تبریک میلاد با سعادت رسول خدا(ص) و امام صادق(ع)

سفارش پیامبر خدا(صلّى الله عليه و آله و سلّم) به أميرالمؤمنین(عليه السّلام‏)

قَالَ رَسُولُ اللهِ(ص): «يَا عَلِيُّ إِنَّ مِنَ الْيَقِينِ أَنْ لَا تُرْضِيَ أَحَداً بِسَخَطِ اللهِ وَ لَا تَحْمَدَ أَحَداً بِمَا آتَاكَ اللهُ وَ لَا تَذُمَّ أَحَداً عَلَى مَا لَمْ يُؤْتِكَ اللهُ فَإِنَّ الرِّزْقَ لَا يَجُرُّهُ حِرْصُ حَرِيصٍ وَ لَا تَصْرِفُهُ كَرَاهَةُ كَارِهٍ إِنَّ اللهَ بِحُكْمِهِ وَ فَضْلِهِ جَعَلَ الرَّوْحَ وَ الْفَرَحَ فِي الْيَقِينِ وَ الرِّضَا وَ جَعَلَ الْهَمَّ وَ الْحَزَنَ فِي الشَّكِّ وَ السَّخَطِ يَا عَلِيُّ إِنَّهُ لَا فَقْرَ أَشَدُّ مِنَ الْجَهْلِ وَ لَا مَالَ أَعْوَدُ مِنَ الْعَقْلِ وَ لَا وَحْدَةَ أَوْحَشُ مِنَ الْعُجْبِ وَ لَا مُظَاهَرَةَ أَحْسَنُ مِنَ الْمُشَاوَرَةِ وَ لَا عَقْلَ كَالتَّدْبِيرِ وَ لَا حَسَبَ كَحُسْنِ الْخُلُقِ وَ لَا عِبَادَةَ كَالتَّفَكُّرِ يَا عَلِيُّ آفَةُ الْحَدِيثِ الْكَذِبُ وَ آفَةُ الْعِلْمِ النِّسْيَانُ وَ آفَةُ الْعِبَادَةِ الْفَتْرَةُ وَ آفَةُ السَّمَاحَةِ الْمَنُّ وَ آفَةُ الشَّجَاعَةِ الْبَغْيُ وَ آفَةُ الْجَمَالِ الْخُيَلَاءُ وَ آفَةُ الْحَسَبِ الْفَخْرُ يَا عَلِيُّ عَلَيْكَ بِالصِّدْقِ وَ لَا تَخْرُجْ مِنْ فِيكَ كَذِبَةٌ أَبَداً وَ لَا تَجْتَرِئَنَّ عَلَى خِيَانَةٍ أَبَداً وَ الْخَوْفِ مِنَ اللهِ كَأَنَّكَ تَرَاهُ وَ ابْذُلْ مَالَكَ وَ نَفْسَكَ دُونَ دِينِكَ وَ عَلَيْكَ بِمَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ فَارْكَبْهَا وَ عَلَيْكَ بِمَسَاوِي الْأَخْلَاقِ فَاجْتَنِبْهَا يَا عَلِيُّ أَحَبُّ الْعَمَلِ إِلَى اللهِ ثَلَاثُ خِصَالٍ مَنْ أَتَى اللهَ بِمَا افْتَرَضَ عَلَيْهِ فَهُوَ مِنْ أَعْبَدِ النَّاسِ وَ مَنْ وَرِعَ عَنْ مَحَارِمِ اللهِ فَهُوَ مِنْ أَوْرَعِ النَّاسِ وَ مَنْ قَنِعَ بِمَا رَزَقَهُ اللهُ فَهُوَ مِنْ أَغْنَى النَّاسِ يَا عَلِيُّ ثَلَاثٌ مِنْ مَكَارِمِ الْأَخْلَاقِ تَصِلُ مَنْ قَطَعَكَ وَ تُعْطِي مَنْ حَرَمَكَ وَ تَعْفُو عَمَّنْ ظَلَمَكَ يَا عَلِيُّ ثَلَاثٌ مُنْجِيَاتٌ تَكُفُّ لِسَانَكَ وَ تَبْكِي عَلَى خَطِيئَتِكَ وَ يَسَعُكَ بَيْتُكَ يَا عَلِيُّ سَيِّدُ الْأَعْمَالِ ثَلَاثُ خِصَالٍ إِنْصَافُكَ النَّاسَ مِنْ نَفْسِكَ وَ مُسَاوَاةُ [مُوَاسَاةُ] الْأَخِ فِي اللهِ وَ ذِكْرُ اللهِ عَلَى كُلِّ حَال»؛ (تحف العقول: 6)

يا على؛ از نشانه‏‌‌هاى يقين اين است كه ديگران را بدان چه مستوجب خشم خداست خشنود نسازى، و به آنچه خدا نصيبت ساخته شكر غير او را نكنى، و ديگرى را بر آنچه خداوند از تو بازداشته بد نگوئى، چرا كه حرص آزمند آورنده روزى نيست، و نه بيزارى كسى آن را باز مى‏‌‌دارد، بدرستى كه خداوند به فرمان و بخشش خويش نشاط و شادى را در يقين و خشنودى قرار داد، و سختى و غم را در ترديد و عصبانيّت.

اى على: هيچ فقرى سخت‏تر از نادانى، و هيچ اندوخته‏‌‌اى سودمندتر از خردمندى و هيچ تنهايى و غربتى هراس انگيزتر از خودبينى نيست، و نيز هيچ درخواستى نيكوتر از مشورت، و هيچ خردى همچون عاقبت انديشى، و هيچ فخرى چون خوشرفتارى و هيچ عبادتى همانند فكر و انديشه نيست.

اى على: دروغگوئى آفت كلام، و فراموشى بلاى دانش، و تنبلى بلاى عبادت، و منّت گذاشتن بلاى بخشش، و ستمگارى بلاى شجاعت، و خودبينى بلاى زيبائى، و فخر فروشى بلاى افتخار خانوادگى است.

اى على: ترا به راستگوئى سفارش مى‌‏كنم، و هيچ گاه دروغ از لبانت خارج نشود، و هرگز بر خيانتى دلير مشو، و از خدا چنان پروا كن كه گوئى او را مى‏بينى، و مال و جانت را فداى دينت كن، و خود را به رفتار نيك بياراى، و از اخلاق و صفات بد بر حذر باش.

اى على: محبوبترين كردار در نزد خداوند سه چيز است: عامل به واجبات الهى از عابدترين مردمان، و آنكه از حرام خدا پروا كند از پارساترين خلق است، و قانع به روزى مقدّر خداوند از بى‏‌‌نيازترين مردمان است.

اى على: سه عمل در شمار خوبيهاى رفتار است: پيوستن با كسى كه از تو گسسته، بخشش به كسى كه از تو دريغ داشته، و عفو كسى كه به تو ستم روا داشته است.

اى على: سه چيز مايه نجات است: حفظ زبانت، و گريه بر لغزشهايت، و آنكه خانه‏‌ات محلّ راحت و پذيرائى تو باشد.

اى على: سه چيز از بهترين رفتار است: رعايت إنصاف مردم، و همدردى با برادر دينيت براى رضاى خدا، و ياد خدا در هر حال.

سخنان امام صادق(عليه السّلام) در تعريف محبّت و دلبستگى به اهل بيت و تعريف توحيد، ايمان، اسلام، كفر و فسق‏

دَخَلَ عَلَيْهِ رَجُلٌ فَقَالَ(ع) لَهُ مِمَّنِ الرَّجُلُ؟ فَقَالَ مِنْ مُحِبِّيكُمْ وَ مَوَالِيكُمْ. فَقَالَ لَهُ جَعْفَرٌ(ع): لَا يُحِبُّ اللَّهَ عَبْدٌ حَتَّى يَتَوَلَّاهُ وَ لَا يَتَوَلَّاهُ حَتَّى يُوجِبَ لَهُ الْجَنَّةَ ثُمَّ قَالَ لَهُ مِنْ أَيِّ مُحِبِّينَا أَنْتَ؟ فَسَكَتَ الرَّجُلُ. فَقَالَ لَهُ سَدِيرٌ وَ كَمْ مُحِبُّوكُمْ يَا ابْنَ رَسُولِ اللهِ؟ فَقَالَ عَلَى ثَلَاثِ طَبَقَاتٍ طَبَقَةٌ أَحَبُّونَا فِي الْعَلَانِيَةِ وَ لَمْ يُحِبُّونَا فِي السِّرِّ وَ طَبَقَةٌ يُحِبُّونَا فِي السِّرِّ وَ لَمْ يُحِبُّونَا فِي الْعَلَانِيَةِ وَ طَبَقَةٌ يُحِبُّونَا فِي السِّرِّ وَ الْعَلَانِيَةِ هُمُ النَّمَطُ الْأَعْلَى شَرِبُوا مِنَ الْعَذْبِ الْفُرَاتِ وَ عَلِمُوا تَأْوِيلَ الْكِتَابِ وَ فَصْلَ الْخِطَابِ وَ سَبَبَ الْأَسْبَابِ فَهُمُ النَّمَطُ الْأَعْلَى الْفَقْرُ وَ الْفَاقَةُ وَ أَنْوَاعُ الْبَلَاءِ أَسْرَعُ إِلَيْهِمْ مِنْ رَكْضِ الْخَيْلِ مَسَّتْهُمُ الْبَأْسَاءُ وَ الضَّرَّاءُ وَ زُلْزِلُوا وَ فُتِنُوا فَمِنْ بَيْنِ مَجْرُوحٍ وَ مَذْبُوحٍ مُتَفَرِّقِينَ فِي كُلِّ بِلَادٍ قَاصِيَةٍ بِهِمْ يَشْفِي اللهُ السَّقِيمَ وَ يُغْنِي الْعَدِيمَ وَ بِهِمْ تُنْصَرُونَ وَ بِهِمْ تُمْطَرُونَ وَ بِهِمْ تُرْزَقُونَ وَ هُمُ الْأَقَلُّونَ عَدَداً الْأَعْظَمُونَ عِنْدَ اللهِ قَدْراً وَ خَطَراً وَ الطَّبَقَةُ الثَّانِيَةُ النَّمَطُ الْأَسْفَلُ أَحَبُّونَا فِي الْعَلَانِيَةِ وَ سَارُوا بِسِيرَةِ الْمُلُوكِ فَأَلْسِنَتُهُمْ مَعَنَا وَ سُيُوفُهُمْ عَلَيْنَا وَ الطَّبَقَةُ الثَّالِثَةُ النَّمَطُ الْأَوْسَطُ أَحَبُّونَا فِي السِّرِّ وَ لَمْ يُحِبُّونَا فِي الْعَلَانِيَةِ وَ لَعَمْرِي‏ لَئِنْ كَانُوا أَحَبُّونَا فِي السِّرِّ دُونَ الْعَلَانِيَةِ فَهُمُ الصَّوَّامُونَ بِالنَّهَارِ الْقَوَّامُونَ بِاللَّيْلِ تَرَى أَثَرَ الرَّهْبَانِيَّةِ فِي وُجُوهِهِمْ أَهْلُ سِلْمٍ وَ انْقِيَاد»؛ (تحف العقول: 326)

مردى بر امام صادق(عليه السّلام) وارد شد. آن حضرت از وى پرسيد: از چه كسانى هستى؟ وى گفت: از دوستداران و پيروان شما.

امام(عليه السّلام) به او فرمود: خداوند تا دوستى بنده‏اى را نپذيرد وى را دوست نخواهد داشت، و دوستيش را نپذيرد تا بهشت را بر او واجب گرداند.

سپس فرمود: تو از كدام [دسته از] دوستان ما مي‌‌باشى؟

آن مرد سكوت كرد. در اين بين يك تن از اصحاب بنام سَدير به امام عرض كرد: یابن رسول الله مگر دوستان شما چند دسته و گروهند؟!

فرمود: سه دسته و گروهند:

1- گروهى از ايشان ما را آشكارا دوست دارند ولى در باطن ميلى به ما ندارند،

2- و گروهى در باطن ما را دوست دارند و در ظاهر به ما ميلى ندارند،

3- و گروهى در ظاهر و باطن به ما عشق مى‏‌‌ورزند، و اينان عالى‏‌‌ترين گروه مردمند، از آبى شيرين و گوارا نوشيده‏‌‌اند، و تأويل قرآن را دانسته، و سخن جداكننده حقّ از باطل را دريافته‏‌اند، و سبب سببها را مى‏‌‌دانند، و اينانند عالیترين گروه مردم، فقر و نيازمندى و انواع بلا سريعتر از تاختن اسب بر سرشان روان است، يعنى از دانشى كه عارى از هر شك و شبهه بود بهره جستند. بديشان سختى و رنج و آسيب رسيده و چنان پريشان و گرفتار شده‏‌‌‌اند كه دسته‏اى از ايشان زخمى و گروهى كشته شدند، و در شهرهاى دور افتاده پراكنده شدند، به بركت ايشان است كه خداوند بيمار را شفا مى‏‌‌بخشد، و فقير را توانگر مى‏‌‌كند، و به حرمت آنان است كه شما يارى مى‏‌‌شويد، و باران بر سرتان مى‏‌‌بارد، و روزى داده مى‏‌‌شويد، آنانند كه هر چند تعدادشان كم و اندك است ولى در پيشگاه خداوند داراى قدر و منزلتى عظيم و بزرگ مى‏‌‌باشند.

و گروه دوم كه پائين‏ترين گروه مردمند، آشكارا ما را دوست مى‏دارند، و رفتارشان بمانند پادشاهان است، اينان زبانشان با ما (يعنى: در حدّ شعار) و شمشيرهايشان بر عليه ما است.

و گروه اول كه طبقه ميانى مردمند، آشكارا دوستمان مى‏دارند و در باطن ميلى بما ندارند، و بجانم سوگند كه اگر در باطن دوستمان مى‏داشتند نه آشكارا، روزه داران روز و عابدان شب بودند، و اثر رهبانيّت (پرهيز و گوشه‌‌‏گيرى) را در چهره‏‌‌هایشان مى‏‌‌يافتى، آنان اهل صلح و سازشند.