فقیهی که یک گوشه بنشیند و به هیچ دردی نخورد فائده ای نخواهد داشت
۲۷ فروردین ۱۴۰۲
۱۷:۱۰
۸۳۷
خلاصه خبر :
آخرین رویداد ها
بِسْمِ اللهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحيمْ
الْحَمْدُ للّه رَبِّ الْعَالَمِينْ وَصَلَى الله عَلَىٰ سَيِّدَنَا مُحَمَّدٍ وَآلِهِ الطَّاهِرِينْ
از اینکه ما را مفتخر به زیارت خود و دوستان محترم‌تان فرمودید متشکرم.
در این ماه مبارک از خدای تبارک و تعالی مسئلت میکنم که توفیقات‌‌تان را افزون و این حوزه مقدسه مشهد و خراسان را روز به روز بالنده‌تر کند وان شاء الله اساتید بسیار بزرگ، و محصولات علمی بسیار خوبی که مفید برای نظام اسلامی و جامعه بشری و متدیّنین باشد ارائه نماید.
در مورد معیشت حوزه در سفری که رهبری معظم انقلاب در سال 1379 به قم مشرف شده بودند در بازدیدی که از والد ما در دفترداشتند فرمودند آقای فاضل موقوفات حوزه باید إحیا شود تا حوزهها جان بگیرد و مشکلات معیشتی طلاب برطرف شود. مرحوم والد گفتند تردیدی نیست که این موقوفات باید إحیا شود چون وقف حوزه است و مصرف آن در جای دیگر جایز نیست. حتماً باید یک سازمانی برای تنظیم امور آن تشکیل شود و اگرحق حوزه از این موقوفات ادا شود دیگر نیازی به دولت نخواهد داشت، اما تأکید امام(رحمت الله علیه) بر تشویق مردم به پرداخت سهم امام به حوزهها بود و حتی نظر به موقوفات نداشتند.
بعد این مسئله را مطرح کردند آن کسی که می‌خواهد وجوهاتش را بپردازد سراغ مرجع تقلید یا نمایندگانش می‌آید ودر کنار آن مسائل شرعی خود را می‌‌‌پرسد و مشکلاتش را هم با او در میان می‌‌‌گذارد. ارتباط دو طرفه ای برقرار میشود هم مردم وجوهات خود را برای حوزه می‌دهند و هم مرجع تقلید با توده مردم و اجتماع ارتباط پیدا میکند و این رابطه نباید از بین برود، اگر معیشت حوزه حتی به موقوفات وابسته شود چنانچه مسئولی در اوقاف پیدا شود و موقوفات حوزه را ندهد و چوب لای چرخ بگذارد کما اینکه الآن هم فی الجمله همینطور است آنگاه حوزه چه کند؟ ولی پرداخت وجوهات ریشه دینی دارد و هیچ عاملی نمی‌تواند آن را تحت الشعاع قرار دهد.
الآن هم به نظرمن جنابعالی و دوستان‌تان از صدا و سیما بخواهید برنامههایی برای معرفی خدمات وفعالیتهای حوزه تهیه و پخش کند، چون اولاً مردم اطلاع زیادی از حوزهها ندارند، اینکه یک طلبه در حوزه چقدر زحمت می‌کشد؟ چقدر با قناعت زندگی میکند تا درسی بخواند و به یک مرتبه‌ای برسد؟ این قابل مقایسه با سنوات درسی دانشگاه نیست. باید به مردم نشان داده شود این سهم امامی که می‌دهند کجا، چرا و چگونه مصرف میشود؟
این آمار درست مال 20 سال پیش است؛ یک آقایی که سفیر ایران در واتیکان بود گفت امسال از سوی مسیحیان تهران 10 میلیون دلار برای واتیکان فرستاده شده است. واتیکان هم گزارش می‌‌‌دهد که ما امسال این کارها را کردیم. اینجا هم ما باید مردم را مقداری از فعالیتهای حوزه آگاه کنیم. قطعا اگر مردم از تعداد مدارس، وضعیت مدارس و اینکه طلبه ها در مدارس چکار میکنند، اطلاع دقیق داشته باشند با رغبت بیشتری سهم امام‌‌شان را به عنوان ادای تکلیف شرعی پرداخت میکنند.
بعضی از مقلدین مرحوم والد ما می‌پرسیدند شما با این سهم امام ما چکار می‌کنید؟ ایشان می‌فرمود این همه کتابی که در طول این هزار سال نوشته شده چه کسانی نوشته‌‌اند؟ روحانیونی بودند که با همین سهم امام زندگی کرده و منبر رفتند و تدریس کردند. مردم از این مسائل درست خبر ندارند.
به هر حال از این نکته نباید غفلت شود، اگر ما فقط به سمت موقوفات برویم و استغنایی از مردم پیدا کنیم، فرض کنید بتوانیم به یک طلبه حقوق مکفی هم بدهیم اما وقتی با مردم ارتباط نداشته باشد چه فایده‌ای دارد؟ تمام ارزش روحانیت به این است که ایام تبلیغ ماه رمضان و محرم برود در دل مردم، همراه مردم و سر سفره مردم باشد. این ارتباط مردمی موضوعیت دارد و باید حفظ شود.
نکته دوم اینکه مرحوم والد ما قبل از تأسیس مرکز فقهی مشهد می‌فرمود از آرزوهای ما این است که حوزه مقدسه مشهد مناسب با شأن امام رضا(ع) باشد. باید همیشه مملو از فقها، مفسران و محققان باشد و در هر زمانی چندین مرجع در حوزه خراسان باشد. هدف تربیت روحانیون قوی و جامعی باشد که مسلط بر اساس مسائل علمی و اجتهادی باشند و این می‌‌‌طلبد درسها را روز به روز عمیقتر کنیم. اگر بخواهیم حوزه بماند باید به سمت تقویت و تعمیق علمی حوزه پیش برویم نه آنکه خدای ناکرده با برنامه‌‌ریزیهای نادرست آن را ضعیف کنیم.
مسئله دیگراین است که در آموزش، پژوهش و تبلیغ باید نیازهای امروز جامعه در نظر گرفته شود. هدف مرحوم والد ما از تأسیس مرکز فقهی که در قم و مشهد و افغانستان این بود که فقهایی جامع و قوی که به درد نظام بخورند تربیت شوند و گرنه فقیهی که یک گوشه بنشیند و به هیچ دردی نخورد فائده‌‌ای نخواهد داشت.
حدود ده سال قبل در سفر به نجف اشرف آیت الله سیستانی(دام ظله) این حرف را به من فرمودند که من از دورنگری والد شما تعجب میکنم که در چه زمانی تشخیص داد در آینده همین حوزهها از اجتهاد خالی میشود و تا دیر نشده باید به فکرتربیت مجتهدین کارآمد درحوزه باشیم.
هرچند به برکت انقلاب موضوعات بسیار جدید و تا حدودی تحقیقات جامعی ارائه گردیده که قبل از انقلاب اصلاً مطرح نبوده و این از افتخارات حوزه‌هاست. لذا فکر باطل و اندیشه موهونی که می‌‌‌گوید این حوزه مثل 40 سال قبل است واقعاً یک جفای بسیار بزرگ است. امروز در حوزه قم و خراسان موضوعاتی در مباحث مورد نیاز جامعه در مسائل پزشکی، اقتصادی، اجتماعی، زنان، امنیت، هنر و غیره مورد پژوهش و آموزش است که اصلاً قبل از انقلاب مطرح نبوده. منتهی همه اینها یک بخش کمی از حوزه است، انتظار ما و بزرگان از حوزه این است که خیلی قوی‌تر و عمیقتر جلو برود.
نکته دیگر آن است که بنای اصلی حوزه در پذیرش طلاب کیفیت افراد باشد نه کمیت. برای کسانی که پذیرش می‌شوند قبل ازورود به حوزه برنامههایی گذاشته شود تا کاملاً نسبت به طلبگی و آینده طلبگی و محسنات طلبگی توجیه شوند.
برای ایجاد نشاط علمی با اساتید حوزه جلسات زیادی داشته باشید و به یک جلسه در طول سال بسنده نکنید. اساتید با بدنه حوزه وطلاب ارتباط دارند.
برای حفظ موجودیت و بقاء حوزه، اول برای اساتید برنامه‌ریزی کنید و خیال آنها را از بعضی امور حاشیه‌ای زندگی راحت کنید تا با خیال راحت درس بدهند. استادی که وقت ازدواج بچه‌هایش رسیده و دائمًا فکرش این است که جهیزیه و وسائل ازدواجشان را چطور تهیه کند این با چه آرامشی درس بدهد؟ یک کار اساسی در مورد اساتید انجام شود، نمی‌گویم زندگی‌‌شان را مرفه کنیم که نه درست است و نه ممکن، ولی تا اندازه‌ای می‌‌‌توان مشکلاتشان را با اختصاص یک شهریه خاص حل کرد.
الآن در خود قم اساتید زیادی هستند که خجالت می‌کشند به قسمت عمومی دفتر ما که نماز و روزه استیجاری پرداخت میکنند مراجعه نمایند، به من پیغام می‌دهند و من هم برایشان می‌فرستم. وقتی یک استاد، بخشی از زندگی‌‌‌اش را صرف نماز و روزه میکند دیگرچه انرژی‌ای برای تدریس در او می‌‌‌ماند؟
به سهم خود دعا می‌کنیم خدا کمک‌تان کند تا این مسئولیت بسیار بزرگ به أحسن وجه انجام شود، إن شاء الله در دوره شما کارهای خیلی درخشانی انجام بگیرد، ما هم در مجموعه‌ی مرکز فقهی و مرکز مطالعات تطبیقی مذاهب اسلامی در خدمتتان هستیم.
تأکیدم به آقایان این است که هر چه بیشتر با مدیریت حوزه ارتباط داشته و قوانین و ضوابط حوزه را مد نظربگیرند. هدف ما واقعاً خدمت به حوزه و نظام و انقلاب است.
إن شاء الله خدا ما را در این هدف بیشتر یاری کند. من هر چه شکر کنم کم است. امیدوارم با همفکری و همکاری بتوانیم قدم‌های بزرگی برداریم. ان شاءالله