بیانات حضرت آیت الله فاضل لنکرانی(مد ظله) پیرامون عیدغدیرخم در ویژه برنامه شبکه قرآن سیما91/8/1

فرا رسیدن عید سعید قربان و همچنین عید الله الاکبر؛ عید سعید غدیر را به همه‌ی مسلمانان، بالخصوص شیعیان جهان تبریک و تهنیت عرض می‌کنم.

در ماه ذی الحجة الحرام دو عید بزرگ از اعیاد بزرگ اسلامی قرار دارد که هر یک اسرار و آداب بسیار فراوانی دارد. در میان این دو عید، باز عید غدیر از اهمیّت بسزایی برخوردار است.

ما می‌توانیم اعیاد را، مخصوصاً این روز عید سعید غدیر را روز زیارتی خاصّ خدای تبارک و تعالی قرار بدهیم، یعنی روزی است که خداوند بزرگ بر مسلمانان یک فضل و جود علی حدّه گسترده و  یک عنایت ویژه دارد، حتّی در بعضی از روایات وارد شده که خدای تبارک و تعالی در عید غدیر تعداد انسان‌هایی که را مورد غفران و بخشش خود قرار می‌دهد بیش از ماه مبارک رمضان و لیلة القدر است.

لذا ما باید این دو روز را بسیار مورد توجه قرار دهیم، فکر نکنیم که عید قربان مخصوص حاجیانی است که در سرزمین منی حضور دارند و آداب آنرا فقط آنها باید انجام بدهند، اولاً در روایات و کتب ادعیه مستحباتی برای شب و روز عید قربان ذکر شده و بسیار سفارش شده که انسان شب عید قربان را به احیا و شب‌زنده‌داری و مناجات با پروردگار سپری کند، روزه‌ی عید غدیر بسیار مورد سفارش واقع شده، کفاره‌ی 60 سال گناه و ثواب 60 ماه روزه در طول زندگی انسان را دارد، آدابی هست که إن‌‌شاءالله مؤمنین با مراجعه به کتب دعا و نوشته‌های بزرگانی که این آداب در آن ذکر شده، حتماً توجه خواهند کرد. جا دارد روایتی را از وجود مبارک امام هشتم(ع) در اینجا نقل ‌کنم.


محمد بن ابی نصر بزنطی می‌گوید خدمت امام هشتم(ع) بودیم «والمجلس غاصّ بأهله»[*] مجلس پر از افراد بود و جای خالی برای شخص دیگری نبود، صحبت عید غدیر شد، بعضی از افراد  در روز غدیر تردید کردند، امام هشتم فرمود «حدّثنی أبی عن أبیه علیهم السلام قال» حدیثی را از جدّشان نقل کردند که فرمودند «إنّ یوم الغدیر فی السماء أشهر منه فی الأرض» یعنی ای اهل زمین فکر نکنید روز غدیر فقط برای شما مردم ساکن در کره زمین است بلکه روز غدیر واقعیت و ملکوتی دارد که در بین اهل اسمان مشهورتر از زمین است و در این روز غوغایی در آسمان برپاست.

آن وقت می‌فرماید «إن لله عزوجل فی الفردوس الأعلی قصراً» خدا در فردوس اعلای خود قصری از طلا و نقره، صد هزار خیمه و قبه‌ی یاقوت دارد. «ترابه المشک و العنبر» خاک آن از مشک و عنبر است «فیه أربعةً أنهار نهرٌ من خمر و نهرٌ من ماءٍ و نهرٌ من لبن و نهرٌ من عسل» چهار رود از آب و شیر و عسل و شراب در آن قصر جاری است «حوالیه اشجار جمیع الفواکه» درختانی دارای تمام میوه‌ها با پرندگان مخصوص در اطراف آن هست «فإذا کان یوم الغدیر ورد إلی ذلک القصر أهل السموات» روز غدیر که فرا رسد خدا به برکت این روز اهل آسمان‌ها را وارد آن قصر می‌کند.

«یسبّحون الله و یقدّسونه و یهلّلونه»، و در آنجا به تسبیح خدا و تقدیس و تهلیل او می‌پردازند «فتتطایر تلک الطیور» این پرندگان به پرواز درآمده و از مشک و عنبر آن قصر استفاده می‌کنند «إنّهم فی ذلک الیوم لیتهادّون نثار فاطمة علیها السلام» در روز غدیر ملائکه و اهل آسمان به یکدیگر نثار فاطمه علیها السلام را هدیه می‌کنند (نثار برگهای درخت طوبیست که به میمنت ازدواج حضرت زهرا با امیر المومنین علیهم السلام در شب زفاف آن حضرت به اهل آسمان اهدا شد).

سپس امام هشتم(ع) می‌فرماید «یابن أبی نصر أینما کنت فحص یوم الغدیر عند أمیرالمؤمنین» می‌فرماید روز غدیر هر جا هستی برو کنار قبر امیرالمؤمنین(ع) «فإنّ الله تبارک و تعالی یغفر لکل مؤمنةٍ و مؤمنٍ و مسلمٍ و مسلمةٍ ذنوب ستّین سنة» خداوند گناهان شصت سال را در روز غدیر به برکت امیرالمؤمنین می‌بخشد «و یعتق من النار ضعف ما أعتق من شهر رمضان» دو برابر کسانی که در ماه رمضان از آتش جهنم آزاد کرده در روز غدیر آزاد می‌کند، پاداش یک درهم صدقه در این روز به اندازه‌ی هزار درهم در روزهای دیگر است و شاد کردن مؤمنین در این روز ثواب بسیار دارد. در این روایت نکات مهمی هست که باید به آن نمائیم.


مهمتر از هر چیز این است که امامت به تصریح قرآن کریم از اصول دین ماست. خداوند می‌فرماید «يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَه‏»؛ ای رسول ما آنچه از ناحیه‌ی خدا به تو نازل شده را به مردم ابلاغ کن و اگر این کار را انجام ندهی اصلاً رسالت خدا را انجام نداده‌ای، به این معنا که پیامبر(ص) با آن همه زحمات، تلاش‌ها و مجاهدتها و جنگ‌ها که برای خدا انجام داد اگر مسئله‌ی ولایت را با اینکه قبلاً از همان ابتدا مثل روز انذار و در مناسبت‌های مختلف راجع به امیرالمؤمنین(ع) بیان فرموده بود، اما در این اجتماع و با این خصوصیّت که مردم از حج برمی‌گردند پیامبر دستور می‌دهد همه بایستند و جمع شوند، خطبه‌ مفصلی را ایراد نمایند.

من همین جا توصیه می‌کنم مردم عزیز ما حتماً به خطبه‌ی رسول خدا در روز غدیر مراجعه کنند، اگر انسان مسلمانی خطبه‌ی رسول خدا را در روز غدیر ببیند هیچ تردیدی برای او نسبت به ولایت امیرالمؤمنین(ع) باقی نمی‌ماند، مگر اینکه کسی باشد که بخواهد انصاف و منطق را کنار بگذارد، خطبه‌ای را ایراد کردند و فرمودند «من کنت مولاه فهذا علیٌ مولاه» در این آیه هم خداوند می‌فرماید ای رسول ما اگر این حکم الهی را به مردم نگوئی رسالت خدا را انجام ندادی، یعنی انجام ندادن این وظیفه مساوی است از بین رفتن تمام زحمات رسالت رسول خدا، اعتقاد ما شیعیان این است که نماز بدون ولایت امیرالمؤمنین(ع) نماز نیست، روزه‌ی بدون ولایت امیرالمؤمنین(ع)، روزه نیست، اصلاً عبادت بدون ولایت امیرالمؤمنین(ع) و اولاد او، عبادت نیست.

ممکن است بعضی از اهل مذاهب دیگر به ما بگویند شما به چه دلیل این کلام را می‌گوئید؟ آیا از قرآن دلیلی بر این معنا دارید؟ می‌گوئیم بله، از همین آیه‌ی سوره مائده وقتی بنا باشد اگر رسول خدا ولایت را ابلاغ نکند رسالت او کالعدم تلقی شود، به طریق اولی نماز بدون ولایت، کالعدم و مثل نخواندن نماز است و اثر ندارد، نماز مهم‌تر است یا رسالت، روزه مهم‌تر است یا رسالت؟

پس ما می‌توانیم از همین آیه شریفه نتیجه بگیریم که تمام روح دین ولایت است، تمام جوهر دین و حقیقت دین ولایت است، ما در روز عید غدیر واقعاً باید ولایت را بیشتر و بهتر بشناسیم، حقیقت ولایت را، تمسّک به ولایت را بیشتر بفهمیم، عید برای انسانی عید است که حقیقت ولایت را در قلب خود بیشتر متجّلی کند.

این دعای را این روزها باید فراوان بخوانیم «اللَّهُمَّ عَرِّفْنِي نَفْسَكَ فَإِنَّكَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِي نَفْسَكَ لَمْ أَعْرِفْ رَسُولَكَ، اللَّهُمَّ عَرِّفْنِي رَسُولَكَ، فَإِنَّكَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِي رَسُولَكَ، لَمْ أَعْرِفْ حُجَّتَكَ اللَّهُمَّ عَرِّفْنِي حُجَّتَكَ فَإِنَّكَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِي حُجَّتَكَ ضَلِلْتُ عَنْ دِينِي‏» ما در روز عید غدیر به خدا عرض می‌کنیم خدایا حجّت حیّ و زنده ما را، امام زمان ما را بیشتر به ما  بشناس، ولایت را در اعماق وجود ما قرار بده و عجیب این است که در روایات ما وارد شده، پیامبر(ص) به امیرالمؤمنین(ع) دستور دادند که روز غدیر را به عنوان روز عید قرار بده.

باز در همین روایات وارد شده که تمام انبیاء گذشته به اوصیاء خود سفارش می‌کردند که روز غدیر را، با اینکه هنوز آن زمان به حسب ظاهر نه رسول خدایی بوده و نه امیرالمؤمنینی! اما جزء سفارش‌های انبیاء گذشته بوده که روز غدیر را روز عید بدانند.

روز عید قربان هم بسیار مهم است، عید بندگی خداست، ما حتماً باید در عید قربان نسبت به بندگی خود تجدید نظر کنیم و آن را تقویت کنیم نگذاریم در مراحل پائین و نازله باقی بماند، آداب عید قربان اختصاص به افرادی که در حج هستند ندارد ، احیای شب عید قربان و اعمال روز عید و دعاهایی که وارد شده، برای همه مؤمنین است.

همین جا به مردم عزیز عرض کنم آنها که اهل دعا هستند، گرچه کتاب مفاتیح الجنان به مرحوم محدث قمی از سرمایه‌های دعایی ماست ولی فکر نکنند دعاها منحصر به همین کتاب مفاتیح است، کتاب اقبال مرحوم سیّد بن طاووس، چندین برابر دعاهایی مفاتیح الجنان را داراست. ما این دعاها را بخوانیم و از روح آنها بهره‌مند شویم.

در عید قربان مراتب بندگی‌ خود را به پروردگار هستی، و در روز عید غدیر، مراتب ولایت‌مان را به صاحب ولایت کبری امیرالمؤمنین(ع) افزایش بدهیم که ولایت و بندگی خدا دو جوهری است که مرتبط با یکدیگرند، بندگی خدا بدون ولایت امیرالمؤمنین امکان پذیر نیست امیدوارم از برکات این دو روز همه‌ی ما بهره‌مند بشویم انشاء الله.

[*] متن کامل این روایت اینگونه است:

مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ دَاوُدَ عَنْ أَبِي عَلِيٍّ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَمَّارٍ الْكُوفِيِّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ الْحَسَنِ بْنِ فَضَّالٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ زُرَارَةَ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي نَصْرٍ قَالَ: كُنَّا عِنْدَ الرِّضَا(ع) وَ الْمَجْلِسُ غَاصٌّ بِأَهْلِهِ فَتَذَاكَرُوا يَوْمَ الْغَدِيرِ فَأَنْكَرَهُ بَعْضُ النَّاسِ فَقَالَ الرِّضَا(ع) حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ أَبِيهِ(ع) قَالَ إِنَّ يَوْمَ الْغَدِيرِ فِي السَّمَاءِ أَشْهَرُ مِنْهُ فِي الْأَرْضِ إِنَّ لِلَّهِ فِي الْفِرْدَوْسِ الْأَعْلَى قَصْراً لَبِنَةٌ مِنْ فِضَّةٍ وَ لَبِنَةٌ مِنْ ذَهَبٍ فِيهِ مِائَةُ أَلْفِ قُبَّةٍ مِنْ يَاقُوتَةٍ حَمْرَاءَ وَ مِائَةُ أَلْفِ خَيْمَةٍ مِنْ يَاقُوتٍ أَخْضَرَ تُرَابُهُ الْمِسْكُ وَ الْعَنْبَرُ فِيهِ أَرْبَعَةُ أَنْهَارٍ نَهَرٌ مِنْ خَمْرٍ وَ نَهَرٌ مِنْ ماءٍ وَ نَهَرٌ مِنْ لَبَنٍ وَ نَهَرٌ مِنْ عَسَلٍ وَ حَوَالَيْهِ أَشْجَارُ جَمِيعِ الْفَوَاكِهِ عَلَيْهِ طُيُورٌ أَبْدَانُهَا مِنْ لُؤْلُؤٍ وَ أَجْنِحَتُهَا مِنْ يَاقُوتٍ تَصُوتُ بِأَلْوَانِ الْأَصْوَاتِ إِذَا كَانَ يَوْمُ الْغَدِيرِ وَرَدَ إِلَى ذَلِكَ الْقَصْرِ أَهْلُ السَّمَاوَاتِ يُسَبِّحُونَ اللَّهَ وَ يُقَدِّسُونَهُ وَ يُهَلِّلُونَهُ فَتَطَايَرُ تِلْكَ الطُّيُورُ فَتَقَعُ فِي ذَلِكَ الْمَاءِ وَ تَتَمَرَّغُ عَلَى ذَلِكَ الْمِسْكِ وَ الْعَنْبَرِ فَإِذَا اجْتَمَعَتِ الْمَلَائِكَةُ طَارَتْ فَتَنْفُضُ ذَلِكَ عَلَيْهِمْ وَ إِنَّهُمْ فِي ذَلِكَ الْيَوْمِ لَيَتَهَادَوْنَ نُثَارَ فَاطِمَةَ(ع) فَإِذَا كَانَ آخِرُ ذَلِكَ الْيَوْمِ نُودُوا انْصَرِفُوا إِلَى مَرَاتِبِكُمْ فَقَدْ أَمِنْتُمْ مِنَ الْخَطَإِ وَ الزَّلَلِ إِلَى قَابِلٍ فِي مِثْلِ هَذَا الْيَوْمِ تَكْرِمَةً لِمُحَمَّدٍ(ص) وَ عَلِيٍّ(ع) ثُمَّ قَالَ يَا ابْنَ أَبِي نَصْرٍ أَيْنَ مَا كُنْتَ فَاحْضُرْ يَوْمَ الْغَدِيرِ عِنْدَ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ(ع) فَإِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ لِكُلِّ مُؤْمِنٍ وَ مُؤْمِنَةٍ وَ مُسْلِمٍ وَ مُسْلِمَةٍ ذُنُوبَ سِتِّينَ سَنَةً وَ يُعْتِقُ مِنَ النَّارِ ضِعْفَ مَا أَعْتَقَ فِي شَهْرِ رَمَضَانَ وَ لَيْلَةِ الْقَدْرِ وَ لَيْلَةِ الْفِطْرِ وَ الدِّرْهَمُ فِيهِ بِأَلْفِ دِرْهَمٍ لِإِخْوَانِكَ الْعَارِفِينَ فَأَفْضِلْ عَلَى إِخْوَانِكَ فِي هَذَا الْيَوْمِ وَ سُرَّ فِيهِ كُلَّ مُؤْمِنٍ وَ مُؤْمِنَةٍ ثُمَّ قَالَ يَا أَهْلَ الْكُوفَةِ لَقَدْ أُعْطِيتُمْ خَيْراً كَثِيراً وَ إِنَّكُمْ لَمِمَّنِ امْتَحَنَ اللَّهُ قَلْبَهُ لِلْإِيمَانِ مُسْتَقَلُّونَ مَقْهُورُونَ مُمْتَحَنُونَ يُصَبُّ عَلَيْكُمُ الْبَلَاءُ صَبّاً ثُمَّ يَكْشِفُهُ كَاشِفُ الْكَرْبِ الْعَظِيمِ وَ اللَّهِ لَوْ عَرَفَ النَّاسُ فَضْلَ هَذَا الْيَوْمِ بِحَقِيقَتِهِ لَصَافَحَتْهُمُ الْمَلَائِكَةُ فِي كُلِّ يَوْمٍ عَشْرَ مَرَّاتٍ‏ وَ لَوْ لَا أَنِّي أَكْرَهُ التَّطْوِيلَ لَذَكَرْتُ مِنْ فَضْلِ هَذَا الْيَوْمِ وَ مَا أَعْطَى اللَّهُ فِيهِ مَنْ عَرَفَهُ مَا لَا يُحْصَى بِعَدَدٍ؛ (إقبال الأعمال‏1: 468 - وسائل الشيعة، ج‏14، ص: 388)

ترجمه روایت:

از احمد بن محمّد بن ابى نصر بزنطى منقول است كه ما جمعى نزد حضرت امام رضا(ع) بوديم و آن خانه پر بود از محدثان. پس حكايت روز غدير را در ميان آوردند. بعضى از عامّه گفتند كه اين واقعه معلوم نيست يا فضيلت آن روز ظاهر نيست.

حضرت فرمودند كه شهرت روز غدير در آسمانها بيشتر از شهرت آن در زمين است.

بدرستى كه حقتعالى را در فردوس أعلى قصرى هست كه يك خشت آن از نقره است و يكى از طلا و در آن قصر صد هزار خانه از ياقوت سرخ است و صد هزار خيمه از ياقوت سبز است و خاك آن از مشك و عنبر است و در آن چهار نهر است: يكى از شراب و يكى از آب و يكى از شير و يكى از عسل، و در اطراف آن درختان هست از جميع ميوه‏‌‌ها و بر آن درختان مرغان هستند كه بدنهاشان از مرواريد است و بالهاشان از ياقوت و به انواع صوتها نغمه‏‌‌سرائى مى‏‌كنند و چون روز غدير مى‏‌شود فرشتگان همه آسمانها به آن قصر مى‏‌آيند و تقديس و تهليل الهى مى‏‌كنند؛ پس آن مرغان به پرواز مى‏‌آيند و در آن آب فرو مى‏‌روند و بر آن خاك مشك و عنبر مى‏‌غلطند؛ پس چون فرشتگان جمع مى‏‌شوند آن مرغها پرواز مى‏‌كنند و بالهاى خود را بر ايشان مى‏‌افشانند و درين روز نثار حضرت فاطمه زهرا(صلوات اللَّه عليها) را به هديّه به يك ديگر مى‏‌دهند و به تحفه براى يك ديگر مى‏‌فرستند.

و منقولست كه در شب زفاف حضرت اميرالمؤمنين و فاطمه زهرا(عليهما السّلام)، درخت طوبى يا سدره مأمور شد كه بار و برگ عظيم بردارد و اهل بهشت از حور و غلمان همه در زير آن حاضر شدند و راحيل خطبه‏‌‌اى خواند در نهايت فصاحت و بلاغت و حضرت جبرئيل از جانب حضرت اميرالمؤمنين(ع) خطبه كرد و حق سبحانه و تعالى از جانب حضرت فاطمه ايجاب فرمود و حضرت جبرئيل از جانب حضرت اميرالمؤمنين قبول كرد؛ پس درخت طوبى يا سدرة المنتهى يا هر دو نثار كردند مرواريد و جواهر و برگهاى خود را بر ايشان و هر يك از حوران و غلمان بهره خود را از آن برداشتند و در روز غدير هر يك اينها را به هديّه از جهت ديگرى مى‏‌فرستند چون هر يك از اينها را بويى و زينتى هست كه ديگرى ندارد و در عرض سال از آن بو معطّرند تا عيد ديگر. و چون آخر روز مى‏‌شود ندا مى‏‌رسد كه برگرديد به جاهاى خود كه شما را ايمن ساختند از خطا و لغزش تا سال ديگر مثل اين روز از جهت اعزاز و اكرام حضرت محمّد و حضرت اميرالمؤمنين(عليهما السّلام).

پس حضرت فرمودند كه اى پسر ابو نصر! در هرجا كه باشى سعى كن كه در روز غدير نزد حضرت اميرالمؤمنين(ع) حاضر شوى زيرا كه حضرت حق- سبحانه و تعالى- مى‏‌آمرزد جميع مؤمنين و مؤمنات و مسلمين و مسلمات را و درمى‏‌‌گذرد از گناهان شصت ساله ايشان و از آتش دوزخ آزاد مى‏‌كند دو برابر آنچه آزاد كرده است در ماه رمضان و در شب قدر و در شب فطر، و درهمى كه در اين روز تصدّق كنند برابر است با هزار درهم كه به شيعيان اثنى عشرى دهند؛ پس هر چه مقدورت باشد احسان كن به برادران مؤمنت و شادگردان درين روز هر مؤمن و مؤمنه را.

پس فرمودند كه اى اهل كوفه! حق- سبحانه و تعالى- شما را خير بسيار كرامت فرموده است و بدرستى كه شما از آن مؤمناني هستید كه حق- سبحانه و تعالى- دلهاى شما را از جهت ايمان امتحان فرموده است و بعد از اين خفّتها به شما خواهند رسانيد دشمنان شما و بر شما ظلمهاى بسيار خواهند كرد و امتحانها و آزمايشها با شما خواهد شد و بلاهاى پى در پى بر شما ريخته خواهد شد و عاقبت حق- سبحانه و تعالى- كه كشف غم‏ و ألم كار اوست، از شما برطرف خواهد فرمود بلاهاى عظيم را؛ و الله! كه اگر مردمان فضيلت اين روز را بدانند چنان كه بايد و به شرايط و آداب آن عمل نمايند، هر روز ده مرتبه فرشتگان آسمانها مصافحه كنند ايشان را و اگر نه خوف تطويل بود هر آينه ذكر مى‏‌كردم از فضيلت اين روز و رتبه‏هائى كه حق -سبحانه و تعالى- عطا فرموده است عارفان اين روز را آن مقدار كه كسى حساب آن نتواند كرد.