خلاء فعلی؛ عدم ارتباط قوي بين مراکز علمی دانشگاهی و مراکز تحقيقی در حوزه‌های علميه است

بنده نخست از تشريف فرمايي شما عزيزان تشکر مي‌کنم و از گزارشي که در رابطه با فعاليت‌هاي جهاد دانشگاهي خصوصاً کارهاي تحقيقاتي و پژوهشي، ارائه فرموديد استفاده نمودم.

بحمد الله وسعت کار جهاد دانشگاهي زياد است و همان‌طور که از عنوان آن پيداست حضورش افزون بر صبغة علمي که در جمع دانشگاه‌هاست حضوري پرتلاش با صبغة جهادي و ديني است و اين از برکات و توفيقات بزرگي است که بعد از انقلاب براي دانشگاهيان ما ايجاد شده است.

بنده از همان اوايل تأسيس مؤسسه رويان توسط مرحوم دکتر کاظمي(ره) در جريان امور و پيشرفت کارها و خدمات آن هستم خصوصاً در زمينة استفاده از سلول‌هاي بنيادين که در حقيقت مي‌توان گفت با اين کار در صدد خلق اعضاء بدن هستند. اميدوارم اين مجموعه موفقيت‌هاي بيشتري به‌دست آورد و زواياي جديد از افق‌هاي علمي بر آن گشوده شود تا نتايج کار آنها افزون بر خدماتي که به معلولين جسمي ارائه مي‌دهند بتواند براي مجامع علمي و تحقيقاتي مفيد‌‌تر باشد.

شما به خوبي مي‌دانيد فقه شيعه داراي محتواي بسيار غني مي‌باشد به‌طوري که در دهه اخير در بعضي مسائل جديد نظير استنساخ و شبيه‌سازي و يا تلقيح مصنوعي تحقيقاتي که انجام گرفته است از نظر محتوايي قابل مقايسه با فقه اهل‌سنت نيست و آنچه که محققين شيعه مطرح کرده‌اند بسيار قوي‌تر و غني‌تر از آنهاست. متأسفانه آن خلاء‌اي که امروز وجود دارد و بايد به فکر حل آن بود عدم ارتباط قوي بين اين‌گونه مراکز علمي و مراکز تحقيقي در حوزه‌هاي علميه و پژوهشگران آن است.

 البته در اين زمينه کارهايي شده است اما خيلي کم است. بايد ارتباط اين مراکز با حوزه و علماء بيشتر شود تا آثار دقيق‌تري ارائه گردد و ابعاد و زواياي فقه شيعه بهتر تبيين شود. مثلاً استفاده از تلقيح مصنوعي براي زوجيني که نابارور هستند اصل چنين عملي براي افرادي که زوجيت شرعي بين آنها برقرار است هيچ اشکال شرعي ندارد اما اگر بخواهند اين تلقيح را در مورد زن و مرد اجنبي به‌کار برند هر چند هم بر طبق نظر برخي از فقهاء جايز باشد، گرچه اکثر آن را جايز نمي‌دانند.

امّا بايد تبعاتي که اين عمل به دنبال دارد، کاملاً بررسي شود. چرا که اگر اين کار رواج يابد و شيوع پيدا کند در ده‌ها سال بعد ما مواجه با نسلي بي‌حسب و نسب و مجهول الهويه خواهيم شد و افراد زيادي در جامعه به وجود مي‌آيند بدون نسب. در حالي‌که يکي از مسائل مهمّي که در دين ما به آن توجه ويژه شده، حفظ کيان خانواده است. اين‌که شرع مقدس براي پدر نسبت به فرزندان ولايت قائل است يکي از علل و عوامل آن اين است که رابطه بين پدر و فرزندان محفوظ بماند.

غرض آن است که فقه شيعه قدرت پاسخ‌گويي به تمامي اين عرصه‌هاي علمي را دارد. در مرکز فقهي ائمه اطهار: ما، مدت 7ـ 8 سال است که يک گروه پژوهشي احکام اطفال را از قبل از تولد تا زمان بلوغ جمع‌آوري کرده‌اند که بالغ بر 8 جلد کتاب به نام موسوعه احکام اطفال شده است که بنابر گفته يکي از مسئولين سازمان ملل در سطح دنيا بي‌نظير است.

در زمينه شهر‌سازي نيز که مورد نظر شماست ما در فقه مطالب زيادي داريم که متأسفانه تاکنون به صورت مدون عرضه نشده است. نظير حرمت نظر به درون خانه‌ها ـ عدم اشراف بر منزل ديگري که لازمة آن مغايرت آپارتمان‌سازي با مباني شرعي است، يا رواياتي که در مورد مزاحمت درختان همسايه هست يا استفاده از چاه آب در جايي که موجب کم‌ آبي چاه منزل ديگري مي‌شود ـ اجازه گرفتن فرزندان هنگام ورود به اتاق والدين ‌ـ نمونه‌هايي هستند که مي‌توان از آنها الگوي شهر‌سازي مناسب مطابق با موازين ديني را به‌دست آورد.

به هر‌حال ما خوشحال هستيم از اين‌ اقدام شما. و واقعاً حيف است جامعه‌اي که داراي چنين پتانسيل عظيمي از دانشگاهيان و محققين حوزه هست به اين مسائل نپردازد بايد سعي کرد مسائل و مشکلات موجود شهر‌سازي فعلي مثل مسائل مربوط آپارتمان‌نشيني را بررسي کرد و جواب فقهي آن را استخراج کرد.

اميدوارم خداوند به شما توفيق دهد تا قدم‌هاي بزرگي در اين راه برداريد.

والسلام عليکم ورحمة الله وبرکاته