گفتگو با آیت الله فاضل لنکرانی(دامت برکاته) پیرامون آداب و اهداف عزاداری اباعبدالله الحسین(ع)

حضرت آیت الله فاضل لنکرانی(دامت برکاته) «رعایت حدود الهی» را هدف قیام أباعبدالله(ع) برشمرد و ابراز کرد: این مطلب که در عزاداری برای اباعبدالله(ع) نیازی به رعایت احکام فقهی نیست، اشتباه است؛ زیرا همه افعال انسانی در چارچوب فقه اسلامی قرار می‌گیرند و عزاداری هم از این قاعده مستثنی نیست.

رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‎المللی قرآن(ایکنا) فرمود: یکی از مهمترین فعالیت‎های فرهنگی در ماه محرم الحرام تبلیغ مبانی دین و عاشوراست که در این زمینه باید قبل از پرداختن به هر موضوعی فلسفه عزاداری برای مردم بازگو شود تا زوایای امر برای همه روشن شود.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم افزود: قبل از اینکه حتی به مبلغان توصیه‎هایی نسبت به کیفیت عزاداری داشته باشیم لازم است که فعالیت‎هایی به صورت همگانی شکل بگیرد که فلسفه و دلایل برپایی این گونه برنامه‎ها به خصوص برای نسل جوان ما و با زبان روز تبیین شود.

معظم له با طرح سوالاتی در مورد فلسفه عزاداری برای امام حسین(ع) تصریح کرد: در ابتدا باید این پرسش را مطرح کرد که آیا عزاداری فقط یک رسم است که در بین مسلمانان وجود دارد یا یک امر راجح که به عنوان اینکه رجحان دارد و مردم به خاطر این که به دنبال کسب ثواب هستند عزاداری کنند؟ یا اینکه مسئله‎ای فراتر از این موارد در عزاداری ما مستتر است؟

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با تاکید بر اهمیت تبیین اهداف عزاداری برای امام حسین(ع) برای مردم اظهار کرد: دلیل اصلی عزاداری این است که بنا به دستورات قرآنی باید همیشه از کفر و شرک و نفاق اظهار برائت کنیم.

ایشان یادآورشد: به طور کلی فلسفه عزاداری این است که هر انسانی در طول تاریخ وظیفه دارد به عنوان یک امر واجب از باطل و کسانی که در مقابل دین خدا ایستادند و با خدا و رسول خدا مخالفت کردند اعلام برائت کند.


وی با اشاره به لزوم بهره‌گیری از معارف عاشورا برای سامان‌بخشی زندگی امروز بیان کرد: یکی از پیام‎های مهم عاشورا برای زندگی مردم در هر عصر و زمانی همین اعلام برائت از دشمنان دین خداست؛ اگر این برائت در ما و جوانان ما زنده و پویا شود نسل امروز ما را برای دفاع از ارزش‎های اسلامی و انقلاب مقاوم‌تر و محکم‏تر می‎کند.

این بعد از ابعاد پیام عاشورا برای زندگی مردم بسیار مهم است و خطبا و روحانیون باید آیاتی که نسبت به این مسئله تاکید شده که مسلمان و مومن نباید دوست‏دار شرک و کفر و مشرکین و کافرین باشند را بیان کنند؛ آنها باید به روشنی بیان کنند که اسلام ولایت کفار و مشرکین بر مسلمانان را به هیچ وجه قبول نمی‏‌‌کند.

این استاد سطح عالی حوزه علمیه قم تصریح کرد: این پیام را شاید بتوان یکی از مهمترین پیام‎های عاشورایی ذکر کرد؛ عاشورا زیر بار زور نرفتن را در نهاد مردم نهادینه می‎کند؛ قرآن نیز در همین رابطه به صراحت ولایت کفار بر مومنین را در هر سطحی رد می‎کند.

وی بیان کرد: پیروزی انقلاب اسلامی مرهون عاشورا و محرم است؛ امام حسین(ع) با برائت از ظلم به مردم یادآور شد که آنچه موجبات سعادت انسان را در هر عصری فراهم می‎کند تبعیت از ولایت و برائت از کفر و نفاق است.

معظم له یادآور شد: اگر بخواهیم نسلی قدرتمند و با استقامت تربیت کنیم، باید روی این جنبه‎ها تاکید کنیم؛ نباید کسی بگوید که عزاداری صرفا یک امر خوب و پسندیده است و اثر دیگری ندارد؛ عزاداری منحصر به این نیست که اشکی بریزیم و ثوابی ببریم و تنها به این دلخوش باشیم که به برکت این اشک گناهان ما بخشیده شود که البته چنین نیز هست ولی مسئله بسیار مهمتر از این‎هاست؛ عاشورا نفس و جان ما را باید برای مواجهه با امتحانات الهی و مواجهه با کفر و نفاق قوی‎تر کرده و روحیه ایستادگی را در ما تقویت کند.

این مدرس عالی حوزه با اشاره به اهمیت رعایت مبانی فقهی در عزاداری‎ها و زندگی شخصی مردم اظهار کرد: این که گفته شود که عزاداری برای امام حسین(ع) هم باید مثل شخصیت ایشان بی‎نهایت باشد و نیازی به رعایت احکام فقهی در آن نیست به طور کلی مطلب غیر صحیحی است؛ زیرا هیچ امری و فعلی از افعال انسانی نیست که از چارچوب فقه اسلامی ما خارج باشد و عزاداری هم از این قاعده مستثنی نیست.

وی تصریح کرد: فقه ما در برخی از موارد خون دادن برای خدا را واجب می‎داند و در برخی مواقع اجازه نمی‎دهد که حتی یک قطره خون از بدن انسان به عمد خارج شود؛ زیرا فقه اسلامی به ارائه حدود الهی مبتنی بر آیات و روایات می‎پردازد و باید به این امر مهم توجه داشت که اگر کسی از حدود الهی خروج کند از حدود مسلمانی خارج شده است؛ در همین ایام نیز باید بر این مسئله توجه شود که امام حسین(ع) برای حفظ حدود و احکام الهی قیام کرد برای این که در زمان خودش ملاحظه کرد که بنی امیه به دنبال آن است که تمام احکام اسلام را از بین ببرد و ایشان برای اصلاح امت و امر به معروف و نهی از منکر قیام کردند پس باید عمل امام را پایه و اساس قرار داد و همه افعال حول همین محور انجام شود.

رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) با تاکید بر لزوم رعایت احکام اسلامی در عزاداری برای امام حسین(ع) عنوان کرد: چگونه می‏‎توانیم بگوییم در عزاداری می‌توانیم ضوابط فقهی را کنار بگذاریم؟ در جزء جزء موارد در این حوزه باید نظر مجتهدان بزرگ را لحاظ کرد و با رعایت همه جوانب مراسم و برنامه‎ها را برگزار کرد.