«نوروز در فرهنگ اسلام و تشیّع» در دیدار با خانواده شهدا، آزادگان و جانبازان (1390/01/01)
۲۰ اسفند ۱۳۹۰
۱۸:۰۸
۱,۷۱۲
خلاصه خبر :
آيا نوروز صرفاً يک عيد ملي و مربوط به تغيير در طبيعت است يا آنکه اسلام هم نظري در مورد اين عيد دارد؟
فرا رسيدن سال نو را خدمت شما بزرگواران، خانواده‌‌هاي معظم شهدا و روحانيت معززي که در مجلس حضور دارند تبريک عرض مينمايم. براي خود حضور در اين خانه خدا که مزيّن به نام مبارک اميرالمومنين(ع) است و شرکت در اين جمع بسيار معنوي و مجلس باشکوه را در ساعات اوليه سال نو توفيق بزرگي مي‌‌دانم.
خانواده معظم شهدا؛ مومنيني هستند که بار سنگين انقلاب بر دوششان بوده و هست و استمرار انقلاب هم به برکت حضور شما و مؤمنين فداکار خواهد بود، إن‌شاءالله.
بنده چند کلمه‌اي را به مناسبت ايام عرض مينمايم.
مطلب اول
مطلب اول راجع به نوروز است. يکي از سؤالهاي متدينين از قديم الايام تا کنون اين است که نظر اسلام راجع به نوروز چيست؟ آيا نوروز صرفاً يک عيد ملي و مربوط به تغيير در طبيعت است يا آنکه اسلام هم نظري در مورد اين عيد دارد؟
به طور خلاصه عرض مينمايم از جمله کلماتي که در روايات به صورت
متعدد تکرار شده است، کلمه نوروز مي‌باشد.
در روايات از آن روزي که حضرت ابراهيم بتها را شکست تعبير به نوروز
شده است.(1)
يا آن روزي که جبرئيل بر وجود مبارک حضرت پيامبر(ص) نازل شد و آن
حضرت را به رسالت مبعوث نمود به عنوان نوروز ياد شده است.
از آن روزي که پيامبر(ص) دست حضرت علي(ع) را بلند کرد و ايشان را به
عنوان ولي و وصي بعد از خود معرفي، و فرمودند «من کنت مولاه فهذا علي
مولاه» به عنوان نوروز مطرح شده است.
از روزي که پيامبر(ص) حضرت علي(ع) را به سوي جماعتي از جنيان فرستاد
و آنها را دعوت به اسلام کرد به عنوان نوروز ياد شده است.
روزي که اميرالمومنين(ع) بر روي شانه‌‌هاي مبارک پيامبر(ص) قرار
گرفت و بتها را شکست و کعبه را از لوث وجود بتهاي مشرکين تطهير نمود
به نوروز ياد شده است.
هم چنين از آن روزي که قائم آل محمد(ص) قيام و ظهور نمايند تعبير به
نوروز شده است. روزي که دجال به دست مبارک امام زمان(عج) کشته ميشود
نوروز است.(2)
ما وقتي روايات درباب نوروز را ميبينيم که اين مصاديق را براي
نوروز ذکر کردهاند، ميتوانيم بگوييم ما ايرانيان به تأسي آنچه که
در روايات آمده، آن روزي که روز حيات مجدد براي مردم باشد، حيات طبيعت،
حيات دين، حيات يک انسان، حيات و زنده شدن يک جامعه و..... همه اينها
را مي‌‌توان نوروز ناميد.
در فرهنگ اسلام و تشيع؛ «نوروز» يک روز معين که داراي ساعات و دقايق
معين باشد نيست؛ بلکه هر روزي که عنوان احياء را داشته باشد، احياء
جامعه، احياء انسان، احياء دين، احياء ارزشهاي ديني، آن روز، «نوروز»
است.
بر اين اساس ما ميتوانيم روز پيروزي انقلاب را نوروز بناميم. روزي
که فرزندان شما در جنگ تحميلي بر دشمن غلبه کردند و پيروز شدند عنوان
نوروز را دارد. اين معناي اصلي نوروز است.
در روايات نيز آمده که فالوده‌‌اي را خدمت حضرت علي(ع) آوردند.
حضرت فرمودند که اين به چه مناسبت است؟ گفتند: امروز «نوروز» است. حضرت
فرمودند: «فَنُورزوا اِن قَدَرتُم کُلَّ يَومٍ»؛ «هر روزي را براي خود
روز نو قرار دهيد».(3)
انسان بايد هر روز به خداوند تبارک و تعالي نزديکتر شود و علم و
دانش خود را زياد کند و صفات اخلاقي را در خود احياء کند و باطن خود را
مانند ظاهر خود تميز نمايد.
اتفاقاً در روايات داريم که بهترين و پاکيزه‌‌ترين لباسها را بر
تن کنيد. آن روزي که انسان جهل خودش را کم کند، اخلاق بد را از خود دور
کند، حضور در جامعه داشته باشد و بتواند با بصيرت فتنه‌‌ها را تشخيص
داده و امانت بزرگي که شهدا بر دوش ما به امانت گذارده‌‌اند بشناسد و
بفهمد و باور کند و آنرا حفظ کند، همه اين روزها «نوروز» است.
در قاموس و فرهنگ ديني ما اين معناي «نوروز» است.
به تعبير ديگر در فرهنگ ديني ما عنوان نوروز، يک مفهوم کلي است که
برخي از مصاديق آن واقع شده و برخي از مصاديق ديگر در آينده واقع
ميشود و در تعابير روايات وارد شده که ائمه طاهرين(عليهم
السلام) فرموده اند: «عجم نوروز را حفظ نموده‌‌اند» و شايد مراد
همين باشد که يکي از مصاديق آن را که همين شروع بهار باشد، به عنوان
نوروز قرار دادند.
مطلب دوم
اينکه امروز شما در روز اول سال نو در اين مکان مقدس براي تجليل از
مقام شهداء و به ياد فداکاري‌هاي آنها و زحماتي که متحمل شدند گردهم
جمع شده‌‌ايد، چرا که مي‌دانيم امروز اگر اين کشور ثباتي دارد و حکومت
ما بر قرار است، به برکت خونهاي اين عزيزان است.
آنها که بصيرت دارند و مي‌فهمند، به ضرس قاطع مي‌‌گويند هيچ
قطره‌‌اي از قطرات خون شهدا هدر نرفته است و اساساً سنت خدا براين است
که هيچ قطره‌‌اي از قطرات خون شهيد به هدر نرود.
حال ممکن است که من و شما آثار آنرا بفهميم و ببينيم و درک کنيم و
ممکن است خداي ناکرده از آن فاصله بگيريم، اما خون شهداء هميشه آثار
خود را گذاشته است.
امروز شما مشاهده ميکنيد بعد از گذشت 32 سال، اين بيداري بزرگ در
کشورهاي اسلامي به وجود آمده است، به طوري که يک جوان مصري مي‌‌گويد:
من بايد جوان 13 ساله ايراني را الگوي خود قرار دهم. در ساير کشورها
نيز همين طور است.
اگر مردم در زمان قيام کربلا يا زمان نزديک به آن آثار خون آنها را
نديدند، اينک ما ميگوييم اين انقلاب ما بعد از هزار و اندي سال محصول
خون آن شهدايي است که در کربلا و در روز عاشورا جاري شد. اين بيداري،
اين حرکت و جنب و جوشها محصول همين خون شهداست.
شهيد ايران چون خون خودش را براي اسلام جاري کرد، آثارش نه فقط در
ميان خانواده و منطقه و جامعه خودش بلکه در همه جامعه بشريت ظاهر خواهد
شد. شهيد يک ارزش است براي همه بشريت.
خانواده شهدا گرچه اين افتخار بسيار بزرگ را دارند که از نزديک با شهدا بوده‌‌اند، که مرحوم والد ما(رضوان الله تعالي عليه) وقتي خانواده‌‌هاي شهدا خدمتشان مي‌رسيدند مي‌فرمودند «من از قرآن استفاده ميکنم که نه فقط شهيد به بهشت مي‌رود چرا که ساير افراد مومن و پرهيزکار هم به بهشت مي‌روند، بلکه من از تعبيري که در آيه شريفه آمده "اِنَ اللهَ اشتَري مِنَ المومنينَ اَنفسهم بِاَنَّ لَهُمُ الجَنَهَ" استفاده ميکنم که خداوند متعال اختيار بهشت را در دست شهيد قرار مي‌دهد». حال شهيدي که اختيار بهشت در دست اوست پدر، مادر، خانواده، بستگان و رفقاي خود را به بهشت نمي‌‌برد؟ مسلم اين چنين است و خوشا به حال شما خانواده شهدا.
نکته‌‌اي که مي‌خواهم عرض کنم اين است که شهيد متعلق به جامعه بشريت است و ما اين امر را امروز بالعيان ميبينيم. شهيد ايران فقط متعلق به ايران نيست، همه بشريت از آن استفاده ميکنند.
اما مطلب سوم:
متاسفانه امسال عيد ما عيد کامل نيست، چون مقرون به مصائب بزرگ است
و طلب مي‌‌کند مسلمانان و شيعيان خصوصاً ملت بزرگ و انقلابي ما بيداري
مضاعفي داشته باشند. امروز مي‌‌بينيد حکومت سعودي چگونه وحشيانه حمله
کرده و ملت بحرين را به خاک و خون کشانده و روي اسرائيل را سفيد کرده
است.
ما در غم مصائب بزرگي که بر دنياي اسلام وارد ميشود اعم از شيعه و
سني شريک هستيم. مبادا فکر کنيم اين به ما ربطي ندارد و آنها گروه
ديگري هستند و اهداف ديگري دارند. مي‌‌بينيد امروز چگونه ابرقدرتها
براي قلع و قمع مسلمين بايکديگر اتحاد پيدا کردهاند تا به تعبير
رهبر معظم انقلاب اين حرکتها و انقلابها را به نفع خودشان مصادره
کنند و در مسير منافع خود قرار دهند.
مطلب چهارم:
اين جلسات نشان دهنده اين معناست که مردم عزيز ما فقط به دنبال اسلام هستند. ما چيز ديگري غير از مکتب اسلام و مکتب اهلبيت نه شنيدهايم و نه ميخواهيم بشنويم. ما دنبال احياي ارزشهاي اسلامي هستيم و بايد آنها را احياء کنيم. احياء سنتهايي را که در ايران قديم بود حکومتهاي گذشته خود انجام ميدادند.
مسئولين عزيز که شعار اسلام خواهي را دارند بايد توجه به اين جهت کنند که در ساعات اوليه عيد اين اجتماع عزيز مردم دراين مساجد جز بار معنوي و ديني چه پيام ديگري ميتواند داشته باشد؟ شهدا ما براي احياء اسلام رفتند. در کلام کدام شهيد شما چيزي به نام مکتب ايراني پيدا ميکنيد؟ در کلام کدام شهيدي عنوان ديگري غير از اسلام را پيدا ميکنيد؟
امام راحل ما و رهبر بزرگوار ما فقط مي‌‌فرموده و مي‌‌فرمايند
انقلاب اسلامي، نه چيزديگر، ما چيز ديگر نداريم و چيز ديگري هم بلد
نيستيم. ما دنبال تحقق مکتب اسلام و اهل بيت هستيم و اين را از مسئولين
عزيزمان مطالبه ميکنيم نگذارند عناويني که اين روز قلوب بسياري از
خانواده شهدا را رنجانده است مطرح شود. اينگونه افکار رجوع به جاهليت
قبل از انقلاب است.
اين طرز فکر که براي غير اسلام، اصالت و ارزش قائل شويم با ادعاي
تبليغ مهدويت و پيرو امام زمان(عجل الله تعالي فرجه الشريف)
بودن سازگاري ندارد و کساني که به حقيقت صحيح مهدويت واقف هستند کاملاً
اين مطلب را تاييد ميکنند.
سعي کنند بر محور همان شعارهايي که در انقلاب مطرح شد و شهداء ما بر
آن پافشاري ميکردند و سبب اميدواري هرچه بيشتر مردم ما به اسلام و
انقلاب شد حرکت کنند.
من مجدداً تشکر ميکنم که ما را موفق به حضور در جمع خود کرديد.
اميدوارم همانطور که حضرت علي(ع) فرمودند هر روزتان را
نوروز قرار دهيد.
خداوند بزرگ و منان هر لحظه‌‌ي ما را نوروز واقعي قرار دهد و هر آن
ما را به خود نزديکتر گرداند.
والسلام عليکم و رحمة الله و برکاته
1-يوم النيروز هو اليوم الذي كسر فيه إبراهيم(ع) أصنام قومه.
2- الْمُعَلَّى بْنِ خُنَيْسٍ عَنِ الصَّادِقِ(ع) أَنَّ يَوْمَ النَّيْرُوزِ هُوَ الْيَوْمُ الَّذِي أَخَذَ فِيهِ النَّبِيُّ(ص) لِأَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ(ع) الْعَهْدَ بِغَدِيرِ خُمٍّ فَأَقَرُّوا لَهُ بِالْوَلَايَةِ فَطُوبَى لِمَنْ ثَبَتَ عَلَيْهَا وَ الْوَيْلُ لِمَنْ نَكَثَهَا وَ هُوَ الْيَوْمُ الَّذِي وَجَّهَ فِيهِ رَسُولُ اللَّهِ ص عَلِيّاً إِلَى وَادِي الْجِنِّ وَ أَخَذَ عَلَيْهِمُ الْعُهُودَ وَ الْمَوَاثِيقَ وَ هُوَ الْيَوْمُ الَّذِي ظَفِرَ فِيهِ بِأَهْلِ النَّهْرَوَانِ وَ قَتَلَ ذِي الثَّدْيَةِ وَ هُوَ الْيَوْمُ الَّذِي فِيهِ يَظْهَرُ قَائِمُنَا أَهْلَ الْبَيْتِ وَ وُلَاةَ الْأَمْرِ وَ يُظْفِرُهُ اللَّهُ بِالدَّجَّالِ فَيَصْلِبُهُ عَلَى كُنَاسَةِ الْكُوفَةِ وَ مَا مِنْ يَوْمِ نَيْرُوزٍ إِلَّا وَ نَحْنُ نَتَوَقَّعُ فِيهِ الْفَرَجَ لِأَنَّهُ مِنْ أَيَّامِنَا حَفِظَهُ الْفُرْسُ وَ ضَيَّعْتُمُوهُ ثُمَّ إِنَّ نَبِيّاً مِنْ أَنْبِيَاءِ بَنِي إِسْرَائِيلَ سَأَلَ رَبَّهُ أَنْ يُحْيِيَ الْقَوْمَ الَّذِينَ خَرَجُوا مِنْ دِيَارِهِمْ وَ هُمْ أُلُوفٌ حَذَرَ الْمَوْتِ فَأَمَاتَهُمُ اللَّهُ فَأَوْحَى اللَّهُ إِلَيْهِ أَنْ صُبَّ عَلَيْهِمُ الْمَاءَ فِي مَضَاجِعِهِمْ فَصَبَّ عَلَيْهِمُ الْمَاءَ فِي هَذَا الْيَوْمِ فَعَاشُوا وَ هُمْ ثَلَاثُونَ أَلْفاً فَصَارَ صَبُّ الْمَاءِ فِي يَوْمِ النَّيْرُوزِ سُنَّةً مَاضِيَةً لَا يَعْرِفُ سَبَبَهَا إِلَّا الرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ وَ هُوَ أَوَّلُ يَوْمٍ مِنْ سَنَةِ الْفُرْسِ قَالَ الْمُعَلَّى وَ أَمْلَى عَلَيَّ ذَلِكَ فَكَتَبْتُ مِنْ إِمْلَائِهِ الْمُعَلَّى بْنِ خُنَيْسٍ عَنِ الصَّادِقِ ع أَنَّ يَوْمَ النَّيْرُوزِ هُوَ الْيَوْمُ الَّذِي أَخَذَ فِيهِ النَّبِيُّ ص لِأَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ ع الْعَهْدَ بِغَدِيرِ خُمٍّ فَأَقَرُّوا لَهُ بِالْوَلَايَةِ فَطُوبَى لِمَنْ ثَبَتَ عَلَيْهَا وَ الْوَيْلُ لِمَنْ نَكَثَهَا وَ هُوَ الْيَوْمُ الَّذِي وَجَّهَ فِيهِ رَسُولُ اللَّهِ ص عَلِيّاً إِلَى وَادِي الْجِنِّ وَ أَخَذَ عَلَيْهِمُ الْعُهُودَ وَ الْمَوَاثِيقَ وَ هُوَ الْيَوْمُ الَّذِي ظَفِرَ فِيهِ بِأَهْلِ النَّهْرَوَانِ وَ قَتَلَ ذِي الثَّدْيَةِ وَ هُوَ الْيَوْمُ الَّذِي فِيهِ يَظْهَرُ قَائِمُنَا أَهْلَ الْبَيْتِ وَ وُلَاةَ الْأَمْرِ وَ يُظْفِرُهُ اللَّهُ بِالدَّجَّالِ فَيَصْلِبُهُ عَلَى كُنَاسَةِ الْكُوفَةِ وَ مَا مِنْ يَوْمِ نَيْرُوزٍ إِلَّا وَ نَحْنُ نَتَوَقَّعُ فِيهِ الْفَرَجَ لِأَنَّهُ مِنْ أَيَّامِنَا حَفِظَهُ الْفُرْسُ وَ ضَيَّعْتُمُوهُ ثُمَّ إِنَّ نَبِيّاً مِنْ أَنْبِيَاءِ بَنِي إِسْرَائِيلَ سَأَلَ رَبَّهُ أَنْ يُحْيِيَ الْقَوْمَ الَّذِينَ خَرَجُوا مِنْ دِيَارِهِمْ وَ هُمْ أُلُوفٌ حَذَرَ الْمَوْتِ فَأَمَاتَهُمُ اللَّهُ فَأَوْحَى اللَّهُ إِلَيْهِ أَنْ صُبَّ عَلَيْهِمُ الْمَاءَ فِي مَضَاجِعِهِمْ فَصَبَّ عَلَيْهِمُ الْمَاءَ فِي هَذَا الْيَوْمِ فَعَاشُوا وَ هُمْ ثَلَاثُونَ أَلْفاً فَصَارَ صَبُّ الْمَاءِ فِي يَوْمِ النَّيْرُوزِ سُنَّةً مَاضِيَةً لَا يَعْرِفُ سَبَبَهَا إِلَّا الرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ وَ هُوَ أَوَّلُ يَوْمٍ مِنْ سَنَةِ الْفُرْسِ قَالَ الْمُعَلَّى وَ أَمْلَى عَلَيَّ ذَلِكَ فَكَتَبْتُ مِنْ إِمْلَائِهِ.
3- عَنْ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ(ع) أَنَّهُ أُهْدِيَ إِلَيْهِ فَالُوذَجٌ فَقَالَ مَا هَذَا قَالُوا يَوْمُ نَيْرُوزٍ قَالَ فَنَوْرِزُوا إِنْ قَدَرْتُمْ كُلَّ يَوْمٍ.