اينکه يأس از رحمت الهي يکي از گناهان کبيره است به جهت همين سوء ظن به قدرت و رحمت پروردگار است

يکي از اين امور محاجه در توحيد و ربوبيت خدا پس از پذيرش دعوت اوست. خداوند در سوره مبارکه شوری آیه 16 می‌فرماید: «وَ الَّذينَ يُحَاجُّونَ فِي اللّهِ مِنْ بَعْدِ ما اسْتُجيبَ لَهُ حُجَّتُهُمْ داحِضَةٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ عَلَيْهِمْ غَضَبٌ وَ لَهُمْ عَذابٌ شَديدٌ» الحمدلله ما همه موحدیم و خداوند به لطف ائمه معصومين(علیهم السلام) بهترین معانی توحید را در اختیار ما قرار داده ولی آنها که در توحید محاجه و شک می‌کنند، بدانند گرفتار غضب خدا می‌شوند.

مورد دوم کسی است که مؤمنی را عمداً به قتل رساند. «وَ مَنْ يَقْتُلْ مُؤْمِنًا مُتَعَمِّدًا فَجَزاؤُهُ جَهَنَّمُ خالِدًا فيها وَ غَضِبَ اللّهُ عَلَيْهِ وَ لَعَنَهُ وَ أَعَدَّ لَهُ عَذابًا عَظيمًا».

سومين مورد همان آيه از سوره‌ي مبارکه طه است که خواندم، اگر کسی از رزق خدا در مسیر معصیت او استفاده کند، گرفتار غضب الهي خواهد شد این خیلی مهم است که ببینیم مال‌مان را کجا خرج می‌کنیم؟

در روایتی ديگر پیامبر فرمود «أنا و علیٌ ابوا هذه الامة»، من و علی پدران این امت هستیم، به این معنا که خدای تبارک و تعالی همانطور که شکر خودش را بر همه مردم واجب کرده، شکرگزاري نسبت به رسول خدا و امير المؤمنين را نيز واجب کرده است.

در این شبی که متعلق به امیرالمؤمنین است وقتی می‌گویند به یاد والدین باشیم، بدانيم والد حقیقی همه‌ی ما پیامبر و امیرالمؤمنین(علیهم السلام) است. در ذیل این روایت نکته مهمي بيان شده است. امیرالمؤمنین می‌فرماید حالا که من و پیامبر دو پدر برای این امت هستیم وقتي می‌فرماید «أَنِ اشْكُرْ لي وَ لِوالِدَيْكَ» اطاعت من و پیامبر واجب است بدانید رضای من و پیامبر رضای خداست و سخط من و پیامبر موجب سخط خداست.

جوابش این است که فطرت، اصل خدا پرستي را می‌گوید، اما اینکه این خدا را چگونه بايد عبادت کرد و چگونه به او تقرب جست يا اين خدا از چه کاري خوشش مي‌آيد و به چه چيزهايي امر و نهي کرده، چه چيز موجب سعادت و چه چیز موجب شقاوت انسان‌هاست، اینها را باید پیامبر و ائمه معلوم کنند.

عمده این مطلب است که امیرالمؤمنین(ع) می‌فرماید رفتنِ به سوی خدا و خداشناس و خداپرست شدن یک راه دارد، و آن هم راه پیامبر، امیرالمؤمنین و اولاد امیرالمؤمنین است. به همين جهت است که ما در این شب قرآن بر سر گرفته و خدا را به خودش و به کتابش و به پیامبر و به همه‌ی ائمه قسم می‌دهیم.

هفتمین مورد از موارد غضب خداوند که در روايات آمده اين است که انسان در پيري گناه کند، گناه جوان بزودي موجب غضب خدا نمي‌شود! چون جوان است خدا به او مهلت مي‌دهد ولي کسي که عمرش از 50 سال عبور کند و آرام آرام وارد ميانسالي و کهنسالي شود، اگر گناه کند، هر گناهی که باشد موجب غضب الهی می‌شود.

هشتمین مورد از عوامل غضب الهی، کسانی هستند که مال خودشان را انفاق نمی‌کنند. شخصی مال و ثروت فراوان دارد اما حاضر نیست انفاق کند و از آن به بیچاره‌ها، اقربا و فامیلش بدهد.

نهمین مورد از مواردی که در روایات مورد غضب الهی ذکر شده‌اند آدم‌هایی هستند که خود را تسلیم مقدرات الهی نکرده و مي‌خواهند با قضا و قدر الهی مخالفت کنند. مثل کسی که مقدّرش این است اولاد نداشته باشد هر چه معالجه هم کند به نتیجه نمی‌رسد! در آخر نسبت به خدا شکوه مي‌کند يا کسي که هر چه تلاش مي‌کند ثروتمند نمی‌شود، یک کسی که گرفتار بيماري لاعلاج شده  و با مرض زندگی‌اش را دنبال می‌کند.

اين افراد چنانچه در درون خود تسلیم مقدرات الهیه نباشند از کسانی هستند که مورد غضب الهی واقع می‌شوند. يکي ديگر از عواملی که موجب غضب الهی است این است که زنی به ازدواج با یک مرد فاسق راضی باشد، خواستگاری مردي را که اهل نماز و روزه نیست و اهل گناه است قبول مي‌کند.

یک بحثی هست که آیا تمام گناهان موجب غضب خدا مي‌شود یا نه؟

در بعضی از مقالات دیدم گفته‌اند هر گناهی موجب غضب خداست، در حالي که نمی‌شود این کلام را از آیات و روایات استفاده کرد.

البته در برخي روايات از جمله روايتي از امیرالمؤمنین(علیه السلام) هست که حضرت فرمود: خدای تبارک و تعالی چهار چیز را در چهار امر پنهان کرده؛

یکی رضایت خودش را در اطاعات از او، آدم نمی‌داند کدام اطاعت موجب رضای خداست، لذا می‌گویند هر اطاعتی را که انجام مي‌دهيد چه در واجبات و چه در مستحبات کوچک نشمارید، نگوئید این که چیزی نیست، گاهی اوقات به یک جواب سلام که آن هم واجب است، اهمیت داده نمي‌شود اما امیرالمؤمنین(ع) می‌فرماید چه بسا رضای خدا در همین اطاعت باشد، در تمام واجبات و مستحبات حواس‌مان باشد رضای خدا با کدام حاصل می‌شود.

بنای خدا بر این است که رضايتش مخفی باشد، ممکن است یک کسی مرتب نماز شب بخواند، اما اين نماز شب‌ها به اندازه‌ی اینکه در يکجا آبروی مؤمنی را حفظ کرده باشد، رضای خدا را به همراه نداشته باشد، البته رضای خدا غیر از ثواب الهی است، بر هر عملی که ما انجام می‌دهیم خدا به منّ و کرمش ثواب مترتب کرده ولی رضايت خدا، مطلب ديگري است که آثار زيادی برای آن ذکر شده و وارد این بحث نمی‌شوم.

به هرحال غضب خدا در ميان گناهان پنهان است و اين خيلي مهم است.

گاهي اوقات از ما مي‌پرسند چکار کنيم گناه نکنيم؟ بهترين راه اين است که انسان هنگام مواجهه با گناه بگويد نکند غضب خدا در همين گناه باشد. همان‌طور که اگر هزار ظرف غذا جلوي شما بگذارند و بگويند يکي از اين ظرف‌ها سمّي است و شما را مي‌کشد، چنانچه سخت گرسنه هم باشيد، امکان ندارد از آن غذاها بخوريد، ما هم در مواجهه با گناه اگر اين باور را داشته باشيم که هر گناهي مي‌تواند ظرف غضب خدا باشد، آيا گناه مي‌کنيم؟

والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته