام یا مسجد النبی که دلیلی بر مساوی بودن ثواب آنها با نماز در حرم حضرت معصومه و حتی حرم امامان معصوم(ع) نداریم.

شما که با فقه مأنوس هستید دقت کنید؛ فقه و اجتهاد به ما تنزیل را یاد داده یعنی شارع در شریعت یک اموری را نازل منزله‌ی امور دیگر قرار می‌دهد. حال چه استبعادی دارد که بگوئیم قبه‌ی اصلی همان مرقد مطهر اباعبدالله الحسین(ع) است اما هر جا که به نام امام حسین(ع) خیمه‌ای برپا شد این هم نازل منزله‌ی آن است. شما وقتی مذاق شارع را به دست آوردید با آن می‌شود چنین عناوینی را مطرح کرد.

یکی از خصوصیات فقه جواهری تکیه بر مذاق شرع و شریعت است، این فقیه است که می‌تواند مذاق شریعت را به دست بیاورد نه محدّث و مفسر و فیسلوف و عارف، هرچند مقام و منزلت همه آنها محفوظ است.

یکی از آقایان بزرگوار در یکی از برنامه‌های تلویزیونی فرموده بود که ماه ذی‌القعده و دهه اول ذی‌حجه سفارش مخصوص به چله‌نشینی است. از من سؤال کردند، گفتم: چنین مطلبی ثابت نیست.

یکشنبه اول ماه ذیقعده؛ نماز خاصی دارد، یازدهم ماه؛ ولادت امام هشتم(ع) است، بیست و پنجم ماه؛ دحو الارض است، بیست و سوم ماه شهادت امام رضا(ع) است، اما عنوان خاصی به عنوان چله‌نشینی در ایام ذی قعده نداریم.

ایشان گفته بود چون حضرت موسی(علی نبینا و آله و علیه السلام) اول ذی قعده برای مناجات با خدا به کوه طور رفت و بعد هم خدا فرمود «أتممناها بعشر» و ده روز بر آن افزود، ما از این چله‌نشینی را درآورده و سفارش می­کنیم به مردم برای مراقبت در این چهل روز.

من با ایشان تماس گرفتم، ایشان این مطلب را به یکی از علمای اخلاق اسناد داد.

گفتم این مطلب که در این ایام حضرت موسی به کوه طور رفته دلیل نمی‌شود که شارع بگوید تو از اول ذی قعده تا آخر دهم ماه ذی‌حجه بنشین و ذکر بگو. دلیل دیگری هم که وجود ندارد. حتی از عبارت «من أخلص لله اربعین صباحاً جرت ینابیع الحکمة من قلبه إلی لسانه» هم نمی‌شود چله‌نشینی را استفاده کرد، «من اخلص لله اربعین صباحاً» نمی‌گوید تو از خانه‌ات بیرون نرو، چهل روز در زیرزمین یا پستوی خانه‌ات عبادت کن. نخیر، تو همان زندگی‌ات را بکن، منتها با مراقبت و اگر توانستید در تمام لحظات این چهل روز در همه حرکات خود؛ حرف زدن، خوردن و خوابیدن، نگاه کردن و... اخلاص داشته باشید آن‌گاه خدای تبارک و تعالی چشمه‌های حکمت را از قلب شما بر زبانتان جاری می‌سازد.

این معنا چه ربطی به چله‌نشینی دارد؟ ما در منابع دینی چیزی به نام چله‌نشینی نداریم! این حرف عرفا و صوفیان است، اما در دین چنین چیزی نیست.

بنابراین زیارت یک امر مطابق قاعده است، مخاطب قرار دادن روح یک امر قابل قبول است حالا این مطلب که اثر دارد یا ندارد یک بحث دیگری است، ارواح خصوصاً ارواح مؤمنین اطلاع دارند بر آنچه که در این دنیا می‌گذرد که بعضی از روایات به روشنی می­گوید روح هر مؤمنی از خانواده‌ی خودش در هر هفته‌ اطلاع پیدا می‌کند همه‌اش روی قاعده است، قاعده این است که روح مُدرِک است، درک می‌کند، می‌فهمد، وقتی انسان کنار قبری حضور پیدا می‌کند متوجه می­شود حتی بدون حضور در کنار قبر باز همینطور است.

بر این اساس، در اصل زیارت، دوری و نزدیکی فرقی نمی‌کند، ولو از نظر لغوی بگوییم در زیارت حضور زائر نزد مزور شرط باشد، چون ملاک که توجه زیارت­‌‌شونده باشد وجود دارد. منتها مزور اگر زنده باشد بخاطر محدودیت حواس‌‌­های او زیارت باید از نزدیک باشد، اما وقتی مزور میّت است از نظر ملاک و واقع، بین اینکه انسان کنار قبر او باشد یا 500 متر اینطرف‌‌تر باشد فرقی وجود ندارد؛ چون قوای روح محدود نیست. دلیلی هم وجود ندارد که جایگاه روح فقط در این قبر ظاهری باشد. بله در آثار و خصوصیات ممکن است فرق کند اما در اصل امکان و تحقق زیارت فرقی نمی‌کند.

مرحوم صاحب الوسائل در کتاب هدایة الامة إلی احکام الائمة(ع) روایاتی در مورد زیارت اموات آورده است. مثل «قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِاللهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ اَلْمَوْتَى نَزُورُهُمْ»، به امام صادق(ع) عرض شد شما به زیارت قبور اموات می‌روید؟ ‌فرمودند: «نَعَمْ». «قُلْتُ فَيَعْلَمُونَ بِنَا إِذَا أَتَيْنَاهُمْ؟» پرسیدند: وقتی کنار قبرشان می‌رویم آنها توجه پیدا می‌کنند و آگاهند، «فَقَالَ إِي وَ اللهِ إِنَّهُمْ لَيَعْلَمُونَ بِكُمْ وَ يَفْرَحُونَ بِكُمْ وَ يَسْتَأْنِسُونَ إِلَيْكُمْ»؛ سؤال­ کننده می‌‌پرسد آیا آنها متوجه حضور ما می‌شوند؟ اما جوابی که امام می‌دهند این است که هم حضور شما را می‌‌فهمند و هم در آن عالم با حرکات و افعال و گفتار ما،‌ فرح و انس پیدا می‌کنند.

جواب امام مطلق است بدون قید کنار قبر بودن. البته ممکن است انس میت با زیارت­‌‌کننده در کنار قبر قوی‌تر باشد ولی اصل زیارت روی قاعده است. اینجا امام یک حقیقتی را بیان می‌کنند به عنوان آگاهی اموات از زندگان و انس آنها با کسانی که به یادشان هستند.

والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته