اربعین پیوند بشریت با امامت

از حضور این جمع بسیار مبارک که متصدی مسائل فرهنگی و عقیدتی جریان عظیم اربعین در تاریخ معاصر هستید تشکر می‌کنم. همان‌طور که در فرمایشات رهبری معظم انقلاب ملاحظه کرده‌اید اربعین جریان بسیار عظیمی است که نه‌تنها شیعیان و نه‌تنها مسلمان‌ها، بلکه همه‌ي بشریت باید با آن پیوند بخورند. یعنی هدف اولیه جریان اربعین پیوند بشریت باهم حول محور امامت است. و لو امامت امری است که شیعیان به آن اعتقاد دارند اما هدف از جریان اربعین این است. 

من فکر می‌کنم همان‌طورکه در فقه تقسیمی به عنوان فقه فردی و فقه اجتماعی وجود دارد، ما در باب زیارات و آداب مستحبی نیز دارای آدابی اجتماعی هستیم و اربعین یکی از این آداب اجتماعی است.

درست است که بر حسب روایت امام عسکری(ع) یکی از علائم مؤمن «زیارت الاربعین» است و ظهور ابتدایی آن هم این است که این، یک کار فردی است و هدف از آن هم بهره‌مندی زائر از ثواب زیارت می‌باشد، ولی این حقیقت زیارت اربعین نیست، ما مستند اربعین را نه فقط در این روایت؛ بلکه باید در حضور اهل‌بیت(علیهم السلام) روز اربعین در کربلا  قرار بدهیم. 

مستند اربعین این است که خواسته‌ي اول امام سجاد و زینب کبری بعد از تحمل آن همه مصائب، آن همه ظلم‌، اسارت‌، در مجلس شراب بردن‌ها، تحقیر کردن‌ها، سنگ زدن‌ها، خارجی معرفی کردن‌ها این بود که ما را از طریق کربلا به مدینه باز گردانید و این امر حسب تحقیقی که بزرگان کرده‌اند در اربعین همان سال اتفاق افتاد نه اربعین دوم. 

مستند اربعین حضور اهل‌بیت(علیهم السلام) و حضور اصحاب امام(علیه السلام) روز اربعین در کربلاست و این یک پیام بزرگ برای بشریت دارد. این مستند اربعین را به عنوان یک حرکت اجتماعی یا به تعبیر دقیق‌تر رهبر معظم انقلاب حرکت تمدنی، مطرح می‌کند.

از این جهت به نظر بنده یکی از نقاطی که باید روی آن کار بشود همین است که اربعین را از نگاه فردی خارج کنیم. زائر امام حسین(علیه السلام) نگاهش فقط این نباشد که من یک زیارتی می‌کنم و خدا هم ثواب بزرگی به من می‌دهد که در زندگی دنیا و آخرت من اثر دارد، بلکه نگاه او باید یک نگاه اجتماعی و کلان بشود. 

حال اگر ما چنین نگاه و باوری به اربعین پیدا کنیم درمی‌یابیم که علاوه بر مردم، همه نهادها و حتی نظام جمهوری اسلامی هم باید به میدان بیایند، چون وقتی حرکت، حرکت اجتماعی شد نمی‌شود گفت نظام نباید دخالت کند، این حرفی که این روزها برخی زمزمه می‌کنند چرا نظام در مسئله اربعین دخالت می‌کند؟ بله، اگر نظام بخواهد این جریان را از مردمی بودن خارج کند، این یک جفای بزرگ است که البته نمی‌تواند این کار را بکند. مردمی بودن این جریان باید محفوظ بماند. اما نظام باید در کنار این قضیه مردمی که تمام مردم با همه وجود حضور پیدا می‌کنند، وظیفه خودش را انجام بدهد و بحمدالله انجام هم می‌دهد.

پس نکته اول آنکه نگاه اجتماعی به اربعین را باید در زائرین حضرت تقویت کنیم.

نکته دوم آنکه اربعین رمز وحدت مسلمین است. 

یکی از سیاست‌های مهم استعمارگران جدا کردن شیعیان و جامعه مسلمین از یکدیگر است. اربعین رمز وحدتی است بین همه مسلمین، همان‌طور که رمز وحدت بین شیعیان است. اربعین دارای چنان ظرفیت بزرگی است که می‌تواند رمز وحدت همه انسان‌ها حول محور امامت باشد. 

بحمدالله هر سال از نقاط مختلف دنیا آمار حضور مردم با گرایش‌های مختلف دینی و مذهبی در مراسم اربعین بیشتر می‌شود و توقع هم همین است. مسئله‌ي مظلومیت و مبارزه با ظلم موضوعی است که هیچ انسان آزاده‌ای در آن تردید ندارد، فطرت هر انسانی می‌گوید باید از مظلوم حمایت کرد و برظلم‌هایی که بر اوشده باید گریست، درست است که در روایات موضوع بکاء و اشک بر اباعبدالله(علیه السلام) مطرح شده، ولی این حکایت از یک امر فطری عقلی می‌کند که انسان باید برای مظلوم بگرید و بر تظلم‌خواهی او فریاد بزند،‌ چه آن مظلومی که 1400 سال پیش بوده و چه مظلومی که الآن یا آینده است.

بنابراین توجه به عنصر مظلومیت یک امر انسانی است و ما می‌توانیم از ظرفیت بزرگ اربعین برای ایجاد وحدت بین انسان‌ها استفاده کنیم در مقابل کسانی که امروز به نام حقوق بشر علیه بشر دسیسه‌چینی می‌کنند.

امروز اندیشکده‌ها و دانشکده‌ها و دانشگاه‌ها برای مقابله با این جریان بزرگ انسانی تلاش می‌کنند. بالأخره هرچیزی که جلوی منافع‌ دشمن را بگیرد طبیعی است که روی آن کار کنند، اربعین از جمله حرکت‌های مؤثری است که جلوی رشد ابرقدرت‌ها را در چپاولگری، غارتگری و قدرت‌طلبی می‌گیرد، و مسیر بشریت را عوض می‌کند.

مخصوصاً در این یکی دو دهه، دست‌های زیادی سعی کردند بین مردم ایران و عراق، بین حوزه علمیه ایران و عراق، بین مرجعیت ایران و عراق اختلاف‌افکنی کنند؛ اما اربعین نه‌تنها تمام این توطئه‌ها را از بین ‌برد بلکه میان مردم ایران و عراق اخوّت بسیار زیادی برقرار کرد، همین‌طور بین مراجع و حوزه‌های علمیه و دو کشور ایران و عراق. و این  بسیار مسئله مهمی است که ان‌شاء‌الله باید بین سایر کشورهای همسایه‌ هم گسترش پیدا کند. 

نکته سوم اینکه از اربعین می‌توان برای رشد فکری جوان‌ها استفاده کرد، اینکه ما قشر جوان را متوجه کنیم چرا چنین حرکت اجتماعی نزد شیعه وجود دارد، و اهل‌بیت(علیهم السلام) چه هدفی از آن داشته‌اند؟ مسئله ثواب یک درجه بسیار پایین از آن است که اگر انسان بخواهد از نگاه ثواب به اربعین نگاه کند، به نظر من شأن اربعین را پائین آورده! آنچه که مهم است این است که با اربعین انسان به آن بُعد اجتماعی دین توجه پیدا می‌کند، بعد اجتماعی دین نیاز به یک محوراجتماعی دارد که آن هم حسب ادله فراوان فقط امام و حجت خدا یا کسی است که از ناحیه حجت خدا تعیین شده باشد. 

نکته چهارم: اربعین فرصتی گران‌بها برای معرفی حقیقت امامت به دنیاست، اینکه بگوئیم ما یک امام و پیشوایی داشتیم که برای حفظ اسلام و دین جدش مبتلا به چنین حادثه‌ای شد که نه قبل از او سابقه داشته و نه بعد از آن و این همه شهید از اهل‌بیت و اصحاب خود تقدیم خدا کرد، اینها را معرفی کنیم تا امامت جا بیفتد. 

یکی از اموری که برای ظهور حضرت حجت عجل الله تعالی فرجه الشریف لازم است، مسئله معرفی امام و امامت به بشریت است. این مهم می‌تواند در اربعین اتفاق بیفتد، البته قبلاً هم گفته‌ام، 

نکته پنجم، اینکه بگوئیم اربعین از علائم ظهور است یک حرف بی‌دلیل و احساسی است، بشر به آخر الزمان نزدیک می‌شود ولی این آخر الزمان ممکن است هزار سال دیگر باشد یا یک سال دیگر، ولی ما وظیفه داریم به سمت آن برویم و مقدماتش را فراهم کنیم اما به جوان امروز نگوئیم که این از علائم ظهور است و ظهور تا پنج سال دیگر محقق می‌شود‌. این فکر غلط در اربعین تولید نشود. 

ولی متأسفانه می‌بینیم از تریبون‌ها این فکر غلط را ترویج می‌کنند، این فکر اساس اربعین را مختل می‌کند، شما که دنبال آسیب‌شناسی هستید بدانید از آسیب‌های بزرگ اربعین داخل کردن احساسات ذوقی شخصی در این حقیقت است. بله روحیه‌ي عزاداری، روحیه‌ي گریه، اشک بر مظلوم به عنوان یک امر فطری در همه انسان‌ها باید باشد، اینها از جمله اموری است که مبانی دینی ما دلالت برآن دارد. برای نزدیک شدن به زمان ظهور و اینکه ما زمینه را برای ظهور آماده کنیم روشن است که اربعین یک فرصت بسیار مهمی است، اما از علائم ظهور نیست. این را کاملاً شفاف به مردم و جوان‌ها بگوئیم‌، نگوئیم اگر امسال اربعین آمدی سال بعد امام زمان ظهور می‌کند و شما در رکاب حضرت خواهی بود. 

همان‌طور که ما انقلاب را هم از علائم ظهور نمی‌دانیم با آنکه بهترین زمینه برای معرفی امامت به دنیا شده است، وقتی امام زمان می‌خواهد ظهور کند مردم باید با اصل امامت آشنا باشند، مرحوم والد ما(رضوان‌الله‌علیه) می‌فرمود مهم‌ترین دستاورد انقلاب این است که شیعه را به دنیا معرفی کرده، این حرف خیلی منطقی و صحیحی است.

بنابراین باید از ظرفیت اربعین در رشد و اعتلای دینی انسانهاخصوصاجوانان استفاده بشود. بنده به سهم خودم از فعالیت‌های ستاد اربعین و بخش فرهنگی آن که خیلی مسلط، اشراف بر این کار دارند تشکر می‌کنم و توقع هم همین است‌. اگر این جمعیت 20 میلیونی به حال خود رها گردد و استفاده‌ی صحیح از آن نشود ما روز قیامت مؤآخذه می‌شویم، چرا که می‌توانستید بروید در این جمع یک حرفی برای دین بزنید، یا شمای مسئول می‌توانستی یک تسهیلاتی فراهم کنی چرا نکردی؟ هرچند بحمدلله این امور هر‌سال بهتر از سال گذشته انجام شده و آسیب‌ها کمتر می‌شود و جلوي سوء استفاده عده‌ای که از این فرصت می‌خواهند علیه دین استفاده کنند مثل صاحبان مذاهب جعلیه و باطل گرفته می شود، وقتی چشمان بیداری در این جریان باشند مراقبت می‌کنند که جوانان ما را از مسیر اصلی منحرف نکنند. 

امیدوارم خداوند کمک کند و دعای امام حسین(علیه السلام) بیشتر شامل حالتان شود تا از این فرصت بیش از گذشته استفاده کنید.

والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته