این کتاب واقعاً خیلی روشن و منقح مبانی آقای صدر را بیان کرده است
۱۲ آبان ۱۴۰۰
۱۳:۰۶
۱,۱۷۲
خلاصه خبر :
آخرین رویداد ها
بسم الله الرحمن الرحیم
«یرفع الله الذین آمنوا منکم والذین اوتوا العلم درجات»
از حضور سروران محترم تشکر مي‌کنم که برای تجلیل از اين استاد بزرگوار حوزه قدم رنجه فرموديد.
متأسفانه عمر ایشان طولانی نبود و ميسر نشد آنطور که باید و شاید از محضرشان استفاده شود.
جا دارد از مرحوم آیت الله مشکینی(ره) نيز ياد کنيم، آن شخصیت بزرگواری که بر حوزه قم و انقلاب حق بسیار بزرگی دارد.
بحمدالله مرکز فقهی ائمه اطهار(عليهم السلام) اين توفيق را يافت که براي یکی از کرسی‌های تدریس درس خارج خود بيش از ده سال از محضر ايشان استفاده کند.
ما برای برنامه‌های درس خارج اين مرکز که شيوه آموزشي مخصوص به خود را دارد هميشه يکي از مشکلاتمان فقدان استاد آشنا با این شیوه آموزشی است که در حوزه قم بسیار انگشت شمار هستند یکی از اين اساتيد مرحوم آقای حائری بود که واقعاً طلبه‌ها در محضر ایشان روش استنباط و اطلاع بر مبانی اجتهاد را خوب یاد می‌گرفتند و احساس می‌کردند که اصولی بار می‌آیند، تعبير طلبه‌های درس ایشان این بود که ما احساس می‌کنیم یک ذهن اصولی پیدا می‌کنیم.
ما هم در اين مرکز دنبال همین مطلب بودیم که واقعاً اساتید محترم این غایت و هدف ما را در مباحث خارج دنبال کنند تا طلبه به مرحله‌ی اجتهاد برسد.
به‌خاطر دارم در سفری که در نجف خدمت حضرت آیت الله العظمی سیستانی(دام ظله العالی) رسیدم، ایشان به من فرمود تعجبم از این است که والد شما چگونه در آن زمان به خوبي احساس کرد حوزه‌ی علمیه قم در آینده‌ی نزدیک با خلأ اجتهاد مواجه می‌شود، لذا به فکر تأسيس این مرکز فقهي افتادند و این برنامه را طراحي کردند.
این هدفی است که ما در این مرکز فقهی دنبال کردیم و خدا را شکر می‌کنیم که با وجود اساتید محترمی که هستند و برخی از آنها هم مثل آقاي حائري(رضوان الله عليه) به رحمت خدا رفتند به نتایج بسیار خوبی رسیده‌ایم.
این جلسه برای تجلیل از شخصيّت علمي ایشان است. تقریباً یک دوره اصول را در این ده سال تدریس کردند. خود ایشان هم همان زمان به من فرمودند اين مباحث را نوشته‌ام و می‌خواهم چاپ شود متأسفانه چاپ آن به بعد از ارتحال ایشان موکول شد.
این کتاب همان طور که جناب ایمانی مقرر کتاب زحمات زیادی براي آن کشيده است مبانی شهید سيد محمدباقر صدر(رضوان الله تعالی علیه) را خیلی پخته، عمیق و واضح ذکر کرده است.
آن مقداری که من اطلاع دارم تا به حال سه تقریر از مباحث اصولي مرحوم شهید صدر چاپ شده است. يکي از آنها بسیار مغلق است، خدا رحمت کند مرحوم آیت الله سید محمودهاشمی را که به مرحوم والد ما می‌گفتند وقتی من جلد اول تقریرات را به حاج آقا مصطفی در نجف دادم، ایشان گفت خوب نوشتی ولی خیلی لبنانی نوشتی. تعابیر، مخصوصاً برای حوزه قم تعابیر روان نیست. گرچه آن دقت‌ها و ظرافت‌های علمی کاملاً موجود است.
دوم تقریرات استاد بزرگوار ما حضرت آیت الله العظمی حائری(حفظه الله) است که روان‌تر هست اما بخاطر تفصيل مطالب، خواننده را به زودي به آن نتیجه و مبنای مرحوم شهید صدر(رضوان الله علیه) نمی‌رساند ولو نظر شخصی من اینست که برخی از مواردش پخته‌تر و عمیق‌تر از تقریرات آقای هاشمی است.
اما این ویژگی در کتاب مرحوم آقای حائری وجود دارد که خیلی سلیس و روشن خواننده‌ی این کتاب را بلافاصله و در زمان کوتاهی به مبنای شهید صدر مي‌رساند آن هم با وضوح، که آقای صدر در این مسئله چه مي‌خواهد مطرح کند؟ مثلاً در بحث حجیت قطع، اینکه قطع فلسفی داریم، قطع اصولی داریم، حیت ذاتی به چه معنا است؟ موضوع حجّیت در اینجا چیست؟ مطالب و مبانی شهید صدر را به روشني بيان مي‌کنند.
در ضمن باید به این هم توجه کرد که جناب آقای حائری در آن سنین کم در نجف هم درس آقای خوئی حضور پیدا کرده و هم درس مرحوم شهید صدر و به خوبي توانسته مبانی آنها را به این عمق و دقت فهمیده و تقریر کند. ما نه فقط می‌خواستیم کتاب آقای حائری چاپ شود، بلکه مهم این است که مرحوم شهید صدر(رضوان الله علیه) جزء آخرین حلقه‌های تحقیقی مکتب نجف است و کسانی که بخواهند مبانی عمیق مکتب نجف در مباحث اصولی را ببینند باید اطلاع بر انظار و مبانی شهید صدر داشته باشند.
این کتاب واقعاً خیلی روشن و منقح مبانی آقای صدر را بیان کرده است. البته همین‌طور که فرمودند نمی‌شود اسمش را تقریرات گذاشت، به‌جهت آنکه مبانی اعلام و اعاظم دیگر و ارکان اصولیین را هم، با قلم بسیار روان مطرح مي‌کنند.
قلم روان در مباحث علمی غیر از قلم روان در مقالات است، در نوشته‌هاي غير علمي فرض کنید انسان مي‌خواهد یک قصه‌ای بنویسد یا می‌خواهد یک قضیه تاریخی را بیان کند، می‌خواهد داستانی را بنویسد حالا آنجا قلم روان خوب است اما هنر نیست، اما اگر مطالب عمیق اصولی را مثل برخي از مطالب مرحوم محقق اصفهانی که در دو سه صفحه آمده اما انسان باید ساعتها وقت بگذارد تا بفهمد ایشان چه می‌خواهد بگوید.
من خودم که برای مباحث اصول مطالب مرحوم اصفهانی را می‌بینم و مقید هستم مبانی ایشان را مطرح کنم، گاهی بعضی از شبها مطالعه‌ام که تمام می‌شود یک فاتحه‌ای برای ایشان می‌خوانم و می‌گویم تا حالا که من نفهمیدم مگر در عالم رؤیا به من بگوئی مرادت چیست؟
ولی در این کتاب ایشان خیلی پخته و جمع و جور و روشن همان مطالب مرحوم اصفهانی، محقق عراقی یا مرحوم آقای خويی را آورده،لذا این کتاب امتیازات خوبی دارد.
البته هنوز نباید قضاوت نهایی کرد چون من بخشی از مطالب کتاب را دیده‌ام و عرض من به عنوان قضاوت نهایی نباید تلقی بشود، اما به هرحال این یک امتیاز است، مراکز حوزوی و محافل درس خارج، باید این کتاب را از نزدیک ببینند و اظهار نظر کنند.
هدف اصلی من تقدیر و تشکر از حضور شما اعاظم و اعلام و بزرگان و اساتید است و اینکه ما یک حقّ کمی از آن مرحوم را ادا کرده باشیم، یک شخصیتی که بيش از ده سال با قصد قربت و اخلاص حضور پیدا کرد. البته این هم از توفیقات ما بود که طلبه‌های قوی را برای این جور جمع‌ها در این مرکز انتخاب کرده و در اختیار آقایان قرار می‌دادیم.
امروز جلد اول از موسوعه ایشان به چاپ رسیده، ان شاء الله جناب آقای ایمانی همت کنند بقیه مجلدات را هر چه زودتر به چاپ برسانند.
برای ایشان رحمت واسعه‌ی خدای تبارک و تعالی و صبر و اجر برای خانواده محترم‌شان که در جلسه حضور دارند مسألت مي‌نمايم و برای همه‌ی حضرات بزرگواری که در خدمتشان هستيم توفیق بیشتر و عزت و عظمت طلب می‌کنم.
والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته