بيانات حضرت آيت الله فاضل لنکراني(دام‌ظلّه) پيرامون زيارت حضرت فاطمه معصومه(عليها السلام) در درس خارج اصول ـ 1388/7/28

امروز مصادف با ولادت با سعادت حضرت فاطمه معصومه (سلام الله عليها) است كه طلاب و حوزه‌ي علميه قم نسبت به ايشان دين بيشتري نسبت به ساير مردم دارند؛ و برکاتي که در اين 1200 سال گذشته در قم بوده بر محور قبر مطهر فاطمه معصومه(سلام الله عليها) است.

از اين جهت، بايد اين روز را گرامي داشته و توجّه بيشتري به اين وجود شريف داشته باشيم. و فراوان نقل و تجربه شده که بزرگاني (چه بزرگان از فقها و چه بزرگان از فلاسفه) که ارتباط معنوي خاصي با صاحب اين مرقد شريف داشتند، علاوه بر مراتب معنوي در سير و سلوك، در مسائل علمي نيز موفق‌تر بودند.

ما در ميان امامزاده‌هايي كه داريم مي‌توانيم بگوئيم امامزاده‌اي به عظمت حضرت معصومه(سلام الله عليها) نداريم. شخصيتي كه مورد توجه خاص ائمه‌ي معصومين(عليهم السلام) بوده است. قبل از آنكه امام كاظم(عليه السلام) به دنيا بيايد، روايتي از امام صادق(عليه السلام) در مورد زيارت قبر بي‌بي وارد شده به اين مضمون كه هر كس صاحب اين قبر را زيارت كند، اهل بهشت خواهد شد. از امام هشتم(عليه السلام) نيز نظير اين تعبير وارد شده است.

از امام جواد(عليه السلام) نيز وارد شده که «من زار عمّتي بقم فله الجنّة». اينها روشن است و در اين معنا ترديدي وجود ندارد كه زيارت اين قبر، يكي از توفيقات بزرگي است كه هر روز براي ما حاصل است، و آثار فراوان دنيوي و اخروي دارد.

حتي اين تعبير از امام هشتم(عليه السلام) وارد شده كه «من زارها كمن زارني» كسي كه اين بي‌بي را زيارت كند، مثل اين است كه مرا زيارت كرده است. اگر بخواهيم مقداري بر روي تعبير «كمن زارني» دقت كنيم، بايد اين را بگوييم تمام روايات بسيار عجيب و بسيار مهمي كه در ثواب زيارت حضرت رضا(عليه السلام) وارد شده، همه بر زيارت بي بي مترتب است؛ و در جاي خود روشن است كه ائمه ما (صلوات الله عليهم اجمعين) هيچ گاه در مقام مبالغه و زياده‌گويي نبودند.

گاه بعضي از افرادي كه يك مقدار نقصان معنوي دارند، مي‌گويند اين همه ثوابي كه براي زيارت امام حسين (عليه السلام) در كتب ذكر شده، به خاطر شرايط حكّام آن زمان بوده که آنها اجازه زيارت نمي‌دادند و به دنبال از بين بردن اين مسأله بودند.

اين كاملاً اشتباه است؛ زيارت اباعبدالله الحسين (صلوات الله عليه ورزقنا الله) ان شاء الله چنين نيست كه در يك زماني ثواب فراواني داشته باشد و در زمان‌هاي عادي و متعارف بگوئيم اين ثوابها را ندارد. در مورد خود امام هشتم (عليه السلام) نيز ظاهراً بزنطي نقل مي‌كند و در صفحه 566 از جلد 14 وسائل الشيعة آمده كه حضرت فرمود «أبلغ شيعتي أنّ زيارتي تعدل عند الله ألف حجّة» به شيعه من برسان كه زيارت من نزد خدا ثواب هزار حج را دارد.

بزنطي اين مطلب را براي امام جواد (عليه السلام) نقل كرد، و گويا مقداري استبعاد مي‌كرد که امام جواد فرمود: قسم به خدا همين طور است «وألف ألف حجّة» بلکه به اندازه يك ميليون حج ثواب دارد؛ منتهي حضرت اين قيد را اضافه کردند که: «لمن زاره عارفاً بحقّه». كه شايد بشود استفاده كرد اگر كسي عارف به حق هم نباشد، اما در حرم حضور پيدا كند و سلام بدهد، باز هم ثواب دارد.

پس، امام هشتم در مورد حضرت فاطمه معصومه (سلام الله عليها) بر حسب روايت معتبر فرمودند «من زارها كمن زارني»؛ اگر ما باشيم و اين تعبير، مي‌گوئيم تمام آثاري كه بر زيارت امام هشتم مترتب است، بر زيارت اين بانو نيز مترتب مي‌شود. اين نکته را هم مي‌دانيد كه زيارت حضرت معصومه (سلام الله عليها) از زيارات مأثوره‌اي است كه از امام هشتم (عليه السلام) رسيده است. و تعابير بسيار بالايي در اين زيارت معتبر وارد شده است، اين عبارت را هميشه مي‌خوانيم که «فإنّ لك عند الله شأناً من الشأن»، اين تعبير عظمت زيادي را براي حضرت معصومه بيان مي‌كند؛ و اصلاً از جاهايي است كه انسان با ارتباط با آن مي‌تواند عاقبت به خيري خودش را تضمين كند، زيارت حضرت معصومه (سلام الله عليها) است بر حسب اين تعبيري كه وارد شده «اللّهم إنّي أسئلك أن تختم لي بالسعادة» معلوم مي‌شود كه اين مکان براي استجابت اين دعا خصوصيت دارد. دعاها به اختلاف امكنه، از حيث استجابت مختلف هستند؛ و هر دعايي در هرجا مستجاب نيست.

اگر انسان كنار قبر عالمي از خدا طلب علم كند، دعايش مستجاب مي‌شود؛ اما اگر برود كنار قبر جاهلي از خدا طلب علم كند، مكان مناسب براي اين دعا نيست؛ و لذا، در استجابتش هم اثر مي‌گذارد.

مرحوم لاهيجي در كتاب محبوب القلوب دارد كه وقتي ارسطو از دنيا رفت، بعد از اينكه بدنش پوسيده شد و استخوانش مكشوف شد، مردم استخوانهايش را جمع كردند و بردند در جاي معيّني دفن كردند؛ بزرگان و حكماي يونان در آن زمان وقتي مشكل علمي داشتند، مي‌آمدند كنار قبر ارسطو مي‌نشستند و از همان استخوان‌ها استمداد مي‌كردند و نتايجي نيز مي‌گرفتند.

اينكه ملا صدرا از كهك برمي‌خيزد مي‌آيد كنار قبر حضرت معصومه (سلام الله عليها) و مشكلات غامض فلسفي را از حضرت استمداد مي‌كند تا حلّ شود، يك امر خيلي روشني است. از اينجا مي‌توان گفت وهابيت که با اساس اسلام و عقل مخالف هستند، بايد بفهمند توسل، استمداد از قبور ائمه طاهرين و قبور علما مطلبي نيست كه با آمدن شيعه به وجود آمده باشد، بلکه اين قضيه‌اي است كه در تاريخ نسبت به ارسطو نقل شده است.

والد راحل ما (رضوان الله تعالي عليه) مكرّر مي‌فرمودند: آيه‌ي شريفه تطهير براي ما ابهاماتي داشت، به همين جهت، يك زماني به حرم مشرّف شدم و به حضرت عرض كردم در اين تشرّف هيچ حاجتي ندارم جز اين که كمكي كنيد تا اين آيه شريفه را بفهميم و سؤالات ما در رابطه با اين آيه جواب داده شود. ‌فرمودند: بعد از اينكه به منزل آمدم، از همان لحظه بعد از تشرّف، نكات بسيار خوبي براي حل آن سؤالات در ذهنم خطور كرد؛ و مجموعه‌ي آن كتابي شد به اسم آية التطهير.

نسبت به اين بانوي بزرگ، اين نكته را هم عرض كنم كه براي خانم‌ها و دختران خودتان نقل كنيد كه حضرت معصومه (سلام الله عليها) هنوز به ده سالگي نرسيده بودند که عده‌اي از شيعيان خدمت امام كاظم (عليه‌السلام) آمدند تا سؤالاتي را که در اوراقي نوشته بودند جواب دهند. آمدند درب منزل حضرت كه ايشان تشريف نداشتند؛ حضرت معصومه (سلام الله عليها) در منزل بودند، فرمودند اوراقتان را بدهيد تا جواب داده شود. اوراق را گرفتند و به خط خودشان تمام سؤالات را جواب دادند.

شيعيان پاسخ سؤالات را گرفتند، وقتي برمي‌گشتند در راه به امام كاظم (عليه السلام) برخورد كردند و قضيه را نقل كردند. حضرت جواب‌ها را ملاحظه كرده و فرمود: تمام اينها صحيح است؛ و همان تعبيري كه پيامبر راجع به فاطمه زهرا (سلام الله عليها) داشت را فرمودند؛ گفتند: «فداها أبوها». اين جمله، جمله خيلي بزرگي است؛ امام معصوم(عليه‌ السلام) از جانب خود اختيار ندارد كه چنين تعبيري را راجع به يك فرد عادي داشته باشد؛ از اينجا معلوم مي‌شود که عظمت حضرت معصومه نزد خداوند تبارك و تعالي و پيامبر و ائمه(عليهم‌السلام) به حدّي بالا بوده كه تعبير «فداها أبوها» را بيان فرمودند.

اين خاطره را هم در پايان مطلب عرض كنم و يادي كنيم از مرحوم آيت الله احمدي ميانجي كه از برجستگان علمي و اخلاقي حوزه بودند.

ايشان مي فرمودند: يکي از طلاب مدتي در قم بود، خانه هم نداشت، مجبور شد برود بيرون از قم زندگي كند. روزي به حرم مشرّف شد و به حضرت عرض كرد بي‌بي جان ما به عنوان سرباز امام زمان در قم حضور پيدا كرديم؛ من مي‌خواهم خانه‌ام كنار شما و نزديك شما باشد نه بيرون و خارج از قم! به حضرت متوسّل شد. ايشان مي‌گفت: اين طلبه وقتي از حرم بيرون آمد، آقايي به او رسيد و پنج تومان به او داد و گفت اين پنج تومان را بگير، برو به فلان خانه در فلان محله و آن خانه را بخر. من هم پول را گرفتم و پيش خودم گفتم با پنج تومان شايد ده تا نان هم ندهند، چطور مي‌شود خانه خريد؟! با اين حال، به آن محله رفتم و درب همان خانه را زدم كه خانه بزرگي بود. تعجب كردم؛ به آن حاجي گفتم: من مي‌خواهم خانه تو را بخرم. آن حاجي بدون اينكه از من سؤال كند، گفت: قيمت خانه من 45 هزار تومان است. گفت: من رويم نشد كه مطرح كنم با چقدر آمدم اين خانه را بخرم. از منزل بيرون آمدم. آن حاجي آمد دنبال من و گفت: به همان پنج توماني كه ديروز به تو دادند به تو مي‌فروشم. اينها واقعيّت است و چيزي نيست كه بگوئيم تخيّلي باشد. چيزهايي است كه زياد اتفاق افتاده براي افرادي كه اهلش باشند.

بنابراين، عرض من اين است كه در درجه اول، ما در مسائل معنوي واقعاً قدر اين قبر مطهر و اين حرم مطهر را براي اعتلاي معنوي خودمان بدانيم؛ و در درجه دوم، براي اعتلاي علمي خودمان، و در درجه بعد، مشكلات مادي و دنيويمان را حل کنيم، و در كنار همه اينها، براي عظمت اسلام و مكتب شيعه و حفظ اين انقلاب مقدّس كه دست‌هاي فراواني براي خدشه‌دار كردن و ازبين‌بردن آن وجود دارد و اگر بگوئيم امروز، در زمان ما، در داخل و خارج، صدها برابر زمان امام(رضوان الله تعالي عليه) براي از بين بردن انقلاب دسيسه مي‌كنند، حرف درستي است. لذا، يكي از وظايف ما طلبه‌ها دعا براي حفظ نظام مقدس جمهوري اسلامي است.

والسلام عليكم و رحمة الله و بركاته