بازپژوهى آيات معاد
درسهاي تفسير حضرت آيت الله حاج شيخ محمّدجواد فاضل لنکراني(دامت برکاته)
- بازپژوهى آيات معاد۱
- ابواب و آيات مذکور در جلد 8 بحار الأنوار۲
- پيشگفتار۲
- مقدّمه۲
- گستره مباحث آيات معاد در کتب روايي۲
- ابواب و آيات مذکور در جلد 6 بحار الأنوار۲
- ابواب و آيات مذکور در جلد 7 بحار الأنوار۲
- ابواب و آيات مذکور در جلد 8 بحار الأنوار۲
- فصل اوّل: حکمت و حقيقت مرگ۲
- بررسى آيه دوم سوره ملک۲
- 1. بررسي معناي «خلق»۲
- 2. بررسي تفاوت «خلق» و «برأ»۲
- 3. بررسي احتمالات موجود در (الْمَوْتَ وَالْحَياةَ)۲
- احتمال اول: معناي ظاهري۲
- احتمال دوم: معناي کنايي۲
- احتمال سوم: معناي مقدّر۲
- احتمال چهارم: موت يعني مراحل اوليه خلقت انسان۲
- معناي برگزيده۲
- ردّ احتمال سوم۲
- 4. دليل تقدّم «موت» بر «حيات» در آيه شريفه۲
- 5. موضوعيّت ذاتي نداشتن «حُسن العمل»۲
- 6. عدم قابليت دنيا براي پاداش۲
- 7. مرگ و زندگي مقدّمه اثبات جزا۲
- 8. نظر زجّاج پيرامون غايت مذکور در آيه و مناقشه در آن۲
- 9. استقلاليّت مرگ و زندگى در غايت بودن۲
- 10. مقايسه آيه دوم سوره ملک با آيات سوره هود و کهف۲
- 11. نسبى و واقعى بودن عمل حسَن۲
- 12. وسعت امتحان الاهي۲
- 13. روايات دالّ بر نظر برگزيده (عبادت، بهترين اعمال)۲
- 14. بررسي فراز پاياني آيه (وَهُوَ الْعَزِيزُ الْغَفُورُ)۲
- نکته مهم فراز پاياني۲
- فصل دوم: محبوبيت ديدار پروردگار و مذمّت فرار از مرگ۲
- گفتار اوّل: بررسي آيات 94 تا 96 سوره بقره۲
- نکته اوّل: يهود زمان پيامبر اکرم(ص) مخاطب آيه نود و چهارم۲
- نکته دوم: ادّعاهاي يهوديان۲
- 1ـ فرزندان و دوستان خدا بودن۲
- 2ـ تنها بهشتيان۲
- 3ـ محدوديت گرفتاري به آتش جهنّم۲
- 4ـ انتساب به انبياي بزرگ الاهي دليل رهايي از آتش۲
- 5ـ پذيرش انحصاري آنچه بر يهود نازل شده۲
- چگونگي برخورد با ادّعاهاي يهود در آيه۲
- نکته سوم: مراد از «دار الآخرة» در آيه شريفه۲
- 1ـ بهشت۲
- 2ـ سعادت سراي آخرت۲
- موارد استعمال «دار الآخرة» در قرآن کريم۲
- 1ـ عالم پس از برزخ۲
- 2ـ دار العقبي۲
- نکته چهارم: بررسي ديگر مفردات آيه۲
- 1. واژه «خالصة»۲
- 2. واژه «عند»۲
- 3. واژه «دون»۲
- 4. واژه «تمنّي»۲
- نکته پنجم: احتمالات موجود در عبارت «بما قدّمت أيديهم»۲
- نکته ششم: تعارض بين تمنّاي موت در آيه و کراهت آن در روايات۲
- نکته هفتم: اختلاف تعبير آيه 95 بقره با آيه 7 سوره جمعه۲
- نظر فخر رازي۲
- مناقشه در ديدگاه فخر رازي۲
- آيه 96 سوره بقره و نکات مهم آن۲
- 1. دنياطلبي مهمترين دليلِ آرزوي زندگي طولاني۲
- 2. چگونگي تنوين در واژه «حياة»۲
- 3. احتمالات سهگانه در حرف «واو»۲
- 4. احتمالات سهگانه در «الَّذِينَ أَشْرَكُوا»۲
- 5. معناي «ألْف» در آيه۲
- 6. بررسي «وَ ما هُوَ بِمُزَحْزِحِهِ مِنَ الْعَذابِ أَنْ يعَمَّرَ»۲
- 7. مرجع ضمير «هو»۲
- 8. تفسير واژه «بصير» در آيه۲
- گفتار دوم: آيات 142 و 143 سوره آلعمران۲
- 1. مخاطب آيه۲
- 2. مرجع ضمير در «رَأَيْتُمُوهُ»۲
- 3. معناي «واو» در «وَأَنْتُمْ تَنْظُرُونَ»۲
- 4. آزموده شدن در ميدان عمل۲
- 5. آرزوي ارزشمند۲
- 6. راه محک ايمان۲
- گفتار سوم: آيه 168 سوره آلعمران۲
- جايگاه و معناي «الذين»۲
- معناي واژه «إخوان»۲
- ديدگاه مرحوم علاّمه طباطبايي۲
- ديدگاه برتر۲
- نکات آيه۲
- 1. مؤمن نبودن گوينده سخن۲
- 2. ارتباط بين پاسخ خدا و سخن منافقين۲
- گفتار چهارم: آيه 185 سوره آلعمران۲
- معناي «نفس» در آيه۲
- معناي واژه «موت»۲
- تفاوت ميان موت و توفّي۲
- فصل سوم: فرشته مرگ۲
- گفتار اوّل: مسؤول گرفتن جان آدمى۲
- گفتار دوم: تعداد متصدّيان قبض روح۲
- گفتار سوم: ويژگيهاى فرشته مرگ در آيينه روايات۲
- 1ـ تغيير چهره در زمان قبض روح۲
- 2ـ بستن شخص براي قبض روح۲
- گفتار چهارم: عوامل آساني جان دادن۲
- 1. خواند سوره زلزال۲
- 2. خواندن آيت الکرسي بعد از نماز واجب۲
- 3. نيکي به پدر و مادر۲
- فصل چهارم: چگونگي جان دادن۲
- گفتار اوّل: تفاوت مؤمن و کافر در جان دادن۲
- 1. آيات سوره انفال و محمّد(ص) در جان دادن کفّار۲
- 2. آيه 32 سوره نحل و جان دادن متقين۲
- معناي «طيّبين»۲
- ديدگاه علاّمه طباطبايي(قده) در معناي «طيّبين»۲
- بررسي نظر علاّمه(قده)۲
- معناي «يقولون سلام عليکم»۲
- مراد از «ادخلو الجنّة بما کنتم تعملون»۲
- نظر عامّه در تفسير «سلام عليکم»۲
- سلام خدا بر متوفّ۲
- 3. توضيح آيات سوره محمّد(ص) در قبض روح کفّار۲
- أ. مراد از (الَّذِينَ ارْتَدُّوا عَلَى أَدْبَارِهِمْ)۲
- ب. عملکرد شيطان در مواجهه با انسان۲
- ج. مراد از «وجوه و ادبار»۲
- د. زمان ضرب در «يَضْرِبُونَ وُجُوهَهُمْ وَ أَدْبارَهُمْ»۲
- شأن نزول آيات سوره محمّد(ص)۲
- 4. آيات 93 انعام و 50 انفال در قبض روح کافران و ظالمان۲
- أ. شأن نزول آيه 93 انعام۲
- ب. منظور از «عذاب الْهُون»۲
- ج. خشم خداوند، علّت زدنِ وجوه و ادبار۲
- دروغ بستن بر خدا از مصاديق خشم خداوند۲
- د. سختيهاي مرگ۲
- روايات دالّ بر عموميّت سختيِ جان دادنِ مؤمن و کافر۲
- راوايات دالّ بر آسايش مؤمنان هنگام جان دادن۲
- وجه اوّل در جمع بين روايات: تفصيل بين مؤمنان۲
- وجه دوم در جمع بين روايات: بروز تفاوت بعد از قبض روح۲
- وجه سوم در جمع بين روايات: غالبي بودن سکره براي مرگ۲
- 5. آيات 30 و 31 سوره فصّلت۲
- بررسى مفردات آيه۲
- 1. زمان نزول ملائکه۲
- 2. تفاوت خوف و حزن۲
- 3. مراد و معناي «قالوا»۲
- 4. همراهي فرشتگان با مؤمنان۲
- 5. بررسي «أبشروا»۲
- روايات وارد در تفسير آيه۲
- 6. آيات 99 و 100 سوره مؤمنون۲
- تقاضاکنندگان بازگشت۲
- بررسى واژه «حتّى»۲
- احتمالات موجود در «رَبِّ ارْجِعُونِي»۲
- احتمالات موجود در «تَرَکْتُ»۲
- زمان تقاضاي بازگشت۲
- مرجع ضمير در «إذا جاءَ أحَدَهُمُ الْمَوْتُ»۲
- مراد از «كَلاَّ إِنَّهَا كَلِمَةٌ هُوَ قَائِلُهَا»۲
- عدم پذيرش توبه دو گروه۲
- تفاوتِ مشاهده موت و مشاهده عذاب دنيوى۲
- بررسي آيه 98 سوره يونس۲
- اشکال علاّمه به ديدگاه برخى مفسّران در آيه 98 يونس۲
- گفتار دوم: حالت انسان هنگام نزع روح۲
- 1. آيات سوره قيامت۲
- احتمالات مذکور درباره گوينده «مَنْ راقٍ»۲
- نکته تجويدي «مَنْ راقٍ»۲
- مراد از پيچيدن ساق به ساق۲
- معناي «مَساق»۲
- توضيح آيه (فَلا صَدَّقَ وَلا صَلَّى)۲
- تبيين معناي «يَتَمَطَّى»۲
- توضيح و تفسير (أَوْلَى لَکَ فَأَوْلَى)۲
- توضيح اجمالي آيات انتهايي سوره قيامت۲
- 2. آيات 83 تا 87 سوره واقعه۲
- مراد از «أنْتُم» در آيه۲
- مقصود از «نَحْنُ»۲
- ارتباط آيه 86 با آيات قبل از آن۲
- معناي روح و ريحان۲
- معاني روح۲
- معاني ريحان۲
- «سلام»، ويژگي اصحاب يمين۲
- 1ـ سلام خداوند۲
- 2ـ سلام از سوي دوستان۲
- «عذاب و آتش»، ويژگي گمراهان۲
- تفسير آيه (فَسَبِّحْ بِسْمِ رَبِّکَ الْعَظِيمِ)۲
- 3. آيات انتهايي سوره فجر۲
- معناي «نفس مطمئنّه»۲
- زمان خطاب «إرجعي»۲
- جزئيّت «رَاضِيَةً مَرضِيَّةً» در خطاب۲
- بررسي «فَادْخُلِي فِي عِبَادِي»۲
- ديدگاه مرحوم علاّمه طباطبايي۲
- ديدگاه ديگر مفسّران۲
- منظور از جنّت در آيه «وَ ادْخُلِي جَنَّتِي»۲
- 4. آيات 62 تا 64 سوره يونس۲
- معناي واژه «ولايت»۲
- مصاديق «اولياء الله»۲
- روايات رسيده در تفسير اولياء الله۲
- نبودن ترس و اندوه در اولياي الاهي در دنيا و آخرت۲
- معناي «بُشْري»۲
- فصل پنجم: برزخ و حالات قبر۲
- گفتار اوّل: دليل عقلي وجود برزخ۲
- گفتار دوم: آيات پيرامون برزخ و خصوصيات آن۲
- 1. آيات 99 و 100 سوره مؤمنون۲
- تبيين معنا و مراد از «وراء»۲
- بررسي واژه «برزخ» در آيه۲
- زمان شروع برزخ۲
- 2. آيه 154 سوره بقره۲
- ديدگاه طبرسي(ره) در تفسير «أحياء»۲
- ديدگاه علاّمه طباطبايي در معناي «أحياء»۲
- دلالتِ آيه بر شهدا و ديدگاه علاّمه(ره)۲
- نقد ديدگاه علاّمه(ره)۲
- اشکال علاّمه(ره) بر ديدگاه اخباريها و نقد آن۲
- 3. آيات 10 و 11 سوره غافر۲
- ديدگاه علاّمه طباطبايي(ره) در ارتباط بين آيات۲
- معنا و مراد از «دو ميراندن و زنده کردن»۲
- 1. ديدگاه علاّمه طباطبايي(قده)۲
- 2. تفسير ابن عباس و ديگران۲
- 3. حيات عالَم ذَر و حيات دنيوي۲
- 4. تأکيدي بودن تثنيه۲
- 5. ديدگاه شيخ بهايي(قده)۲
- 6. ديدگاه شارح «المواقف»۲
- 7. ديدگاه جرجاني۲
- 4. آيات 55 و 56 سوره روم۲
- احتمالات موجود در «ما لبثوا غير ساعة»۲
- ديدگاه علاّمه(ره)۲
- ديدگاه امين الاسلام طبرسي(ره)۲
- ديدگاه برگزيده۲
- 5. آيات 169 تا 171 سوره آلعمران۲
- 1. تبيين معنا و مراد «حياة»۲
- 2. بقاي سعادت براي شهدا و خلود آنان در سعادت۲
- 3. معناي «عند ربّهم» از ديدگاه فخر رازي۲
- 4. ديدگاه طبرسي(ره) در معناي «يُرْزَقُون» و اشکال بر آن۲
- 5. قالب ارواح شهد۲
- بررسي روايات اهل بيت(ع)۲
- جمع بين روايات۲
- ديدگاه ملا صالح مازندراني(ره) در جمع روايات و اشکال آن۲
- اشکال تناسخ و پاسخ آن۲
- اقسام تناسخ۲
- 6. آيه 46 سوره غافر۲
- ديدگاه علاّمه طباطبايي(قده)۲
- بررسي تفسير «غدوّاً و عشيّاً»۲
- 7. آيه 26 سوره يس۲
- جريان مؤمن آلياسين۲
- پاداش ايمان و عمل صالح۲
- 8. آيات 124 تا 126 سوره طه۲
- تفاوت «عيش» و «حيات»۲
- بررسي معناي «ذکر»۲
- تلازم بين اعراض از ذکر و معيشت سخت۲
- بررسي احتمالات سهگانه مطرح در «معيشت ضنک»۲
- اشکال علاّمه(ره) بر احتمال دوم۲
- نقد ديدگاه علاّمه(ره)۲
- نقد علاّمه بر احتمال سوم۲
- روايات مؤيّد احتمال دوم۲
- 9. آيات انتهايي سوره واقعه۲
- بررسي مفردات آيات۲
- 1. نُزُل۲
- 2. حَميم۲
- 3. تَصلية۲
- قسمتي از خطبة الغرّاء حضرت امير(ع)۲
- منظور از دروغگويان گمراه (الْمُكَذِّبينَ الضَّالِّينَ)۲
- گفتار سوم: بررسي آيات دالّ بر نفس و روح۲
- 1. آيه 42 سوره زمر۲
- 2. آيات 10 و 11 سوره سجده۲
- 3. آيه 85 سوره اسراء۲
- 4. آيات 12 تا 14 سوره مؤمنون۲
- شواهد دالّ بر وجود نفس و روح۲
- گفتار چهارم: بررسي روايات دالّ بر برزخ و مسائل آن۲
- 1. روايات مربوط به عذاب قبر۲
- الف. قرار دادن جريده همراه ميّت۲
- ب. ويژگي سؤالکنندگان در قبر۲
- ج. دعاي رسول خدا(ص) عامل رفع عذاب قبر۲
- د. عوامل عذاب و فشار قبر۲
- هـ . عدم اختصاص فشار قبر به دفن در زمين۲
- و. درست نمازگزاردن عامل رفع وحشت قبر۲
- ح. عذاب قبر عامل دوري عذاب اُخروي۲
- 2. بعضي از روايات بيانگر عوامل آسايش در قبر۲
- 1. راهنمايي و دستگيري افراد ضعيف۲
- 2. صبر در عبادات۲
- 3. برخي از روايات مربوط به ارتباط با اهل برزخ۲
- 4. نقد نظر وهابيت در باب زيارت قبور۲
- 5. روايات پيرامون سؤال قبر۲
- 6. ولادت حضرت فاطمه(عليها السلام) و مسأله برزخ۲