مقصود اصلی خداوند متعال از ارسال رسل، حکومت است
۱۰ بهمن ۱۴۰۱
۱۲:۳۸
۷۶۵
خلاصه خبر :
آخرین رویداد ها
بسم الله الرحمن الرحیم
خدمت علمای بزرگوار، شخصیت‌های علمی، فرهنگی، ادبی، رسانه‌ای و مذهبی کشور پاکستان که به قم آمدید خوش‌آمد عرض مي‌كنم.
سخن را با آیات 13 الی 15 از سوره مبارکه شوری شروع می‌کنم.
«شَرَعَ لَكُمْ مِنَ الدِّينِ مَا وَصَّى بِهِ نُوحًا وَالَّذِي أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ وَمَا وَصَّيْنَا بِهِ إِبْرَاهِيمَ وَمُوسَى وَعِيسَى أَنْ أَقِيمُوا الدِّينَ وَلَا تَتَفَرَّقُوا فِيهِ كَبُرَ عَلَى الْمُشْرِكِينَ مَا تَدْعُوهُمْ إِلَيْهِ اللهُ يَجْتَبِي إِلَيْهِ مَنْ يَشَاءُ وَيَهْدِي إِلَيْهِ مَنْ يُنِيبُ وَمَا تَفَرَّقُوا إِلَّا مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَهُمُ الْعِلْمُ بَغْيًا بَيْنَهُمْ وَلَوْلَا كَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِنْ رَبِّكَ إِلَى أَجَلٍ مُسَمًّى لَقُضِيَ بَيْنَهُمْ وَإِنَّ الَّذِينَ أُورِثُوا الْكِتَابَ مِنْ بَعْدِهِمْ لَفِي شَكٍّ مِنْهُ مُرِيبٍ فَلِذَلِكَ فَادْعُ وَاسْتَقِمْ كَمَا أُمِرْتَ وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَاءَهُمْ وَقُلْ آمَنْتُ بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ مِنْ كِتَابٍ وَأُمِرْتُ لِأَعْدِلَ بَيْنَكُمُ اللهُ رَبُّنَا وَرَبُّكُمْ لَنَا أَعْمَالُنَا وَلَكُمْ أَعْمَالُكُمْ لَا حُجَّةَ بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمُ اللهُ يَجْمَعُ بَيْنَنَا وَإِلَيْهِ الْمَصِيرُ».
به نظر من همه علمای اهل سنت و تشیع، و حتی علمای سایر ادیان آسمانی، پیروان حضرت عیسی و پیروان موسی بايد این آیات را به عنوان وجه مشترک همه‌ی ادیان مورد توجه قرار بدهند.
خداوند می‌فرماید آنچه را که ما بر نوح تشریع کردیم، «شَرَعَ لَكُمْ مِنَ الدِّينِ مَا وَصَّى بِهِ نُوحًا» و آنچه را که بر تو پیامبر خود وحی کردیم «وَالَّذِي أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ» و آنچه را هم که بر ابراهیم و موسی و عیسی علی نبینا و آله و علیهم سفارش كرده‌ايم دو چيز است. «أَنْ أَقِيمُوا الدِّينَ وَلَا تَتَفَرَّقُوا فِيهِ»، دین را برپا داريد و در آن تفرق پیدا نکنید. ما باید بر این دو مورد تأمل فراوان کنیم، اقامه‌ی دین و تفرّق در آن چیست؟
روشن است که «اقامة الدین» مضاف و مضافٌ إلیه است. ما یک دین داریم و یک اقامه‌ی دین. خدا می‌فرماید دینی را که من توسط شما انبیاء برای بشر فرستادم فقط نمی‌خواهم آن را به بشر ابلاغ کنید، وظیفه شما فقط ابلاغ نیست، بلکه باید آن را اقامه و اجرا کنید.
پس «اقامه دين» یک امر واجب بر همه انبیاء و به دنبال آن بر همه عالمان دینی است.
سؤال دوم این است که دین چیست؟ آیا دین فقط یک احکام فردی محدود است؟ مثل نماز و روزه و زکات و حج؟ يا شامل همه احكام فردي و اجتماعي مي‌شود.
در قرآن شريف آیات فراواني در مورد تکالیف اجتماعی که مربوط به کل جامعه مسلمین است وجود دارد.
مهم‌ترین مسئله‌ی اجتماعی دین حکومت بر مسلمین است، قرآن در سوره مبارکه مائده می‌فرماید «يا أَيهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا الْيهُودَ وَالنَّصَارَى أَوْلِياءَ»، معنای این آیه چیست؟ یعنی رئیس مسلمان‌ها نباید کافر یا یهودی یا مسیحی باشد! «وَمَنْ يتَوَلَّهُمْ مِنْكُمْ فَإِنَّهُ مِنْهُمْ»، این بدترین تهدید است که اگر مسلمانی زیر بار حکومت کافری برود او هم محکوم به کفر است.
انسان به خدا عرض می‌کند اگر اینها نباید رئیس ما باشند، پس رئیس ما کیست؟
در آيه ولايت كه دلالت بر حصر دارد مي‌فرمايد «إِنَّمَا وَلِيكُمُ اللهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ»، مسلمان باید تحت حکومت خدا و آن کسی که خدا تعيين مي‌كند باشد، يعني رسول خدا و الذین آمنوا با قیودی که در آیه ذكر شده است.
این آیات خیلی عجیب هستند! اين از آیات اجتماعی اسلام است که مي‌گويد جامعه مسلمین، فرقی هم نمی‌کند مسلمین ایران باشند يا پاکستان و هندوستان و افغانستان و عربستان و ...، همه باید تحت حکومت خدا باشد. در آيه دیگر مي‌فرمايد «إنه هو الولی»، حاكم و ولیّ اصلی ما خدای تبارک و تعالی است. متأسفانه امروز بسياري از مسلمان‌ها از این قانون اولیه قرآن غافل هستند.
در آیه ديگر می‌فرماید «وَمَنْ يتَوَلَّ اللهَ وَرَسُولَهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا فَإِنَّ حِزْبَ اللهِ هُمُ الْغَالِبُونَ»، یعنی مسلمانانی که تحت حکومت دینی قرار بگیرند حزب الله هستند و پيروزي با آنان است.
شما که در این ایام دهه فجر پيروزي انقلاب اسلامي به ايران آمدید، بدانيد امام خمینی(رضوان الله تعالی علیه) بر اساس همین آیات حکومت اسلامی را در ایران بنا نهاد. دستور خدا این است که مسلمانان زیر پرچم اسلام و تحت قانون قرآن و سنت پیامبر اکرم زندگی کنند و زندگی آنها اداره شود.
حكم و قانون اجتماعی دوم که در ادامه ادله قرآني حكومت می‌آید، عدم تسلط کفار بر جان و مال مسلمین است. « وَلَنْ يجْعَلَ اللهُ لِلْكَافِرِينَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ سَبِيلًا».
قانون سوم، «وَلَا تَهِنُوا وَلَا تَحْزَنُوا وَأَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ» است. اراده‌ی خدا بر این است که مسلمین همیشه باید از جهت قوت نظامی، اقتصادی، علمی، فرهنگی، سیاسی و ... در حد اعلی باشند. همان‌طور که اراده کرده عزیزترین و برترین انسان‌ها باشند. «وَلِلَّهِ الْعِزَّةُ وَلِرَسُولِهِ وَلِلْمُؤْمِنِينَ».
امام خمینی(قدس‌سره) به دنبال تحقق این هدف بود که هر مسلمانی چه شیعه و چه سنی، چه ایرانی و چه غیرایرانی، چه زن و چه مرد، در هر جایی از دنيا آن عزت خدایی را داشته باشد كه هيچ ظلم و كافري بر او مسلط نباشد، اموال او را به غارت نبرند.
ائمه معصومین(علیهم السلام) در زمان خودشان به شیعیان می‌گفتند در مساجد اهلسنت و در نمازهای جماعت و تشییع جنازه‌هایشان حضور پیدا کنید، از بيماران آنها عیادت کنید، با آنها برادر باشید.
متأسفانه برخی این را درست نفهمیدند و گفتند این كار نفاق است، در حالي كه این دستور قرآن است و نفاق نیست. وقتی که می‌فرماید «إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ» یعنی هر كسي كه به خدا و رسول ايمان داشته باشد «من آمن بالله و رسوله» برادر هستند، باید تمام این قواعد در جامعه اسلامي جاری شود. اين دست شیطان بود که اینقدر در جامعه‌ی مسلمین بین افراد اختلاف ایجاد کرد.
در همین آیه سوره شوری که می‌گوید «أن أقیموا الدین»، یعنی آنچه در قرآن و کتب آسمانی آمده، اين است كه پیامبران و علما همه باید دين را اقامه کنند، یعنی علما باید در درجه اول به فکر استقلال و عزت و امنیت مسلمان‌ها باشند، آن هم مسلمان‌های کل عالم، اينكه عالمی فقط به افراد شهر خودش فکر کند مطابق با منطق قرآن نیست. «اقیموا الدین» یعنی حکومت خدا، حکومت دین.
اینجا خداوند به مؤمنين توجه مي‌دهد كه: «كَبُرَ عَلَى الْمُشْرِكِينَ مَا تَدْعُوهُمْ إِلَيْهِ» البته بر مشرکین پذيرش آنچه که شما آنها را به آن دعوت می‌کنید سخت است. سؤال این است آیا گفتنِ لا اله الا الله يا نماز خواندن و روزه گرفتن ما بر مشرکین سخت است؟ نه، آنچه بر مشركين سخت است پذيرش حکومت دینی است و اینکه قدرت دست دین باشد، قدرت دست خدا و دست مردان الهی باشد.
پس مقصود اصلی از ارسال رسل حکومت است. امام خمینی(رضوان الله علیه) یک عبارتی دارد که این عبارت منحصر به ایشان است، من در هیچ کتابی از علمای شیعه یا اهلسنت ندیدم. آن عبارت این است که «الاسلام هو الحکومة»، یعنی خدا اسلام را فرستاده تا در درجه اول پیامبر و جانشینان واقعی پیامبر بر مردم حکومت کنند. همه هدف همین بوده و این چیزی است که متأسفانه مسلمانان اعم از شیعه و سنی، از آن غافلند.
شما ببینید بعد از 43 سال كه از پيروزي انقلاب اسلامی ایران می‌گذرد افتخار این کشور و نظام به این است که زیر سایه قرآن و اسلام حکومت می‌کند. امروز به بركت اسلام و انقلاب چه مقدار ایران در دنیا قوی شده است؟
امروز مخالفت دشمنان ما، آمریکا، اسرائیل و کشورهای اروپایی فقط برای این است که چرا در ایران حکومت اسلامی وجود دارد؟ این همان است که در صدر اسلام قرآن فرمود: «كَبُرَ عَلَى الْمُشْرِكِينَ مَا تَدْعُوهُمْ إِلَيهِ»، در زمان ما هم بر آمریکا و اسرائیل سنگين است که ببينند در یک نقطه‌ای از نقاط زمین اسلام حکومت می‌کند.
آيه 15 سوره شوری بعد از اینکه می‌فرماید وظیفه‌ی همه انبیاء اقامة الدین است می‌فرماید «فَلِذَلِكَ فَادْعُ» یعنی مردم را به همین اقامه دین دعوت کن و بر آن استقامت نما، «وَاسْتَقِمْ» اينكه خدا امر به استقامت می‌کند براي آن است كه اقامه دين بر مردم کار مشکلی است وگرنه امر به نماز و روزه و حج كه استقامت لازم ندارد! اینکه خدا حکومت کند و کفار و مشرکین کنار بروند این امر نياز به استقامت دارد «واستقم كَمَا أُمِرْتَ».
در اين زمان بر علمای شیعه و اهلسنت لازم است كه مجدداً به قرآن مراجعه کنند تا ببينند دستورات اساسی قرآن برای حفظ اسلام چیست؟ ما وظيفه داريم اینها را از قرآن استخراج کنیم و به مسلمین ارائه بدهیم. باید این وحدت و این ارتباط مسلمانان در سایه فهم دقیق قرآن و توجه به دستورات پیامبر و حجج الهیه تحقق يابد. در طول 1400 سالی که از عمر اسلام گذشته اصلاً مسئله حکومت اسلامی در میان مسلمان‌ها فراموش شده بود و اين امام خمینی بود كه این مسئله را مجدداً زنده کرد و به میدان آورد و براي تحقق آن چقدر شهید تقدیم اسلام شد تا بحمدالله به نتیجه رسید.
من امیدوارم در این سفری که به ایران تشریف آوردید از نظر فکری و از جهت ارتباط با مردم، علما و مسئولین، خداوند توفیقات شما را زیاد کند. ان شاء الله با همفکری بین علمای مذاهب و اتحاد آنها، عزت و اعتلاي مسلمین افزون گردد. دشمن امروز تنها راه موفقیتش ایجاد اختلاف بین مسلمان‌ها و بین علمای اسلام است و تلاش مي‌كند كه قرآن را از دست همه ما بگیرد.
امیدوارم دشمن در این جهت موفق نشود.
سؤالات برخی حضار و پاسخهای آیت الله فاضل لنکرانی
سؤال: بعد از پیغمبر اکرم(صلی الله علیه و آله) مسلمان‌ها متوجه به اقامه دین بودند و حکومت را اجرا کردند، در زمان خلیفه اول، در زمان خلیفه دوم و سوم مشکلی پیش نیامد، حتی در زمان خلیفه چهارم هم مقداری مشکلات پیش آمد اما بعد از آن کلاً اقامه دین متزلزل گرديد و زمام امر از دست ما گرفته شد و افراد دیگری حکومت کردند و ما کلاً دور شدیم تا اينكه حضرت امام خمینی(ره) در این اواخر تشریف آوردند و اقامه دین فرمودند، حالا که در ایران اقامه دین شده و حکومت اسلام برپا شده، آیا امیدی هست که در جهان هم اقامه دین بشود و از این حیث تكليف ما چه می‌باشد؟
جواب: این مطلب بسیار خوبی است که شما فرمودید. ما شیعيان معتقدیم که الآن حجت حيّ و زنده خدا حضرت مهدی(عج) است. هرچند بعضي از اهلسنت می‌گویند هنوز متولد نشده. ما معتقدیم پیامبر حکومت دين را بر مبناي نظام امامت تا روز قیامت پايه‌ريزي کرده و دستور به آن داده و هیچ خلأ و نقصانی هم در آن وجود ندارد و در اين زمان هم که آن حضرت در غیبت است فقیه جامع الشرایط مثل امام خمینی، امام خامنه‌ای، با یک شرایط بسیار سنگینی که در فقه ما گفته شده متصدی حكومت هستند.
اتفاقاً یکی از بحث‌هایی که ما با شما علمای اهلسنت بايد داشته باشیم همين سؤال است که شما براي حكومت اسلامي چه طرح و برنامه‌اي دارید؟
ما معتقدیم و اين را شما هم می‌دانید، قرآن مسئله حکومت را مطرح کرده و پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) هم در روز غدیر موضوع حکومت را تا روز قیامت اعلام فرمود. پس ما از جهت علمی هیچ نقصان و خلأیی نداشته و جواب ما آماده است، اما از شما اهلسنت می‌پرسیم که برای حکومت در این زمان چه راهی دارید؟
سؤال: در كشورهايي مثل پاکستان كه نظام حکومتی همان جمهوریت و به اصطلاح دموکراسی است و حتی علمای ما عده‌اي یا با این جماعت و عده‌اي با آن جماعت هستند، هیچ وقت اقامه دین نمی‌شود. آيا ما عملاً مي‌توانيم مستقلاً اقامه دین کنیم؟ و آيا شما راهکاری می‌توانید به ما نشان بدهید؟
جواب: اين قانون در فقه شیعه و سنی هست كه المیسور لا یترک بالمعسور. درست است الآن در پاکستان يا هندوستان و افغانستان مثل ایران اقامه دین نمي‌شود، ولی هر کسی به اندازه توانایی خودش بايد تلاش كند. لااقل حقایق قرآن را به مردم بگوئیم و به نسل آینده منتقل کنیم تا ببینیم در آینده چه پیش می‌آید، لعل الله یحدث بعد ذلک امرا.
سؤال: اطاعت امیر واجب است، آيا ما بايد از امرایی که در آنجا هستند اطاعت کنیم؟
جواب: ما می‌گوئیم اولی الامری که در قرآن آمده و اطاعتش را واجب فرموده بايد معصوم باشند. حتي فخر رازی که از بزرگترین مفسران شماست، می‌گوید این اولی الامر چون اطاعتش در کنار اطاعت خدا و رسول آمده همان طوری که خدا و رسول معصوم است و اشتباه نمی‌کند، اولوا الامر هم باید معصوم باشد. پس هر کسی نمی‌تواند اولوالامر باشد، کسی که طمع به جان و مال و خون مردم باشد نمی‌تواند اولوالامر باشد.
اولوالامر باید دین را بشناسد و متخصص در دین باشد، باید تمام قرآن را و آنچه را که رسول فرموده بداند، الآن کدام یک از رؤساي کشورهای اسلامی تفسير یک آیه از قرآن را بلد هستند؟
سؤال: بر اساس اين حديث كه «من مات و لم يعرف امام زمانه مات ميتة جاهلية»، معرفت امام زمان چگونه مي‌تواند باشد؟
معرفت امام زمان(علیه السلام) به همین معرفت اولی الامر و به همان ملاکاتی است که خود پیغمبر فرموده است. امام بايد عالم به همه ابعاد دين، احكام، اعتقادات، اخلاق و ... باشد و توانايی اجراي حكومت و عدالت را بين مسلمانان داشته باشد بدون آنكه از او خطا و گناهي ولو گناه صغيره سر زند.
اعتقاد شيعه اين است كه امامان را پيامبر اكرم(صلی الله علیه و آله) از طرف خدا در روز غدير مشخص و برنامه حكومت اسلام را تا روز قيامت بيان فرمود. امام زمان(علیه السلام) هم در هر زماني يك نفر بيش نيست.
سؤال: استراتژی معرفت امام زمان چه باید باشد؟ چگونه باید این معرفت را به دست آورد؟
جواب: اولاً امام زمان(علیه السلام) را پيامبر در همان حدیث غدیر با اسامی و خصوصیاتشان بیان کردند، «الائمة بعدی اثنی عشر» کلمات این امامان تماما موجود است. مثلاً از امام صادق(ع) حدود 40 هزار حدیث موجود است. یک جا نشده که کسی از امام صادق(علیه‌‌السلام) سؤالی بپرسد و حضرت بگوید بلد نیستم، بلکه در همان لحظه جواب او را داده است، چه در فقه يا اعتقادات، حتی در فیزیک و شیمی. جالب آن است كه اگر مي‌پرسيدند اين جواب شما در كدام آيه از قرآن آمده، آيه قرآن را نيز بيان مي‌فرمودند.
والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته