پدافند غير عامل؛ مصون‌سازي جامعه از آسيب‌ها
۳۰ مهر ۱۳۹۵
۲۰:۰۱
۲,۳۲۸
خلاصه خبر :
آخرین رویداد ها
بسم الله الرحمن الرحيم
قال الله تبارک و تعالی فی کتابه العزیز «يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا قُوا أَنْفُسَكُمْ وَ أَهْليكُمْ ناراً»
فرا رسیدن روز پدافند را تبریک عرض می‌کنم.
خیلی خوشحالم که موضوع پدافند غیر عامل بحمدالله سال به سال گسترش پیدا می‌کند، من یادم هست که پدافند غیر عامل عمدتاً از بعضی مسائل ابتدایی کشور شروع شد مثل مقاوم‌سازي ساختمان‌های بسیار بزرگ از خطر زلزله و ديگر حوادث. اما الآن این گسترش پيدا کرده و طبق بيان جناب آقای جلالی ظاهراً در هر نهادی شما باید یک بخش مربوط به پدافند غیر عامل داشته باشید، یعنی موضوع پدافند غیر عامل نه منحصر به مسائل نظامی است و نه منحصر به مسائل ساخت و ساز ساختمانی و عمران است، نه در مسائل علمی. به هیچ کدام از اینها منحصر نیست یعنی امروز هر فرد و نهادي در این نظام مقدس جمهوری اسلامی باید توجه به اصل پدافند غیر عامل داشته باشد.
من فکر می‌کردم که در قرآن کريم کدام آیه مناسب با این موضوع است تا آن را مطرح کنم ولو اینکه در بحث‌های قبل هم آياتي مطرح شد، ولی امروز این آیه شریفه را که در سوره مبارکه تحریم است مناسب يافتم. «یا ایها الذین آمنوا قو انفسکم و اهلیکم نارا»، این آيه خود می تواند به عنوان یک نشان و پیام بر جبین این مجموعه مبارک قرار بگیرد که خدای تبارک و تعالی به مؤمنین دستور می‌دهد که خود و اطرافيان خودتان را از آتش حفظ کنيد.
اين آیه یک ظاهر دارد و آن اینکه مراقب باشید گرفتار آتش جهنم در قیامت نشوید، از خودتان و اهل‌تان مراقبت کنید که گرفتار آتش جهنم نشوید ولی یک باطنی هم دارد و باطنش این است که انسان قبل از اینکه گرفتار شود، قبل از اینکه حادثه‌ای به وجود آيد و او را به مشکل اندازد بايد از آن پيشگيري و مراقبت کند. این پیام آیه شریفه است.
عرض کردم این پدافند غیر عامل یک گستره‌ای دارد که هم شخصی است و هم اجتماعی، هم نظامی است و هم غیر نظامی است، هم در مسائل قضایی و تراریخته‌ای که الآن اشاره فرمودید هست و هم در غیر اینها. این گستره اقتضا می‌کند که مجموعه شما برنامه های خیلی قوی و با فکر خیلی روشن داشته باشد. این مجموعه اگر در ذات و کمونش فکر و اندیشه نباشد به جایی نمی‌رسد، البته امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود «ما من حرکةٍ إلاّ و أنت فیها محتاجٌ إلی المعرفة»، هیچ حرکتی نیست که انسان نیاز به معرفت دارد ولی در این کار انسان باید آینده‌نگری کند، یکی از شاخص‌های اصلی مجموعه پدافند غیر عامل آینده نگری و آینده اندیشی است.
من یک وقت از یکی از متخصصین مغز و اعصاب پرسیدم انسانی که از بین می‌رود تا چه زمان امکان بازیافت اطلاعات مغزش وجود دارد؟ گفت چند ساعت طول مي‌کشد تا از ریتم‌های مغز انسان تمام اطلاعاتی که در عمرش ذخيره ساخته است استفاده کنند و آنها را به دست بیاورند، این مسئله‌ی بسيار مهمی است، یعنی بشر به جایی رسیده همان‌طور که اطلاعات بسيار زيادي را که در یک هارد ذخيره شده بازيافت مي‌کند، همچنين همه اطلاعات یک انسان زنده را بدون اینکه از او سؤال و بازجویی کنند مي‌تواند به دست آورد.
ما برای این چه فکری کرده‌ایم. آن متخصص تصریح کرد و گفت اینها چیزهایی است که دارد اتفاق می‌افتد، حتی نسبت به مسائل غذا و دارو. مطالبي امروز در سطح عموم شایع است که اسرائیل در جهان سوم یا کشورهای اسلامی تلاش می‌کند که در آینده نسل‌ها عقیم شوند. این مسئله خیلی مهم است، یعنی مسئولین بهداشت در کنار هدایت‌هایی که شما در مسائل پدافند غیر عامل می‌کنید باید به این نکته توجه داشته باشند. اگر در این قرص‌ها و داروهایی که از کشورهای خارجی می‌آید چنین موادی قرار دهند که هوش و حافظه را ضعیف کند، نسل را عقیم کند و ما بعد از 40 سال متوجه شويم، تا آن زمان یک نسلی از بین رفته و افراد زیادی نابود شده‌اند.
علی ایّ حال اصل کار واقعاً بسیار خوب است و ضرورت دارد و در زمان مناسبی هم اين را شروع کرده‌اید. همین که می‌فرمايید رهبری معظم انقلاب هم خیلی اهتمام بر این مجموعه دارند به‌جهت آن دید وسیع و عمیقی است که ایشان دارند. یعنی ما باید از حال براي 30 الی 100 سال آینده کشور برنامه‌ریزی داشته باشیم. خلاصه عرض کنم ما اگر به موضوع پدافند غیر عامل اهمیت بدهیم دین و دنیای خود را حفظ کرده‌ایم.
اصلاً مجموعه‌ی گزاره‌های دینی ما مشحون از پدافند غیر عامل است یعنی انسان وقتی روایات و دستور العمل‌هاي دين را مي‌بيند، همين نمازی که می‌خواند خود یک پدافند غیر عامل است، چون مصون‌سازی انسان از شیطان است، مصون سازی از این است که این انسان تبدیل به یک فرد جانی و قاتل، به یک انسان گناهکار و خطرناک در جامعه شود! چرا در اسلام مسئله امنيت جامعه اینقدر مهم است که می‌گوید اگر کسی با یک چاقو در خیابان دیگری را تهدید کرد عنوان محارب دارد و حکمش قتل است، چون می‌خواهد جامعه را مصون سازی کند تا کسی حق نداشته باشد در ملأ عام چنین کاری را انجام بدهد.
امروز یکی از مشکلات نظام ما این است که روز به روز زندان‌ها پر می‌شود، اگر پدافند غیر عامل به معنای واقعی خودش پیاده مي‌شد این مشکل را نداشتیم و امروز مواجه با این سیل عظیم زندانی‌ها نبودیم.
در فقه ما تأکید شده «الفقه ثم المتجر» اول احکام را یاد بگیرید و بعد سراغ تجارت بروید، چیزی که متأسفانه امروز در بازار ما فراموش شده! من هم یادم هست و هم برایمان نقل می‌کردند در سابق بسیاری از بازاری‌های قم منتظر بودند ببینند در حوزه چه کسی درس مکاسب يا متاجر لمعه را می‌گوید، یا از یک استادی درخواست می‌کردند که متاجر لمعه را برای ما بگو تا فقه را یاد بگیرند، آدم وقتی فقه بلد شد دیگر در دام ربا و حرام نمی‌افتد، فقه که بلد نشد هم خودش غوطه‌ور در ربا می‌شود و هم دیگران را به وادی ربا می‌کشاند، خود همین الفقه ثم المتجر از مصادیق پدافند غیر عامل است یعنی انسان بايد راهی را طی کند که گرفتار مشکلات و حوادث بزرگ نشود.
امروز بيداري انقلابی، بیداری اسلامی، بصیرت و بالاتر از اینها اصلاً ضرورت حفظ نظام جمهوری اسلامی به فرمایشی که امام خميني(ره) داشت از اوجب واجبات است، اگر بخواهیم این نظام حفظ شود یکی از مسائل بسیار کلیدی، استراتژیک و حساسش همین پرداختن به پدافند غیر عامل است، ما دائم این موضوع را باز و گسترده کنیم، در همه‌ی مسائل سریانش بدهیم. امروز قدرت دفاعی ما الحمدلله خیلی بالاست، اینکه امروز دشمن به دنبال این نیست که به این نظام حمله کند برای این است که در این چند دهه اخیر قدرت نظامی ما بالا رفته، ما باید در پدافند غیر عامل به سمتی حرکت کنیم که برای کفار تهدید بشویم!
این نکته بسیار مهمي است که اسلام از اول به مسلمان‌ها تأکيد نموده تلاش کنيد کفار برای شما تهدید نباشند بلکه شما برای آنها تهدید باشید. اینکه من می‌گویم برای آنها تهدید باشیم نه اینکه با آنها جنگ کنیم، البته بحث جهاد ابتدایی خودش بحث مفصلی است که آن هم بی‌ارتباط به این موضوع پدافند غیر عامل نیست ولی آيه «وَ أَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَ مِنْ رِباطِ الْخَيْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللّهِ وَ عَدُوَّكُمْ» در قرآن ما آمده، آیا امروز مسلمان‌ها به این مرحله رسیدند یا نه؟ در بين این کشورهای اسلامی مثل عربستان، قطر، کویت و... که همگي از مزدوران آمریکا و کفار هستند تنها اين کشور عزيز ايران است که به این مرحله رسیده و این واقعاً افتخار بزرگي براي ما است.
هدف اصلی پدافند غیر عامل مصون سازی است. ما باید مصونیّت ببخشیم به همه‌ی بخش‌های جامعه، از غذا، بهداشت، خانواده، مسائل نظامی، دانشگاه‌ها، مدارس، بازار، تجارت و ... یعنی واقعاً کار خیلی گسترده است یک چیزی نیست که بگويیم این کار فقط یک بخش نظامی دارد در امور نظامی باید پدافند غیر عامل را پیاده کنیم و بعدش هم تمام شود. باید این گستردگی روز به روز بیشتر شود و همه‌ی جامعه ما در همه ابعاد مصون شود. از خانه‌ای که در آن زندگی می‌کنیم تا بازار و کسب و کاري که انجام می‌دهیم و جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کنیم، همه‌ی جهاتش بايد مصون باشد. در مورد خود حجاب صرف‌نظر از اینکه یک واجب شرعی است و خدای تبارک و تعالی آن را به‌عنوان يک حکم الهي در قرآن فرموده و ما باید در مقابل حکم الهی تسلیم باشیم اما خود قرآن وقتی مسئله‌ی حجاب را هم مطرح می‌کند به این نتیجه‌اش اشاره مي‌کند که این حکم موجب طهارت نفس انسان و موجب طهارت جامعه است. امروز ما حجاب را رها کرده‌ايم، امروز نه نهادهای فرهنگی و نه نهادهای دولتی، هيچ اقدامي نمي‌کنند.
هرچند همه فریاد می‌زنند و هر وقت پیش هم می‌نشینیم به‌عنوان يک دغدغه از آن حرف مي‌زنيم، اما فقط در مقام حرف است. نمی‌شود کسی مسلمان باشد و ببیند در جامعه‌اش منکَر رواج پیدا می‌کند بگوید این علامت آخر الزمان است، کسی که این حرف را می‌زند دین را نفهمیده، والاّ کسی که دین دارد، دین به او می‌گوید باید دغدغه داشته باشد که احکام خدا پیاده می‌شود یا نه؟ نه آنکه دست روي دست بگذارد و بگويد اينها علائم آخر الزمان است. چرا با اينکه همه دغدغه دارند ولی کار نمی شود، چرا؟ این باید ریشه‌یابی شود، این خودش یکی از نمونه‌های پدافند غیر عامل است. اسلام برای طهارت جامعه این حکم را براي بانوان قرار داده. نه دنبال این بوده که زن را محدود کند، نه دنبال این بوده که زن را تحقیر کند، نه دنبال این بوده که نقصی برای آنان قائل باشد، خير اسلام دنبال طهارت جامعه است، جامعه اسلامی باید جامعه‌ای باشد که طاهر و پاک باشد منتها خود ما عمل نکردیم در نتيجه این مصائبی که امروز در جامعه وجود دارد مطرح است.
حوزه‌های علمیه باید در این بحث پدافند غیر عامل فعالانه شرکت کنند یعنی ما باید از متون دینی هر چه مي‌‌توانيم دستورات دینی را استخراج کرده و در اختیار شما عزیزان قرار بدهیم. درست است که شما موضوع به ما می‌دهید و ما حکم آنرا بيان مي‌کنيم. اما بدانید اين‌کار موجب گسترش موضوعات پدافند خواهد شد، یعنی وقتی ما می‌گوئیم حکم این است و آن است، چند موضوع جدید هم در کنارش خلق خواهد شد، صرف این نیست که حکمی را برای موضوعي مطرح کنیم و تمام شود. الآن در این مسئله تراریخته درست است که می‌گویند فقها باید حکم کلی را بگویند، حکم کلی‌اش هم این است که اگر این موجب ضرر مهمي برای جامعه است، این تبدیل و تبدل‌ها جایز نیست اما اگر ضرر مهم ندارد اشکالی ندارد.
تشخيص ضرر هم با متخصصین امر است. اين مسئولین بهداشت و پزشکی هستند که باید بگویند ضرر دارد یا ضرر ندارد، منتها ما به همین مقدار نباید اکتفا کنیم، یعنی در کنار همین ما باید به مسئولین بگويیم ببینید این طرح از کجا آمده؟ ببینید آیا این فقط ریشه‌ی علمی دارد یا نه ریشه‌های دیگری هم دارد؟ شما بهتر می‌دانید ایدز یک مرضی است که خود به خود ايجاد نشد بلکه آنرا دانشمندان نظامی یا غیر نظامی آمریکا درست کردند و روی نیروهای نظامی طرف مقابل پیاده کردند و دیدند موجب تضعیف سلول‌های آنها می‌شود، حوزه‌های علمیه باید این بیدارباش و گوشزد را بگویند که از کجا آمده؟ و بر شما مسئولین لازم است که اين را پيگيري کنيد همین مقدار نگويید که الآن ضررش بر ما ثابت نیست. از بزرگان حوزه سؤال کنید اگر ما احتمال یک خطر بزرگ را در آینده بدهیم، مثلاً احتمال بدهیم در آینده موجب عقیم کردن یک نسل می‌شود مسلّماً همه می‌گویند استفاده از آن جایز نیست، تا مطمئن نشوید که این برای سلامت مردم ضرر مهمی ندارد حق استفاده ندارید.
این تعامل را با حوزه داشته باشید، در حوزه علمیه افراد قوی و خوبی داریم که می‌توانند در این بحثها وارد شوند، هم دایره موضوع گسترش پیدا می‌کند و هم غنای علمی برای خود حوزویان دارد. امیدوارم خدای تبارک و تعالی که مبدأ و منبع علم است این علم را در اختیار شما قرار بدهد و بتوانید ابوابی را باز کنید تا در آینده‌ای نزدیک شاهد غنا و گسترش پدافند غير عامل در جامعه اسلامي خود باشيم.
اهم مطالب:
1ـ اگر به موضوع پدافند غير عامل اهمّيت بدهيم دين و دنياي خود را حفظ کرده‌ايم.
2ـ مجموعه گزاره‌هاي ديني ما مشهون از پدافند غير عامل است.
3ـ نماز چون انسان را مصون از شيطان و فحشاء مي‌سازد از مصاديق پدافند غير عامل است.
4ـ در مسئله حجاب اسلام دنبال طهارت جامعه است نه ايجاد محدوديت يا تحقير و تنقيص بانوان.
5ـ در بحث پدافند غير عامل ما بايد به سمتي حرکت کنيم که کفّار تهديدي براي ما نباشند.