نظر آیت الله حاج شیخ محمد جواد فاضل لنکرانی(دامت برکاته) پیرامون تک خوانی زنان
۰۸ بهمن ۱۳۹۲
۰۹:۵۸
۱,۴۶۶
خلاصه خبر :
آخرین رویداد ها
-
ولادت با سعادت امیرالمؤمنین؛ علی بن ابیطالب(علیه السلام) تبریک و تهنیت باد
-
استدلال‌های قرآنی امام جواد(علیه‌السلام)
-
یکی از نقاط افتخارآمیز نظام جمهوری اسلامی، کمیته امداد است
-
انتصاب ناشایست هم شعبه‌ای از شعوب جور و خیانت است
-
شورای عالی انقلاب فرهنگی موضوع واگذاری مسئولیتها را ساماندهی کند
-
علم اصول، منطق فهم دین
بسم الله الرحمن الرحیم
«فَلَا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَيَطْمَعَ الَّذِي فِي قَلْبِهِ مَرَضٌ وَقُلْنَ قَوْلًا مَّعْرُوفًا»
در
مورد صحبت کردن زنان و خود صدا بدون خواندن و یا همراه خواندن که از آن
تعبیر به تک‌‌خوانی شده و در عرف مردم تعبیر به آوازخوانی زن است، به نظر
بنده این مسئله، 5 صورت دارد که ما باید این 5 صورت را از هم تفکیک کنیم و
حکم آن را به صورت جدا ذکر کنیم.«فَلَا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَيَطْمَعَ الَّذِي فِي قَلْبِهِ مَرَضٌ وَقُلْنَ قَوْلًا مَّعْرُوفًا»
صورت اول؛ صدای زن بدون آواز به قول فقها «صوت المراء» آیا شنیدنش برای یک مرد نامحرم جایز است یا خیر؟ همه فقها می‌‌گویند اگر همراه باالتذاذ باشد و یا خوف وقوع در حرام باشد قطعا جایز نیست. اگر خود صحبت کردن زن طوری باشد که موجب التذاذ زن باشد و یا خوف وقوع در حرام باشد همه فقها می‌‌گویند که جایز نیست. این یک مورد.
صورت دوم: اگر موجب التذاذ و خوف در وقوع حرام نباشد، مشهور فقها قدیم می‌‌گویند که زائد بر مقدار ضرورت تکلم جایز نیست و باید تا آن میزان که لازم است تکلم صورت گیرد. ولی بزرگانی از متاخرین از جمله صاحب جواهر می‌‌گویند اگر التذاذ نباشد یا خوف وقوع در حرام هم نباشد صحبت کردن زن مانعی ندارد، زن می‌‌تواند سخنرانی کند و مقاله‌‌ای بخواند، به‌‌صورت صدای معمولی اشکالی ندارد.
از جمله فقهایی که می‌‌گویند اگر لذت هم نباشد حرام است، مرحوم محقق در شرایع است، و اینها دلیل اصلی خود را به این جمله منسوب می‌‌کنند که «صوت المراء عورة». این جمله هم از جهت صغروی مشکل دارد که معلوم نیست که صدای زن عوره باشد، و هم از این جهت که معلوم نیست هر عوره ای می‌‌تواند حرام باشد؟
به نظر ما صحبت کردن معمولی زن اگر موجب لذت و یا خوف وقوع در حرام نباشد جایز است.
بزرگانی مثل صاحب جواهر و مثل شهید در مسالک و خود مرحوم والد ما همین نظر را دارند. البته عرض کردم در میان متأخرین هم برخی همان نظر مشهور را دارند. در کل اکثر فقها معاصر می‌‌گویند اگر بدون التذاذ باشد مانعی ندارد.
مسأله بعدی که مطرح است این است که زن بخواند، یعنی صدای معمولی نباشد بلکه به نحو آوازه‌‌خوانی باشد. در اینجا اگر خوانندگی همراه با غنا باشد، حرام است. از آنجایی که غنا حرام است (البته استثنا دارد و آن اینکه زن در عروسی‌‌ها برای زنان بخواند آن هم در صورتی که همراه با فعل حرام و موسیقی حرام نباشد).
صورت سوم: این است که کسی آوازه‌‌خوانی کند و صحبت کردنش همراه با خضوع باشد. خضوع یعنی به یک نحوی بخواند که هوس دیگران را برانگیزد. در این صورت اگر غنا هم نباشد حرام است. خضوع در لغت عرب؛ به معنای رقت و نرمی است.
در نتیجه آواز خوانی زن اگر به صورت غنائی باشد در غیر عروسی همه فقها می‌‌گویند جایز نیست، کسی را نداریم که بگوید غنا اشکالی ندارد. و اگر زن آوازه‌‌خوانی کند ولو از جهت فنی غنا نباشد ولی موجب خضوع و نرمی خاصی باشد، مثل نحوه‌‌ای که زن با شوهرش صحبت می‌‌کند حرام است.
صورت چهارم: این است که زن آوازه‌‌خوانی کند، غنا نباشد موجب خضوع هم نباشد ولی مفسده انگیز باشد. این را هم همه می‌‌گویند که حرام است و بحث دیگری ندارد.
اما صورت پنجم آن است که زن بخواند و غنا نباشد، موجب خضوع و مفسده هم نباشد. فرض کنید تواشیح را زن‌‌ها به صورت دسته‌‌جمعی بخوانند که عنوان غنا و خضوع نداشته باشد، مفسده هم ایجاد نکند، مثلا اگر زنی با صدای خوشی اذان بگوید، اینها با این قیودی که بنده گفتم اشکالی ندارد.
بنابراین باید این فروض مسئله را تصور کرد و با توجه به فروض مسئله حکم آن را مطرح کرد.
در تاریخ داریم که زن‌‌ها می‌‌آمدند و از ائمه اطهار(ع) مسئله‌‌های شرعی خودشان را می‌‌پرسیدند. یا بانوانی که محضر رسول خدا(ص) رفته و مسائل زندگی‌‌شان و برخوردهای شوهرانشان را با ایشان مطرح می‌‌کردند، که معلوم می‌‌شود صحبت کردن معمولی زن اشکالی ندارد.
نکته دیگر اینکه قرآن در سوره احزاب می‌‌فرماید «فلا تخضعن بالقول»؛ نباید خضوع در قول باشد. یعنی به صورت خاصی حرف نزنند که غیرمتعارف هم است این جایز نیست.
ملاک مفسده در تک‌‌خوانی زنان چیست؟
منظور از مفسده این است که مخاطبی که در آنجا نشسته در فکر شهوانی و فساد و یا اعمال ناشایست قرار بگیرد. اگر مخاطب از شنیدن صدای زن لذت ببرد از مصادیق فساد است و حرام است.