دیدار رئیس ستاد همایش «تراث بصره، تراث بصری در فکر انسانی» با آیت الله فاضل لنکرانی
۲۸ شهریور ۱۴۰۴
۱۸:۱۴
۱۳۲
خلاصه خبر :
آخرین رویداد ها
معرفی همایش تراث بصره
جناب آقای حسون از عتبه عباسیه: عنوان همایش «تراث بصره، تراث بصری در فکر انسانی» است که انشاءالله در اواخر سال آینده در ماه یازدهم برگزار خواهد شد.
در این عنوان، یازده محور مختلف وجود دارد که شامل: فقه، اصول، تفسیر، کلام، حدیث و تراجم میشود. تراث بصری، تراثی غنی است. هرچند تراثهای دیگر نیز نزد بسیاری از پژوهشگران شناخته شده است، اما این تراث مغفول مانده و نیاز به کاوش و پژوهش دارد.
ما در این زمینه طرحی را تدوین کردهایم که کار را برای پژوهشگر آسان کند و او را به مشارکت در نگارش این یازده محور ترغیب نماید. برای هر محور، عناوین منتخبی در نظر گرفتهایم که این فهرست باید در اختیار پژوهشگرانی که قصد مشارکت دارند قرار گیرد.
همایش تراث شیعه در قرن دوازدهم
جناب آقای دکتر غریفی: موضوع همایشی که ما قصد برگزاری آن را داریم مربوط به تراث شیعه از علمای قرن دوازدهم است.
تحولات علمی در عتبههای مقدسه
آیتالله فاضل لنکرانی: بسم الله الرحمن الرحیم، خدا را شاکر هستیم نسبت به این فعالیتهای متعدد در عتبه حسینیه و عباسیه. به نظر من تحولی در فعالیتهای علمی حوزه علمیه عراق به وجود آمده است.
گاهی که برخی از منشورات چاپ عتبه عباسیه مربوط به فقها، بزرگان و شعرا را میبینم، احساس میکنم یک مسیر محکم و برنامهریزیشده در حال پیشرفت است. امیدوارم این کار آثار و برکات فراوانی داشته باشد و مصداق «تُؤْتِي أُكُلَهَا كُلَّ حِينٍ» گردد و در هر زمانی آثار آن مشاهده شود.
ضرورتهای معتمر علمای قرن دوازدهم
برگزاری معتمر علمای قرن دوازدهم کاری بسیار بزرگ است و طبیعی است که باید آثار علمی فراوانی داشته باشد.
یک وقت ما میخواهیم فقط فقهای قرن دوازدهم را معرفی کنیم؛ مثلاً چه فقهایی یا بزرگانی در کربلا بودند. این تا حدی خوب است، اما آنچه باید هدف اصلی و نهایی قرار بگیرد این است که جایگاه و منزلت علمی آن شخصیتهای بزرگ برای طلاب این زمان ترسیم شود.
برای این منظور، میبایست ابتکارات علمی و ممیزات هر یک از آنها استخراج گردد، و این موضوع بسیار مهم است.
تعریف فقه کربلا و ممیزات آن
موضوع مهم دوم در این معتمر باید تعریف «فقه کربلا» باشد که در برخی خصوصیات با فقه نجف تفاوت دارد، همانگونه که فقه عراق با فقه قم تفاوت دارد.
کمیتههایی باید تشکیل شود تا ممیزات فقه فقهای کربلا را استخراج کنند. البته این تنها بخشی از معتمر است، زیرا شما قصد دارید تمام علمای قرن دوازدهم را مطرح کنید؛ اعم از مفسران و محدثانی که حتی به قول خودتان اخباری بودند.
باید کار جدی انجام شود تا یک تحقیق جامع درباره وجه تمایز اخباریگری و اصولیگری صورت پذیرد. نباید تنها به آنچه گذشتگان گفتهاند اکتفا کنیم، بلکه رموز و نکات جدید در این اختلاف عمیق باید استخراج و بیان شود.
تأکید بر دو نکته اساسی
این اختلاف آثار فراوانی داشته و هنوز هم عدهای به دنبال اخباریگری هستند. لذا من بر دو نکته تأکید میکنم:
1- استخراج ممیزات فقهی فقهای کربلا. همانگونه که فقهای سامرا مانند میرزای شیرازی ممیزات خاص خود را داشتهاند.
2- انجام تحقیقات نو پیرامون ممیزات اخباریگری و اصولیگری.
ما تاکنون ندیدهایم در تاریخ فقه عراق این دو از هم تفکیک شده باشند. معمولاً میگویند فقه نجف یا فقه سامرا، اما تا کنون ندیدهام بگویند مکتب فقهی کربلا. در حالی که این مکتب موجود است و در کربلا نیز قوی بوده است.
بنابراین عرض من این است که:
نخست، در این معتمر عنوان «مکتب فقهی کربلا» را زنده کنید که بسیار مهم است.
دوم: تحقیقات نو در زمینه اخباریگری و اصولیگری را مورد توجه قرار دهید.
اهمیت کتاب حدائق
به نظر میرسد صاحب حدائق نیز از علمای همین قرن دوازدهم است. وقتی فقه مرحوم آیتالله خویی را در نجف بررسی میکنیم، مشاهده میشود که اهتمام ایشان به «حدائق» بیشتر از «جواهر» بوده است.
پس لازم است کمیتهای مخصوص «حدائق» تشکیل شود تا کتب ایشان تحقیق گردد و ابتکارات و فتاوای خاص صاحب حدائق استخراج شود. وی از کسانی است که به وجوب نماز جمعه در زمان غیبت به صورت تعیینی و عینی فتوا داده است.
معرفی علمای قرن دوازدهم
در هر حال، علمای قرن دوازدهم بحمدالله بسیار زیاد هستند و لازم است انشاءالله آنها به نسل موجود از طلاب و حوزههای علمیه معرفی شوند.
دعوت به مشارکت در کنفرانس
جناب آقای حسون: اجازه دهید از جنابعالی برای حضور در کنفرانس یا نگارش کتابی در مورد آن و یا راهنمایی دانشپژوهان و فضلا برای مشارکت در این کنفرانس استفاده کنیم، تا همانطور که فرمودید، همایشی علمی و پربار برگزار شود؟
انشاءالله به شرط توفیق. امیدواریم این معتمر شما و معتمر بصره از بهترین و بزرگترین معتمرات علمی باشد.