بیانات حضرت آیت الله فاضل لنکرانی(دامت برکاته) در دیدار مسئولین جامعه کارگری قم و خبرگزاری ایلنا ـ 7 / 12 / 92

اولین مطلبی که باید همه‌ی مسئولین به آن توجه داشته باشند این است که نظام اسلامی نسبت به قشر کارگر وظیفه‌ی خاصی دارد.

می‌دانیم اسلام نسبت به مسأله کار و کارگر خیلی اهمیت داده است. مبدأ کار را خود خدای تبارک و تعالی می‌دانیم و کارگر موجودی است که در راستای آن فعل خدای تبارک و تعالی و استمرار آن نقش آفريني مي‌کند. علت اینکه عرق کارگر و مزدی که کارگر می‌گیرد رجحان و مزیّت دارد، یک جهت عمده‌اش همین است. در جامعه ما باید قشر کارگر یک قشر شریف و افراد با ارزش تلقی شوند. باید اعتراف کنیم متأسفانه الآن در جامعه‌ی ما به قشر کارگر آن ارزشی که باید داده شود، داده نمی‌شود. یعنی قبل از اینکه مسائل مادی و رفاهی مطرح باشد، بايد به ارزش کاري که انجام مي‌شود توجه نماييم.

در اسلام نمی‌توان گفت عنوان یک دکتر مقدم بر یک کارگر است. بله، از حيث ارزش علم این چنین است، ولی نمی‌توانیم بگوئیم از حیث عنوان، ارزش یک دکتر یا یک مهندس و... بر کسی که از صبح می‌رود کار می‌کند خیلی رجحان و برتری دارد، نه! همانطوری که جامعه‌ی اطبا، جامعه‌ی طلبه‌ها، جامعه‌ی دانشجویان و دانشگاهیان ارزشمند هستند، کارگر هم در اسلام یک قشر باارزشی است، البته اختلاف مراتب وجود دارد، البته فضيلت علم و دانش مسأله بزرگی است واين در جای خودش محفوظ مي‌باشد ولی نباید کارگر به عنوان یک قشر رده پايين جامعه تلقی  و مورد بي‌اعتنايي قرار گيرند یا دولت با منّت برای اینها کاری انجام بدهد، این نکته‌ای است که هم مسئولین و هم کارگران عزیز باید بدانند این روایاتی که فرمايد کسی که زحمت می‌کشد برای اینکه نان حلال به دست بیاورد این به منزله‌ی جهاد در راه خداست و يا تعابیر عجیبی که در روایات برای این مسئله وجود دارد، حاکي از ارزش کار در اسلام است.

پس مسئولین نظام باید قشر کارگر را یک قشر شرافتمند و عزیز و باارزش تلقی کنند.

در مرتبه‌ی دوم واقعاً انسان تأسف می‌خورد که ما فرصتهای بسیار زیادی را در این کشور با وجود امکانات بسیار زیاد از دست دادیم، امروز باید همه‌ی کارگران ما صد‌ در ‌صد تحت بیمه‌ی تأمین اجتماعی قرار گرفته باشند. یعنی با امکاناتی که در این کشور وجود دارد نباید بگوئیم یک بخشی را کارگر بدهد و یک بخشی را تأمین اجتماعی بدهد، انتظار ما این است که مسئولین این سیاست را دنبال کنند و این مقداری که ما از دولت تدبیر و امید اطلاع داریم همه مسئولین و افرادی که در این دولت هستند خوشبختانه افراد دلسوز و با تجربه هستند و می‌توانند آن گره‌های بزرگ را در کشور از جمله در مورد مسائل کارگری باز کنند.

امروزه بحمدالله فضایی در کشور ایجاد شده و بین مسئولین سه قوه تفاهم بسیار خوبی برقرار است که باید بخش‌های مختلف جامعه از این تفاهم و ارتباط نزدیک بین سه قوه استفاده کنند، اگر این سه قوه واقعاً تفاهم داشته باشند بسیاری از گره‌ها حل می‌شود، اینطور نیست که مجلس قانون تصویب کند، دولت آن قانون را کنار بگذارد و خودش یک ابلاغ دیگری بدهد، کارهایی که متأسفانه سابقاً زیاد انجام می‌شد و امروز می‌بینیم که چه نتایج سوئی آن بی‌تدبیریهای گذشته در جامعه‌ی ما ايجاد کرده است.

بنابراین مسئولین باید بیشتر فکر و تلاش کنند. قوه‌ی مقننه قوانین بسیار خوبی را تنظیم کند. من همین جا عرض کنم که مسئولین کارگری کشور، قوانینی که بیشتر به نفع کارگر است را پیدا کنند. ما در عین اینکه می‌گوئیم کارفرما باید احترام داشته باشد، کافرما باید در منطقه‌ی کاری خودش بتواند قدرت مانور داشته باشد، اما در عین حال باید سر سوزنی از حقوق کارگر نادیده گرفته نشود، اسلام اجازه اين کار را نمی‌دهد. در عین اینکه ما دست کارفرما را نباید ببندیم و نباید او را بخاطر بعضی از امور مأیوس کنیم، کافرما اگر امید نداشته باشد نمی‌تواند کارخانه و کارگاه توليدي را راه‌اندازی کند، او باید امید و انگیزه داشته باشد. در اوایل انقلاب گاهی اوقات فکرهایی می‌شد که دست کارفرما را ببندند. به نظر ما تجربه نشان داده که این به ضرر خود کارگرها تمام شده، در عین اینکه باید برای کارفرما هم انگیزه، امید و شوق بیشتر ایجاد شود، اما این توقّع هست که سر سوزنی از حقوق کارگر، از شرافت و ارزش کارگر کاسته نشود.

یعنی باید به کارفرمايان گفته شود به وسیله این کارگر در میدان توليد حضور پیدا کرده و رشد می‌کنی، نسبت بین کارگر و کارفرما نسبت دو طرفه است، حیات کارگری با حضور کارفرمای متعهد، متدین و عامل به قانون است. از آن طرف حیات خود کافرما هم متوقف بر کارگران دلسوز است، کارگرانی که با انگیزه باشند، کارگرانی که حقوق‌شان تضییع نشده باشد باید هر دو جانب را واقعاً‌ مسئولین و بخش کارگری کشور در نظر بگیرند. اساساً می‌خواهم عرض کنم یکی از مشکلاتی که در دو دولت گذشته داشتیم توقّف تولید در کشور بود، این توقف تولید صدمات زيادي به کشور وارد کرد از جمله به قشر کارگر؟

من اطلاع دارم چه بسيار کارگراني که در دوره‌های گذشته بیکار شدند. یادم نمی‌رود جناب آقای نهاوندیان در یکی از گزارشهایش گفته بود حدود شصت درصد کارخانجات یا تعطیل یا نیمه تعطیل است، این فاجعه‌ی بسیار بزرگی برای کشور بوده، جلوی تولید کشور گرفته شد و تولید متوقف شد، چه مقدار کارگران ما بیکار شدند، و در خانه‌ها شرمنده‌ی خانواده‌ی خودشان شدند، همان طوری که مقام معظم رهبری تأکید داشتند تولید بايد گسترش پیدا کند، برای رشد تولید هم باید میدان کارفرما باز باشد، با یک قوانین دست و پا گیر او را مورد ارعاب و تهدید قرار ندهند از سوي ديگر و هم باید تمام حقوق، یعنی تمام حقوقی که عقلایی و شرعی است باید به کارگران داده شود، البته ما نمي‌گوييم چیزهایی هم که حقّش نیست به او داده شود، اما تمام حقوقش از جمله اینکه فرمودند بیمه‌ی بازنشستگی او باید طوری تنظیم شود که واقعاً وقتی می‌خواهد بازنشست شود بیمه‌اش تمام و کمال اعمال شود.

امیدوارم که إن شاء الله مسئولین مربوط به کارگری، خانه کارگر، بخش‌های مختلف مربوط به کارگری با یک تدبیر جامع روی این مسئله فکر نمايند. باید یک بخش پژوهشی درست شود که بررسي کند حقوق کارگر چیست؟ بین حقوق کارگر مرد و زن اسلام چه تفاوت‌هایی را قائل است؟ نسبت به‌کار در ماه رمضان و غیر رمضان اسلام چه سفارش‌هایی دارد، بين جوان و پیر چه سفارش‌هایی را دارد؟! اینها چیزهایی است که تا یک اندازه در قانون هم پیش‌بینی شده اما بايد بیشتر توجه به آن بشود و دنبال بگردد.

نکته‌ی سوم اینکه باز امیدواریم آن مصیبت‌هایی که بر سر سازمان تأمین اجتماعی در کشور آمد و این سازمان مستقل را به یک معنا فَشَل و فلج کرده بود جبران شود، متأسفانه گزارش‌هایی که برای تحقیق و تفحص تهیه شد درست به گوش مردم نرسید! آن را باید به گوش مردم برسانند تا مردم بدانند که چگونه با حقوق اولیه‌شان که سازمان تأمین اجتماعی مال ملّت است، چطور با اموال آنها بازی شد، انتظارمان این است که واقعاً این سازمان احیا شود.

امروز برای نظام ما بسیار بسیار بد است که ما بشنویم در عربستان اگر یک نفر مریض شود، از آن لحظه‌ای که وارد بیمارستان می‌شود تا لحظه‌ای که خارج می‌گردد اگر گران‌ترین عمل‌ها را هم داشته باشد یک ریال از او نمی‌گیرند. این مردم عزیز ما، مردمی که برای اسلام و کشور از هیچ چیز فداکاري و ايثار دريغ نکردند چرا باید ببينم هنوز برای یک دارو معطل باشند، مخصوصاً داروهای سرطانی، بیماریهای صعب العلاج، بنده روحانیونی را سراغ دارم که گاهی اوقات به خاطر مرضهای عجیب و غریب که نیاز به عمل دارند از عمل می‌گذرند و ممکن است به فوتشان بینجامد، قدرت مالي آن را ندارند، این واقعاً برای نظام ما باعث سرشکستگی است، باید یک فکر اساسي بشود و این مسئله هر چه زودتر حل شود.

بايد به‌گونه‌اي شود که هر کسی در این کشور مریض می‌شود با خیال راحت مداوایش انجام شود، این جزء آرزوهای ماست که إن شاء الله برآورده شود.

پنج شش سال پیش یک روز مسئولين کمیته‌ی امداد بعد از فوت مرحوم والدمان، به دفتر آمده بودند. به جناب آقای عسکراولادی(که خدا ایشان را رحمت کند)، گفتم من یک سؤالی دارم، کمیته‌ی امداد تا کِی باید در کشور باقی بماند؟ ایشان گفت چطور؟ گفتم 30 سال از انقلاب می‌گذرد باید مسئولین در تمام این دوره‌ها تدبیری کرده باشند که ما فقیر و نیازمند نداشته باشیم، ولی هر سال به جای اینکه آمار کمیته انقلاب تقلیل پیدا کند این آمار بالا می‌رود، این ضعف است! حالا هم این مسئله را نسبت به مسئولین نظام عرض می‌کنم واقعاً برای ما قابل جواب نیست بعد از 35 سال هنوز برای بیماریهای خاص بعضی از افراد نگرانند و قدرت ندارند، یک کارگر اگر یک فرزند دانشجو داشته باشد و خدایی نکرده یک بیماری هم در زندگی‌اش بیاید. چگونه هزينه آنرا تأمين نمايد؟

آخرین نکته راجع به استفاده کارگران از رسانه است، آنها بايد بتوانند مسائل‌شان را خیلی راحت و در کوتاه‌ترین زمان به گوش مسئولین برسانند با یک خبرگزاری ایلنا این مسئله انجام شدنی نیست، صدا و سیما، روزنامه‌ها، رسانه‌ها، اینها وظیفه دارند واقعاً صدای کارگران ما و خواسته‌های منطقی آنها را قشنگ تنظیم کنند و به گوش مسئولین برسانند و متقابلاً جواب مسئولین را به اینها برسانند، بالأخره کارگر در کشور اسلامی باید امید خوبی به آینده‌ی خودش داشته باشد متأسفانه این امید الآن نیست، الآن ما که با کارگرها برخورد داریم مي‌دانيم امیدی به آینده‌شان ندارند، فوقش این است که می‌گویند زندگی روزمره را به نحوی می‌گذرانیم و کمکهایی هم از بعضی جوانب می‌شود این با منطق اسلام سازگاری ندارد، باید خواسته‌ها و مشکلات آنها در کوتاهترین وقت به گوش مسئولین برسد، و مسئولین هم خودشان در رسانه‌های متعدد جواب بدهند. امیدواریم که این هم ان شاء الله جامه‌ی عمل بپوشد.

مجدداً تشکر می‌کنم و امیدوارم که خدای تبارک و تعالی همه‌ی مسئولینی که قصد خالص برای خدمت به این کشور و مردم عزيز و فداکار مخصوصاً قشر کارگر را دارند تأیید و موفق کند و ما شاهد پیشرفت تولید این کشور و عزت و عظمت آن باشیم.