رسالت مداحان در بیان معارف ناب اهلبیت(علیهم‌السلام)
۲۹ فروردین ۱۴۰۴
۲۰:۴۸
۱۳۴
خلاصه خبر :
آخرین رویداد ها
-
تبیین پیام تاریخی مقام معظم رهبری به مناسبت یکصدمین سال بازتأسیس حوزه علمیه قم
-
بیانات آیت الله فاضل لنکرانی پیرامون «یکصدمین سالگرد تاسیس حوزه علمیه قم»
-
روش فهم قرآن(۳)
-
پاسخ علمی به تحریف‌های اخیر درباره امامت و مراد از صدّیق در کلام رسول خدا(ص)
-
مراسم سوگواری شهادت امام صادق(علیه السلام)
-
رسالت مداحان در بیان معارف ناب اهلبیت(علیهم‌السلام)
بسم الله الرحمن الرحیم
قال الله تبارک و تعالی فی کتابه العزیز اعوذ بالله من الشیطان الرجیم
«فَآمِنُوا بِاللهِ وَرَسُولِهِ النَّبِيِّ الْأُمِّيِّ الَّذِي يُؤْمِنُ بِاللهِ وَكَلِمَاتِهِ وَاتَّبِعُوهُ»
قال الله تبارک و تعالی فی کتابه العزیز اعوذ بالله من الشیطان الرجیم
«فَآمِنُوا بِاللهِ وَرَسُولِهِ النَّبِيِّ الْأُمِّيِّ الَّذِي يُؤْمِنُ بِاللهِ وَكَلِمَاتِهِ وَاتَّبِعُوهُ»
این جلسه به دلیل انتسابش به ابا عبدالله الحسین(علیه‌السلام) بسیار باارزش و پرافتخاراست و برای تقدیر از دو شخصیت بسیار ارزنده و ماندگار در تاریخ ولایی کشور و بلکه در تاریخ شیعه، منعقد گردیده است. مردم متدین ما خصوصاً مردم قم باید به این دو شخصیت بزرگوار افتخار کنند که دو سرمایه بسیار بزرگ در خیمه ابا عبدالله الحسین(علیه‌السلام) هستند.
اولین نکته این است که در عالم هستی بعد از وجود خدای تبارک و تعالی هیچ سرمایه و ارزشی به پای سرمایه‌ی ولایت و اهلبیت نمی‌رسد. شیعیان باید بدانند چه سرمایه‌ای را خدا به آنها عنایت کرده است. امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) فرمود: «إن الله تبارک و تعالی اطّلع علی الارض فاختارنا»، خدا یک نگاهی به زمین کرد و ما اهلبیت را اختیار نمود و پس از آن شیعیان ما را برگزید. شیعیانی که به نصرت ما برمی‌خیزند و در شادی ما شاد و در حزن و اندوه ما محزون می‌شوند. «ینصروننا و یفرحون لفرحنا و یحزنون لحزننا اولئک منّا و إلینا».
اگر ما واقع این جمله را تا اندازه‌ای بفهمیم آنگاه درک خواهیم کرد که مقام شیعه بودن، ولایی بودن و حسینی بودن چه مقام عظیمی است. بر اساس این روایت با عنایت خدا در میان میلیاردها انسانی که از اول خلقت تا قیامت به وجود آمده و می‌آید، این شیعیان هستند که به تبع اهلبیت(علیهم‌السلام) برگزیده‌ی خود خدا می‌باشند.
شیعه کیست؟ کسی که «یفرحون لفرحنا و یحزنون لحزننا» ما گاهی در این جمله تأمل ابتدایی هم نمی‌کنیم می‌گوئیم وقتی اینها شادند ما هم شادیم و وقتی محزونند ما هم محزونیم، آیا هیچ وقت پرسیده‌ایم چرا باید حزن آنها موجب حزن ما و فرح آنها موجب شادی ما بشود؟ سؤال دوم اینکه حزن و شادی ما هنگام اندوه و شادی آنها چه اثری دارد؟
اثرش بر اساس اعتقادات ما این است که غضب و رضای امام موجب غضب و رضای خداست، یعنی حزن و سرور شیعه به رضا و غضب خدا گره می‌خورد، و این مجرد یک حسن و سرور ظاهری نیست، چون انسان را با مبدأ خلقت پیوند می‌دهد. باید توجه نمود این حزن و رضا و سروری که به آن حقیقت گره می‌خورد، چه آثاری می‌تواند داشته باشد و انسان را به کجا می‌رساند؟
نکته دوم این است که در این آیه شریفه خدا می‌فرماید «فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ النَّبِيِّ الْأُمِّيِّ الَّذِي يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَكَلِمَاتِهِ»، به خدا و رسول امیّ اوکه به خدا و کلمات خدا ایمان آورده ایمان بیاورید. این کلمات خدا چیست؟ در روایات فرموده اند: «نحن کلماته التامه»، ما کلمات تام الهی هستیم.
یک بحث بسیار مهم علمی و قرآنی و اعتقادی و تربیتی حول همین محور است. در مقام معرفی امام حسین(علیه‌السلام) یکی از عناوین حضرت؛ «کلمة الله» آن هم «کلمه تام خداوند» است، در زیارتنامه امام حسین خطاب به اصحاب شهید امام می‌گوئیم « اشهد أنکم انصارالله.....حتی لقیتم الله عزّوجلّ علی سبیل الحق و نصرة كلمة الله تعالي التامة»
وقتی که خود قرآن کلمة الله است، وقتی که وحی الهی کلمة الله است، وقتی که در قضیه ابراهیم خدای تبارک و تعالی می‌فرماید «وإذ قال ابراهیم لأبیه و قومه إننی براء مما تعبدون إلا الذی فطرنی فإنه سیهدین و جعلها كلمة باقية فی عقبه لعلّهم یرجعون»، در روایات از وجود مبارک پیامبر نقل است که مراد از «كلمة باقية» در اینجا یعنی امامت و آن هم از نسل حسین بن علی بن ابی طالب.
از اعتقادات مسلم ما که ریشه‌ی قرآنی و روایی دارد این است که ائمه کلمه تام خداوند هستند، هر چند هر موجودی کلمه خداست برای اینکه انسان را به یاد خدا می‌اندازد، حتی به یک عبارت جامع همه تکوین و تشریع کلمه خداست، همه انبیاء کلمة الله هستند اما در میان تمام این کلمه‌های الهی فقط چهارده معصوم کلمه تام خدا هستند، یعنی اگر بخواهید تمام کلمات تکوین و تشریع را ببینید باید آن را در وجود نازنین حسین بن علی ببینید.
اگر بخواهید اسماء حسنای خداوند را بببینید خود ائمه فرمودند «نحن اسماء الله الحسنی، یا نحن کلمات الله التامه، یانحن وجه الله». شیعه این است و به یک چنین گوهرهایی اعتقاد دارد. وقتی می‌گوئیم امام معصوم ولایت تکوینی دارد یعنی عالم در قبضه قدرت اوست. ما معتقدیم افزون بر ولایت تکوینی، ولایت تشریعی هم دارند، چرا؟ چون کلمه تام خدا هستند، اگر این کلمه تام خدا نبود خدا عالم را خلق نمی‌کرد. چون کلمه تام خدا هستند شاهد بر همه اعمال بشر هستند، امروز کلمه تام خدا در عالم کون وجود مبارک امام زمان(علیه السلام) است. در این مقام هیچ موجودی به گرد پای ائمه معصومین نمی‌رسد و در این مقام این بزرگواران جانشینی ندارند. بنابراین در همین مجالس اباعبدالله و خیمه امام حسین(ع) است كه اعتقادات ما باید روز به روز محکم‌تر شود و ما بدانیم در این مقام کلمه تام الهی و اسماء الحسنی بودن و وجه الله بودن، اینها بدیل و جانشینی ندارند.
امام صادق(علیه‌السلام) فرمود: «نحن وجه الله نتقلب فی الارض بین اظهرکم» ما وجه الله هستیم، شما با وجه، همه چیز را می‌بینید، وجه وسیله‌ای برای اطلاع بر همه امورست، می‌فرماید «ما وجه الله هستیم» و ما بین شما در روی زمین حرکت می‌کنیم «نحن عین الله فی خلقه و یده المبسوطة بالرحمة علی عباده»، این روایت در کافی شریف آمده، این مقام ائمه است، ائمه(ع) کلمه تام خدا و تجلی حق و مظهر خدای تبارک و تعالی هستند.
ما باید در مجالس امام حسین(ع) اعتقاداتمان قوی بشود، بزرگان، خطبا، مداحان و مرثیه‌سرایان ما در مسیر معرفی ائمه به ما بوده‌اند، واقعش این است اگر از من به عنوان یک طلبه کوچک که سالها عمر خود را در درس و بحث گذرانده‌ام بپرسند شما می‌توانی مقام امامت را بفهمی؟ می‌گویم نه، مگر از این روایات و آیات یک مقداری به گوشه‌ای از مقام امامت پی ببرم.
این میراث امامت در طول تاریخ غیبت کبری با دو بال بزرگ منبر و مرثیه‌سرایی استمرار پیدا کرده. روحانیت بر فراز منبر و بر کرسی درس و قلم تألیف ثقلین را بیان کرده و در کنار روحانیت شعرا و مرثیه‌سرایان این میراث را حفظ کرده‌اند.
کمیت بن زید اسدی متوفای سال 126 است که آن سبعه‌ی هاشمیات را در مورد حادثه کربلا می‌نویسد، چه قصاید نغزی! و چقدر مورد احترام امام باقر(علیه‌السلام) بوده. همین‌طور دعبل و شعرای دیگر.
ما خوشحالیم که در زمان ما و در عصرانقلاب اسلامی، شخصیت‌هایی ارزنده در میان شعرای آئینی و ذاکرین اهلبیت هستند که حق بزرگی بر حفظ امامت در میان مردم، جامعه و جوانان دارند، مرثیه‌سرایان و مداحان با برگزاری این همه جلسات با شکوه، بر این مکتب حق پیدا کرده و عجیب مورد توجه ائمه معصومین(علیهم‌السلام) قرار می‌گیرند.
زیاد شنیدید که امام صادق(علیه‌السلام) به بعضی از مرثیه‌سرایان می‌فرمود همان‌طوری که با سوز قلب و دل شکسته در مصیبت‌های خودتان شعر می‌خوانید برای مصائب ما هم شعر بخوانید، فرمود اگر کسی برای حسین بن علی یک بیت شعر بگوید و بگریاند و بگرید خدا بهشت را بر او واجب می‌کند و مرحله بالاتر اینکه اگر تنها نشسته باشد و یاد امام حسین(ع) افتد و به اندازه بال مگس اشک از چشمش خارج بشود، خدا به کمتر از بهشت بر او راضی نمی‌شود.
پیرو امام حسین(ع) چه مقامی دارد؟ این جوان‌ها و این مردم نسبت به امام حسین(ع) بی‌اختیار هستند، از حالا روزشماری می‌کنند که 72 روز به محرم مانده، تا عزاداری و انجام وظیفه کنند، واقعاً ما باید قدر شعرا و مداحان و مرثیه‌سرایان را بدانیم.
نتیجه سخنم این نکته مهم است که آیا وقتی امام حسین(علیه‌السلام) کلمة الله و شاهد بر اعمال و گفتار ماست، اگر خدای ناکرده یک حرفی بزنیم و نسبت ناروایی بدهیم که دل حضرت از آن خون بشود، اگر یک مداح و مرثیه‌سرایی حرفی بزند که قلب حضرت را برنجاند، چقدر عقوبت دارد؟ و این را چگونه می‌تواند حل کند؟ در مقابل این همه خدمت‌هایی که این مداحان و مرثیه‌سرایان کرده‌اند، تصور این مطلب برای من سخت است.
عزیز بزرگوار ما آقای سازگار، شش جلد نخل میثم دارند، شما بگردید یک‌جا یک بیت که بر خلاف آیات و روایات باشد در آن پیدا می‌کنید؟ عزیز بزرگوار دیگر ما آقای عاصی که مرحوم والد ما(رضوان الله علیه) می‌فرمودند من به مثل ایشان در میان مرثیه‌سرایان ندیده‌ام، این همه اشعار بلند از خودشان و از دیگران سروده‌اند، ما هنوز یک بیتی که بوی غلو و کفر در آن باشد نشنیده‌‌ایم.
چرا باید یک مداح به خود جرأت دهد «أشهد أن محمداً عبده» را به نحوی معنا کند که شأن پیامبر و امیرالمؤمنین(علیهم‌السلام) که می‌فرمود «أنا عبد من عبید محمد» را پائین بیاورد و آن را غلط معنا کند؟! او باید بداند همان‌طور که با سینه‌‌زنی خدا بهشت را واجب می‌کند، بیان حرفی که جوانان را منحرف و شیعه را متهم کند عقوبت سختی خواهد داشت. کدام عالم و کدام تفسیر که هیچ، کدام بی‌سوادی چنین حرفی را زده که تو می‌زنی؟
خود این دو بزرگوار قطعاً شهادت می‌دهند بر این عرض من، شاعران و مداحان آئینی ما برادر بزرگوار حاج علی انسانی آقای مجاهدی هم تشریف دارند، اینها پای منبر بزرگان بزرگ شدند، اگر این آقای سازگار که شش جلد کتاب منتشر و این همه مداحی و نوکری کرده و هیچ‌کس نمی‌گوید یک بیت از اشعار او برخلاف دین است علتش آن است که پای منبر بزرگان فن رشد کرده، اگر مرحوم حاج مولوی که از افتخارات قم بود و نظیرش را کمتر سراغ داریم، پای منبر مرحوم آیت الله زاهدی می‌نشست و از تفسیر او بهره می‌جست.
متأسفانه زمانه طوری شده که مداحان عزیز ما که خیلی هم برایشان احترام قائلیم کمتر دیده می‌شود پای یک سخنرانی حسابی بنشینند و درس بگیرند و بفهمند که چه بخوانند و چه بگویند؟ توصیه و خواهش من از مداحان عزیزان این است که پای منبر بزرگان بنشینند و با آیات قرآن و روایات اهلبیت(علیهم‌السلام) خوب آشنا شوند.
مرحوم والد ما رضوان الله علیه در مورد آقای سازگار می‌فرمودند قطعاً مورد عنایت خاص خدا قرار دارد، این شهادت یک فقیه و یک مرجع تقلید درجه یک نسبت به ایشان است. ای برادر مداح و مرثیه سرا! دنبال این نباش که یک عده فکر کنند تو استثنایی هستی و حرف عجیبی می‌زنی، دنبال این باش که خدا راضی باشد.
اخلاص از خواندن آقای عاصی می‌بارد. این حقی است که ایشان بر ما دارد، سالهای زیاد در تکیه آقا سید حسن و بیت خودمان از ایشان استفاده کرده‌ایم، فاطمیه آخری که پدر ما بسیار حالش بد و زیر دستگاه اکسیژن بود فرمود من را به دفتر ببرید می‌خواهم مرثیه‌سرایی این مرد را بشنوم، همانجا در حیاط دفتر داخل ماشین نشست و روضه را گوش داد و بعد فرمودند بگویید آقای عاصی بیاید، به آقای عاصی توصیه کردند ما هر چه داریم از فاطمه زهراست، مبادا این را کم کنید. دعا کنید برای من و من هم برای شما دعا می‌کنم.
متأسفانه ارتباط مداح‌ها با علما و مراجع و اهل فن کم شده، الآن مداح‌های بزرگی در تهران هستند که تربیت‌شده‌ي منبرهای آقای کافی و فلسفی و تربتی و راشد هستند، البته خیلی‌هایشان به رحمت خدا رفته و اندکی از آنان باقی مانده است.
در هر صورت ما افتخار داریم که امشب با ابتکار هیئت وزین خادم الرضا(ع) از این دو عزیز تجلیل می‌شود. ما باید این بزرگواران را به عنوان الگو به نسل مداح امروز معرفی کرده و به آنها بگوییم مرثیه‌سرایی و مداحی را با بازیگری خلط نکنید، در مداحی اخلاص داشته باشید، دنبال این باشید که شیعه را تقویت کنید، دنبال این باشید که نسل جوان امروز را از دامن افرادی که می‌خواهند آنها را به فساد بکشانند، در دامن اهلبیت(ع) و خیمه امام حسین(ع) قرار بدهید.