دسته بندی را انتخاب کنید

دسته بندی را انتخاب کنید

دسته بندی را انتخاب کنید

مهم‌ترین مسئله در دین، مسئله حکومت است

۱۶ اسفند ۱۴۰۱

۱۴:۵۴

۵۷۹

خلاصه خبر :
بیانات آیت الله فاضل لنکرانی در مراسم عمامه‌‌گذاری شصت تن از طلاب مدرسه علمیه حجتیه قم
آخرین رویداد ها

بِسْمِ اللهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحيمْ
الْحَمْدُ للّه رَبِّ الْعَالَمِينْ وَصَلَى الله عَلَىٰ سَيِّدَنَا مُحَمَّدٍ وَآلِهِ الطَّاهِرِينْ

میلاد موفور السرور قطب عالم امکان حضرت بقیة الله(روحی و أرواح العالمین لتراب مقدمه الفداء) را خدمت همه مسلمانان و شیعیان و شما اساتید و فضلای محترم این مجتمع آموزش عالی فقه تبریک عرض می‌کنم.

خداوند تبارک و تعالی در قرآن کریم می‌فرماید: «وَ لَقَدْ كَتَبْنا فِي الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُها عِبادِيَ الصَّالِحُونَ».

با یک تأمل و دقت بدوی و ابتدایی در قرآن کریم به خوبی از آیات قرآن استفاده می‌شود که خدای تبارک و تعالی برای بشر دو نوع خلافت قرار داده، یکی خلافت در اسماء و صفات، که آیه شریفه «إِنِّي جَاعِلٌ فِي الْأَرْضِ خَلِيفَةً»، و آیات بعد ظهور روشنی بر آن دارد. قرائن روشن در این آیات مخصوصاً تعبیر «وَ عَلَّمَ آدَمَ الْأَسْمَاءَ» مهم‌ترین قرینه است بر اینکه این خلافت، خلافت تکوینی است. خلافت تکوینی یعنی هر انسانی می‌تواند به اسماء و صفات الهی راه پیدا کند، این قوه اتصاف به اسماء و صفات الهی را خداوند متعال در هر انسانی اعم از مسلمان و غیر مسلمان قرار داده، که نامش خلافت تکوینیه یا خلافت در اسماء و صفات است.

نوع دیگر خلافت، تشریعیه است، که این خلافت عمومیت ندارد و اختصاص به مؤمنان، صالحان، و عالمان دارد. از آیه شریفه «وَ لَقَدْ كَتَبْنا فِي الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُها  عِبادِيَ الصَّالِحُونَ»، یا آیه معروف «وَعَدَ اللهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَلَيمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِينَهُمُ الَّذِي ارْتَضَى لَهُمْ»، به خوبی مسئله خلافت تشریعی استفاده می‌شود اساساً شاید در قرآن غیر از آیه «إِنِّي جَاعِلٌ فِي الْأَرْضِ خَلِيفَةً» اکثرآیات مطرح در بحث خلافت، ظهور در خلافت تشریعیه دارد.

بعد از این مقدمه عرض می‌کنم آیه شریفه «أَنَّ الْأَرْضَ يرِثُهَا عِبَادِي الصَّالِحُونَ» و آیات نظیر آن در زمان‌های مختلف مصادیق مختلف دارد و نقطه‌ی اوج آن زمان ظهور حضرت حجت (عج) است.

در ذیل همین آیه روایتی از امام باقر(علیه‌‌السلام) وارد شده که حضرت فرمودند «هم أصحاب المهدی فی آخر الزمان»، البته این تأویل آیه است و شما که اهل فضل هستید خوب می‌‌دانید تأویل قرآن همان مصادیق عینی آیات در طول تاریخ است. هر چند مشهور علمای علوم قرآن تأویل را به یک مفهوم دیگری که به راحتی نمی‌شود آن را از آیات استفاده کرد، معنا كرده‌اند. اما تحقیق این است که این معنی درست نیست، تأویل مصادیق عینی آیات است منتهی در زمان‌های مختلف از زمانی که نزول آیات قرآن شروع شد تا قیامت هر زمانی و هر جامعه و گروهی، و هر نسلی از بشر می‌تواند تأويلي برای آیات قرآن باشد.

در روایات مربوط به قرآن این روایت وارد شده که از ويژگي‌هاي قرآن اين است که چنانچه در هر زمانی بر هر گروه یا قومی خوانده شود آن قوم فکر می‌کنند این آیه برای آنها نازل شده و این از امتیازات قرآن است که تا قیامت هم همین‌طور خواهد بود، اینکه گفته شده «القرآن یجری مجری الشمس و القمر» یک معنایش همین است که هر گروهی در طول تاریخ می‌توانند مصداق آیات مربوط به صالحان، ابرار، اتقیا یا آیات مربوط به کفار و منافقین و مشرکین و اهل شقاوت باشند. تا روز قیامت همه‌ آیات مصادیقی دارد، منتها با اختلاف مرتبه.

گاهی به ذهن می‌آید این «‌أَنَّ الْأَرْضَ يرِثُهَا عِبَادِي الصَّالِحُونَ» یعنی یک زمان معیّن مشخص در آخرالزمان که غالب بشر هم آن زمان را نمی‌بینند، زيرا پایان دنیا معلوم نيست چه زمانی باشد. همچنين در آیه «لَيسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ» که بخواهيم بگوئیم فقط مربوط به زمان ظهور حضرت است.

به نظر می‌رسد که این نگاه باید تصحیح شود، البته فرد کامل و کامل‌ترین فرد و بهترین مصداق و تأویلش زمان ظهور حضرت است اما ما می‌توانیم بگوئیم گروه‌هایی هم که در طول تاریخ مجاهدت کرده و دنبال تشکیل حکومت دین بودند، و برای استقرار قرآن و حکومت دین تلاش نموده و تا حدی نیز موفق شده اند اینها هم می‌توانند مصداق این آیات قرار بگیرند. ما اگر بخواهیم چنان باور داشته باشیم که این «لَيسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ» مربوط به 313 شخص معینی است که هنگام ظهور خواهند آمد یک مقدار دور از تحقیق و دقت در همین آیات قرآن است.

توجه به این معنا انسان را خیلی امیدوار می‌کند. ما مي‌توانيم مصداقي از این معنا که عباد صالح خدا در طول تاریخ وارثان ارض در زمان خودشان هستند را همین انقلاب اسلامی و نهضت امام، و حرکت یاران امام، و جهاد مجاهدان، در دوران دفاع مقدس و مدافعین حرم، بدانیم. مصداق عینی «يرِثُهَا عِبَادِي الصَّالِحُونَ» به انسان این نوید را می‌دهد که هر گروهي می‌تواند در زمان خودش این چنین بیندیشد و به دنبال تشکیل حکومت دین باشد.

مدت زیادی است توجه به این بحث یافته‌ام که مهم‌ترین مسئله در دین موضوع  حکومت است، ما وقتی در آیات قرآن دقت ‌کنیم خیلی روشن و ظاهر مي‌بينيم كه طوایفی از آیات دلالت بر این معنا دارد.

نباید در حوزه‌های علمیه و بین مردم بعد از گذشت 44 سال از این انقلاب مبارک هنوز عده‌ای بگویند آیا دین حکومت دارد یا نه؟ این حرفی بسیار موهون و سخیف است، چون آیات به خوبی برضرورت حکومت دلالت دارد، همین «لَيسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ» خود یک مرتبه‌ای از استخلاف الهی است، گاهی می‌گویند بله دین حکومت دارد اما مربوط به زمان ما نیست و باید بگذاریم تا حضرت ظهور بفرمایند. می‌‌پرسیم  قبل ظهور چه باید کرد؟ به فرمایشی که امام خمینی(رضوان الله تعالی علیه) در نوشته‌جات‌شان در جاهای متعدد دارند یعنی بعد از شروع زمان غیبت کبری ما اسلام را تعطیل کنیم و بگوئیم اسلام نباید اجرا بشود؟!

بگوئیم امر به معروف و نهی از منکر، إقامه صلاة، إیتاء زکات، مقابله با ظلم و ظالمین و رعایت بیت المال و.... همه کنار برود! و بماند برای زمان ظهور تا حضرت بیاید حکومت تشکیل بدهد؟ البته تمام نگاه‌ انبیاء از ابتدا به حکومت حضرت بوده و هست، «هُوَ الَّذِي أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَى وَدِينِ الْحَقِّ لِيظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ وَلَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ»، این وعده الهي در زمان ظهور درست است، خدا که وجود مبارک پیامبر خاتم محمد بن عبدالله(صلی الله علیه و آله) را فرستاد، غایت رسالت پیامبر ما این بود که تمام و کل دین را بر کل بشر، ظاهر گرداند و این غایت الغایات ارسال همه رسل است.

لذا شواهد بر وجود مبارک امام زمان(عج) را در کلمات خود پیامبر(ص) و قبل از آن حضرت در کلمات انیباء گذشته، در تورات و انجیل و همه کتب آسمانی می‌بینیم. اما باید بدانیم حكومت حضرت، فرد اعلای از حکومت است و نباید این مطلب یک ذهنیّت اشتباه برای بخشی از متدیّنان و عالمان به وجود آورد که بگویند پس قبل از ظهور حکومتی به نام حکومت دینی نباید باشد.

متاسفانه عده‌‌ای این نتیجه اشتباه را گرفته‌‌اند، اینکه حالا حکومت حضرت فرد أعلی و مصداق أتم از حکومت دینی است جای خودش، اما این همه ادله در قرآن وجود دارد مثل این که خدا دین را به عنوان «قیّم» معرفی می‌کند «ذلك الدين القيم» دین قیّم، یعنی چه؟ دین قیّم یعنی دین، قیومیت بشر را باید به عهده داشته باشد. قیمومیت یعنی چه؟ یعنی بگوید فقط نماز بخوان و روزه بگیر، یا براي همه امور فردی و اجتماعی و سیاسی بشر حکم دارد؟!

وقتی دین می‌خواهد قیم باشد، یعنی دین باید بر بشر حکومت کند، در «إِنَّمَا وَلِيكُمُ اللهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا»، وقتي خدا به صورت حصر به بشر می‌فرماید حق انتخاب هیچ ولیی غیر از خدا و رسول خدا و ائمه معصومین را ندارد، یعنی هیچ کسی غیر از اینها قابلیت حکومت را ندارد، و در زمان غیبت کبری هم کسانی که به تصریح ائمه(علیهم‌‌السلام) جانشین انها هستند حق حکومت دارند

ما و شما طلاب محترم کشورهای مختلف كه امروز در حوزه علمیه قم حضور داريم باید خدا را بسیار شاکر باشیم که در زمانی قرار گرفته ایم که دین به معنای گسترده‌ی خودش در این حکومت اسلامی مطرح شده است البته روشن است، هیچ کسی نمی‌تواند بگوید الآن غیر معصوم مثل معصوم است و مثل معصوم عمل می‌‌کند، خیر. همه فقهای زمان را هم جمع کنند ناخن معصوم نمی‌شوند! نه مثل معصوم می‌فهمند و نه می‌توانند عمل کنند! همه فقها همه حکما همه علما و همه عالمان را در یک کفه ترازو بگذارند مثقالی از معصوم نمی‌شوند این روشن است.

اما این مطلب واضح است که امروز به برکت انقلاب، به برکت امام حکومت دینی تا حدّی محقق شده و تمام دشمنی دشمنان ایران و انقلاب فقط برای این است که شما چرا حرف از حکومت دین می‌زنید؟ چرا می‌گوئید خدا باید حاکم باشد؟ چرا می‌گویید قرآن باید محور باشد؟‌

شما دیدید در جریان این اغتشاشات قرآن را آتش زدند، در داخل و خارج، چرا وقتی دشمنان می‌خواهند با ایران و اسلام ستیزه کنند قرآن را آتش می‌زنند، آیا اینها با آیات نماز و روزه و حج مخالفند؟ نخیر، اینها با آیات «إِنَّمَا وَلِيكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا» مخالفند با «لَنْ يجْعَلَ اللَّهُ لِلْكَافِرِينَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ سَبِيلًا» و با آیات جهاد مخالفند، با آیات «الَّذِينَ إِنْ مَكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ أَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ وَأَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَنَهَوْا عَنِ الْمُنْكَرِ» مخالفند، اگر قرآن این آیات جهاد و امر به معروف و نهی از منکر و سیاست و مقابله موسی با فرعون را نداشت با آن مخالفت نمی‌کردند.

حوزه‌های علمیه و همه باید بفهمیم که امام چه ارمغان بزرگی  برای ما آورد و چه خدمت بزرگی به ما وهمه مردم و بشریت کرد، بحث این نبود که امام فقط حکومت فاسد و طاغوتی پهلوی را از بین برد که البته آن هم بحمدالله از بین رفت، اما آنچه به ارمغان آورد و امروز رسالت شما طلاب برای رساندن این پیام به خارج از کشور است این است که مردم را باید بیدار کنید، باید اجتماعی بودن دین را به مردم گوشزد کنید، باید به مردم بگوئید دین فقط نماز و روزه نیست.

در دین باید ببینیم آن کسی که بر انسان سلطنت می‌کند کیست؟ کافر است یا غیر کافر؟ اسلام اجازه نمی‌دهد فرد کافر بر مسلمین حکومت کند. نقشه‌ امروز دشمن اين است كه عالم را یک دهکده جهانی فرض کرده و خودشان را رئیس ان قرار داده  و می‌گویند هر چه ما می‌گوئیم باید گوش بدهید.

توجه عزیزان را به این دو قضیه جلب می‌‌ کنم؛ یکی اینکه رئیس جمهور آمریکا در یک صحبتی گفته  من برای اشنا شدن با انچه شیعیان در مورد مهدی موعود میگویند شخصی را استخدام کرده ام که روزهای پنجشنبه پیش من میاید و فقط راجع به او برای من حرف میزند و از حضرت تعبیر به مهدی پنهان می‌کند.

این نمایانگر ان است که دنیا نسبت به امام زمان توجه پیدا کرده و دارد آن را باور می‌کند، منتهی می‌گوید چه کنیم تا این ظهور را تأخیر بیندازیم یا به خیال خام خودشان نگذارند محقق شود! که نمی‌توانند، چون این وعده الهی است «وَ لَقَدْ كَتَبْنا فِي الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُها عِبادِيَ الصَّالِحُونَ» این سنت قطعی خدای تبارک و تعالی است.

«أتی امر الله» که این امر الله یکی از مصادیق مهمش ظهور حضرت(عج) است. «امر الله» یعنی چیزی که در آن تغییر به وجود نمی‌آید، چیزی که حتی قانون محو و اثبات هم در آن راه پیدا نمی‌کند همچنانکه خود قیامت زمان معینی در نزد خدا دارد و محو و اثبات ندارد، ظهور حضرت هم همین‌طور است.

قضیه دیگر، در زمان حیات والد ما مرحوم آیت الله العظمی فاضل(رضوان الله تعالی علیه) یک پیرمرد روحانی محاسن سفیداز روحانیون حزب الله که پانزده سال گرفتار زندان اسرائیل بود به قم آمده بود او می‌‌گفت هر وقت من را برای بازجویی می‌‌بردند مهم‌ترین سؤالشان این بود این مهدی که شما شیعیان می‌گوئید کیست؟ امروز دانشگاه‌هایی در اسرائیل و در خود آمریکا به عنوان شیعه‌شناسی تأسيس كرده‌اند که موضوع تحقيق‌شان مهدی‌ شناسي است.

این اقتضا می‌کند ما طلبه‌ها بیشتر و عمیق‌تر کار کنیم، اینقدر اکتفا به کارهای سطحی راجع به حضرت حجت(عج) نکنیم. ببینیم در زمان ما که زمان غیبت است حضرت چه انتظاری از ما دارد؟ امروز دغدغه اصلی همه شیعیان باید این باشد که حضرت چه مطالبه‌اي از آنها دارد؟ چه مطالبه‌ای از حوزه‌ها دارد؟ حضرت می‌خواهد ظلم و فقر نباشد و هیچ انسانی در هیچ نقطه‌ای از زمین گرفتار ظلم نشود حضرت می‌خواهد طهارت قلبی و طهارت ظاهری و باطنی در میان انسان‌ها حاکم باشد، حضرت می‌خواهد به قرآن عمل شود، اینها مسلم جزء منویات آن حضرت هست و نسبت به این انقلاب اسلامی هم که محقق شده تردیدی نیست امام و شاگردان ايشان نیز هیچ هدفی غیر از این نداشته‌اند.

امشب شب نیمه شعبان و فردا میلاد مبارک آن حضرت است. كتاب اقبال سید و مفاتیح مرحوم محدث قمی را ملاحظه بفرمایید چه تعابیری راجع به شب نيمه شعبان در آن است. در بعضی از روایات این تعبیر آمده همان طور که لیلة القدر را خداوند به پيامبر اكرم(صلی الله علیه و آله) عنایت کرد لیله شعبان را هم خدا برای ما اهل‌بیت قرار داده است، ابواب رحمت و درهای فضل خدا امشب گشوده می‌شود، ان شاء الله همه موفق به این اعمال شویم و مورد دعای خاص آن حضرت قرار بگیریم.

والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته


برچسب ها :

فاضل لنکرانی حکومت اسلامی حکومت دینی مراسم عمامه گذاری شصت تن از طلاب مدرسه علمیه حجتیه قم عمامه گذاری طلاب مدرسه علمیه حجتیه قم مدرسه حجتیه قم خلافت تشریعی خلافت تکوینی