اگر فردي نمازش شكسته باشد و بخواهد نماز را به جماعت بخواند، آيا مي‌تواند نماز ظهر و عصر خود را با نماز ظهر امام جماعت به اتمام برساند. يعني بعد از ركعت دوم نماز امام جماعت، نيت نماز عصر كند و به اين صورت با نماز ظهر امام، نماز ظهر و عصرش را بخواند؟

در ماه رمضان قبل از اذان صبح در حال انجام غسل بودم . نمي دانم که آيا وقتي غسلم تمام شد اذان گفته شد يا در حين انجام غسل . چون تا حوله دور خودم کردم و آمدم بيرون از حمام اذان در اشهد ان علي ولي الله بود.

با توجه به اختياراتي که خداوند به انسان داده و با توجّه به اين مسأله که بيشتر مردم دنيا بي‌‌حجاب هستند و هيچ اتفاق خاص و غير خاصي هم در آن کشورها نمي‌‌افتد که در کشور ما هم نيفته(يعني هر اتفاقي مثل زلزله و سيل و غيره آنجا مي‌‌افتد اينجا هم مي‌‌افتد)، چه لزومي دارد که خانم‌هاي ما حجاب داشته باشند و مگر از حجاب استفاده نکنيم چه اتفاقي مي‌‌افتد؟ با توجه به اين مسأله، به دليل گرماي شديد هوا در تابستان و همچنين دست و پاگير بودن حجاب، جز اينکه جلوي پيشرفت ما را بگيرد، فايده ديگري ندارد.

کدام آيه‌‌ قرآن کريم، لزوم قصر روزه و نماز را نشان می‌‌دهد؟

در قراردادهاي معروف به رهن و اجاره، در پاسخ علما و فقها به اين سؤال كه آيا رهن كامل كه در بين برخي رايج است مشروع است یا نه، با توجه به شبهه ربا، در پاسخ؛ حكم به عدم مشروعيت داده مي‌شود و توصيه مي‌نمايند قرض به شرط اجاره منعقد شود؟ با توجه به اين که افراد چون قصد قرض دادن و قرض گرفتن ندارند و صرفا به طور صوري به اين عقد متوسل مي‌شوند، حال در فرضي كه مالك ملك، قصد قرض گرفتن ندارد و مستأجر نيز قصد قرض دادن ندارد و ملك نيز به عنوان رهينه(در عقد رهن) مطرح نيست، بلكه به عنوان قرارداد اجاره يا صلح و مانند آن أحد طرفين مالي را در اختيار ديگري بگذارد و ديگري ملك را در اختيار صاحب مال بگذارد و قصد قرض و رهن در ميان نباشد، بلكه اباحه‌ی تصرف منظور باشد با مدت معين (مالک حق اباحه منفعت ملک را در قبال اباحه تصرف در مال طرف ديگر مثلا: «اباحه‌ی تصرّف منزل فرد الف، در قبال اباحه‌ی تصرف مبلغ 5 ميليون تومان فرد ب»، آيا در چنين قراردادي منع شرعي وجود دارد؟

محضر مبارک حضرت آیت الله فاضل لنکرانی بعد التحیه والسلام کسانی که بارها طلوع فجر را مشاهده کرده و از آن فیلم یا عکس تهیه نموده اند این سوال را مطرح می‌کنند که کدامیک از پدیده‌های مورد مشاهده آنان به لحاظ شرعی ابتدای طلوع فجر محسوب می‌شود؟ توضیح این نکته لازم است که آنان به خوبی فجر مستطیل (فجر کاذب) که نوری مثلث مانند می‌باشد که قاعده آن نزدیک افق قرار گرفته و ساق‌های آن (معمولا به صورت مایل) به سمت آسمان کشیده شده و به دم گرگ شبیه شده را می‌شناسند و آن را با فجر صادق اشتباه نمی گیرند. پدیده‌های مرتبط با طلوع فجر صادق: 1 – ابتدا نور ضعیفی در افق شرقی پس از آنکه آسمان تاریک بود، مشاهده می‌شود. 2 – سپس با ازدیاد تدریجی آن نور، خط افق قابل تشخیص می‌گردد. بطوری که سیاهی خط افق (از مناطر دور دست زمینی) در سفیدی کم فروغِ آسمان خود را نشان می‌دهد. 3 – بالاخره با افزایش مستمر نور، نوارِ سفید رنگی که بر افق شرقی گسترده شده مشاهده می‌گردد. به عنوان مثال در رصدی که در تاریخ 18 بهمن 86 در نزدیکی شهر بم صورت گرفت پدیده اول در ساعت 5 و یک دقیقه و 30 ثانیه مشاهده شد و پدیده دوم در ساعت 5 و سه دقیقه و 30 ثانیه تشخیص داده شده و پدیده سوم در ساعت 5 و 8 دقیقه و 30 ثانیه دیده شد. الف – برخی پدیده اول را مصداق طلوع فجر دانسته و به روایت حلبی از امام صادق استناد می‌کنند. سالته عن الخیط الابیض من الخیط الاسود فقال بیاض النهار ن سواد اللیل (کافی، 4، 98 و تهذیب، 4، 184) همچنین کاربرد کلمه الخیط را در رنگ (رنگ طبیعی اشیاء) موید این روایت می‌دانند همانطور که عرب می‌گوید: بدا الخیط الاسود و منظورش این است که سیاهی شب رسید. همچنین به روایت رزیق (زریق) بن زبیر از امام صادق استناد شده است: انه کان یصلی الغداة بغلس عند طلوع الفجر الصادق اول ما یبدو قبل ان یستعرض (وسائل، 4، 231) ب – بعضی پدیده دوم را مصادق طلوع فجر می‌دانند و به روایت وقت صلاه الفجر حین ینشق الفجر (وسائل، 4، 208) و معنای مشهور خیط که رشته و ریسمان است استناد می‌کنند و خط افق را همان رشته سیاه و نور سفید رنگ مجاور و هم عرض در آسمان را خیط ابیض می‌گیرند. و روایت ابوبکر حضرمی از امام صادق را که فرمود: حین یعترض الفجر و هوالذی تسمیه العرب الصدی (وسائل، 4، 268) را نیز مشیر به این معنا می‌دانند چرا که صدیع به معنای ترک خورده و شکافته شده نیز آمده است. ج – عده ای پدیده سوم (گسترده شدن نوار سفید رنگ در پهنه افق شرقی) را طلوع فجر می‌دانند و به روایت زراره از امام باقر استناد می‌کنند: کان رسول الله یصلی رکعتی الصبح وهی الفجر اذا اعترض الفجر وضاء حسنا. (وسائل، 4، 211) و نیز روایت علی بن عطیه از امام صادق را که فرمود: الصبح هو الذری اذا رایته کان معترضا کانه بیاض نهر سوراء. (وسائل، 4، 210) را نیز مستند نظر خود می‌دانند زیرا تا فجر به صورت عرضی و شبیه یک نوار باز و گسترده نباشد تشبیه آن به یک رودخانه که از دور دیده شود به جا و مناسب نخواهد بود. از طرف دیگر این نظر را نسبت به دو نظر اخیر موافق احتیاط می‌دانند. از آنجا که در حال حاضر عملا اذان بر اساس رویت موذنین صورت نمی گیرد و محاسبات نجومی جایگزین آن شده است لذا جواب به سوالات دقیق اهل فن در مفهوم فجر نقش مهم و بسیار گسترده ای در تعیین وقت امساک برای روزه و نماز صبح داد و اگر موضوع امساک برای روزه نبود البته طریق احتیاط در مساله مذکور مشخص بود اما احتیاط در روزه مثلا به اخذ نظر الف و احتیاط در وقت نماز صبح در اخذ نظر ج برای مکلفین می‌تواند زحماتی را خصوصا در ماه رمضان ایجاد کند زیرا در برخی از اوقات سال تفاوت زمانی بین عمل به نظر الف و نظر ج در شهرهای شمالی اروپا به حدود چهل دقیقه می‌رسد. با تشکر – سید اباصالح راجی