دیدار حضرت آیة الله فاضل لنکرانی (دامت برکاته) با نمایندگان کمیته بین‌الملل صلیب سرخ جهانی
۰۵ آذر ۱۳۹۳
۱۹:۰۹
۱,۹۱۶
خلاصه خبر :
آخرین رویداد ها
-
مراسم جشن 13 رجب و آئین عمامه گذاری طلاب در حسینیه دفتر آیت الله فاضل لنکرانی
-
استدلال‌های قرآنی امام جواد(علیه‌السلام)
-
یکی از نقاط افتخارآمیز نظام جمهوری اسلامی، کمیته امداد است
-
انتصاب ناشایست هم شعبه‌ای از شعوب جور و خیانت است
-
شورای عالی انقلاب فرهنگی موضوع واگذاری مسئولیتها را ساماندهی کند
-
علم اصول، منطق فهم دین
مترجم: آقاي مارديني تشکر مي‌کنند از اينکه وقت در اختيار ايشان و همراهانشان گذاشتيد که خدمت شما برسند، اولين بار هست که اين افتخار را دارند که به شهر قم مي‌آيند و از اينکه همکارانشان همکاريهاي مثبتي با مرکز فقهي و علماي قم داشتند، خيلي خرسند هستند.
دوست دارند از جنابعالي به خاطر حمايت‌هايي که فرموديد مخصوصاً از فعاليتهاي کميته بين‌المللي صليب سرخ به ويژه در خصوص توسعه و گسترش گفتگوي بين حقوق بين المللي بشر دوستانه و اسلام تشکر کنند.
همچنين از کارگاه آموزشي اخيري که در سال 2013 در مرکز فقهي ائمه اطهار(ع) برگزار شد که نمونه بارزي از حمايت‌هاي جنابعالي در خصوص فعاليتهاي حقوق بين المللي بشر دوستانه و اسلام است و همينطور به نشريات اخير از جمله کتاب بررسي فقهي سلاح‌هاي کشتار جمعي در منع توليد و استفاده از تسليحات هسته‌اي اشاره مي‌کنند و از اين بابت متشکر هستند.
اشاره مي‌کنند به ارتباط بسيار خاصي که اين فعاليتها با حقوق بين المللي بشر دوستانه دارد مخصوصاً در خصوص احترام و رعايت اين حقوق در مناطقي که درگيري‌هاي مسلحانه درآنجا جريان دارد خصوصاً خاورميانه به عنوان نقطه‌ي حساس دنيا که اين درگيري‌ها کم و بيش در آن ديده مي‌شود و حقوق غير نظاميان حين درگيري‌هاي مسلحانه ناديده گرفته مي‌شود.
اجازه مي‌خواهند در خصوص بعضي چالش‌ها و دشواري‌هايي که در عمليات‌هاي صليب سرخ وجود دارد (در مناطقي که صليب سرخ در آن فعاليت مي‌کند) اشاره کنند مثل عراق و سوريه که خشونت‌ها و درگيري‌هاي مسلحانه در آنجا به چشم مي‌خورد.
فعاليتهاي همکاران ما در کميته بين المللي صليب سرخ تنها در سوريه و عراق و فقط در شهرهاي دمشق و بغداد نيست، بلکه در بسياري از شهرها مثل حلب و حمص، کرکوک، نجف، بصره و رماديه و خيلي مناطق ديگر، دفاتري که کميته بين المللي صليب سرخ فعال هستند حداکثر تلاش خود را براي حفظ اصول حقوق بين المللي بشر دوستانه انجام مي‌دهند نظير ارسال کمک‌ها به مردم نيازمند و آوارگان و زخمي‌ها و نيز خانواده‌هايي که دچار آوارگي شده و دسترسي به آب آشاميدني ندارند.
اکنون ميليون‌ها نفر در مناطقي مانند سوريه و عراق و همينطور در فلسطين و يمن که اين درگيري‌هاي مسلحانه وجود دارد نيازمند کمک هستند و بين نياز مردم نيازمند اين مناطق و پاسخي که براي رفع نيازهاي آنها ارائه مي‌شود هنوز فاصله وجود دارد که اين فاصله را بايد در حقيقت مرتفع کرد.
براي از بين بردن اين فاصله نياز مي‌بينند که با تمامي طرفيني که به نحوي در اين فضا حضور دارند مشارکت کنند چه طرفين درگيري، چه نهادهاي دولتي و غير دولتي، تا بتوانند هم دسترسي بهتري به اين مناطق براي ارسال کمک و کمک‌رساني داشته باشند و هم اينکه بتوانند رعايت حقوق بين المللي بشر دوستانه را با اين همکاري‌ها ارتقا بدهند.
در راستاي اين کار چالش‌هاي فراواني پيش روي ايشان هست در عين اينکه پيشرفتهايي هم حاصل شده، مثلاً در مناطقي که تحت کنترل داعش هست قسمت‌هايي هستند که اولويت صليب سرخ در کمک رساني حفظ حيات مردمي است که در آن مناطق زندگي مي‌کنند و در اين مناطق پيشرفتهايي هم برايشان به دست آمده.
متأسفانه امروزه گروههاي زيادي هستند که سعي مي‌کنند چهره‌ي متفاوت و زشتي را از اسلام نشان بدهند و تلاش مي‌کنند اين خشونت‌ها را ايجاد کنند تا اين معيارهاي ارزشي را خدشه‌دار کنند.
از همين رو براي صليب سرخ اين مسئله خيلي ارزشمند است که اين گفتگو از طريق همکاران ايشان با روحانيون مخصوصاً روحانيون قم بالاخص شخص جنابعالي انجام شود تا با انجام اين گفتگو‌ها بتوان اين ارزشهاي ديني و قوانين حقوق بشر دوستانه را در کنار هم قرار داد و آنها را ترويج نمود تا اين مشکلات از بين برود.
ارزشهاي اخلاقي که در حقوق بين المللي بشردوستانه وجود دارد در بسياري از اديان الهي هم ديده مي‌شود و نقاط مشترک زيادي در آنها وجود دارد.
اشاره مي‌کنند به ميراث قديم اسلام در زمينه حمايت از حقوق افرادي که در درگيري‌ها وجود دارند و اميدوارند اين همکاري‌ها منجر به غني‌تر شدن اين گفتگو شود.
از ديد ايشان اين فعاليتها در حقيقت يک جور نقش تکميل کننده در مقابل هم دارند، دستورات و ارزشهاي اخلاقي که اسلام براي نهادينه کردن احترام نسبت به اين حقوق بشر دوستانه در اذهان مردم دارد در کنار حمايت‌هايي که براي نجات زندگي اين افراد در شرايط خاص مي‌شود چيزهايي هستند که در کنار هم مي‌توانند مکمل هم باشند.
مهمترين حرفي که مي‌توانم بزنم تشکر از صبوري شماست، از حمايت‌هايي که انجام مي دهيد و تعهدي که در اين زمينه داريد و از همکاري‌هايي که در خصوص گفتگوي مشترک اسلام و حقوق بين المللي بشردوستانه انجام مي‌دهيد. شايد کلام اصلي که مي‌توانند بگويند، نه تنها به شما بلکه به تمام کساني که در قم از اين گفتمان حمايت کردند اين است که متشکرم.
خانم انگليکا شاپ: خيلي ممنون که شما وقت ديدار به ما داديد. خدمت جنابعالي دو تا کتاب آورديم اميدواريم که براي شما جالب باشد اين مقاله‌هاي اسلام و حقوق بشر دوستانه است که يکي در کشورهاي عربي به کمک صليب سرخ تهيه شده و ديگري در ايران چاپ شده است.
بسم الله الرّحمن الرّحيم
ابتدا
تشکر مي‌کنم از حضور آقايان محترم و خواهر گرامي که مسئوليت مهمي تحت
عنوان صليب سرخ در مراقبت از حقوق بشر دوستانه بر عهده دارند و خوشحاليم که
چند سالي است اين ارتباطات توسط برادر عزيزمان جناب آقاي دستغيب با مرکز
فقهي ائمه اطهار(عليهم السلام) انجام مي‌شود.همينطور که در صحبت‌هاي خودِ شما هم بود من خوشحالم از اينکه شما اطلاع داريد که اسلام نسبت به رعايت حقوق بشر، مخصوصاً آنچه تحت عنوان حقوق بشردوستانه است از 1400 سال قبل دستورات و قوانين بسيار خوبي دارد. دستورهايي در مورد جنگ بر طبق قرآن کريم و همچنين رواياتي که از پيامبر اکرم(ص) رسيده دارد. اين دستورها کُنه حقيقت اسلام را نسبت به رعايت حقوق بشر در قضاياي جنگ نشان مي‌دهد.
شما مي‌دانيد يکي از قوانين اسلامي که در جنگ وجود دارد این استکه پيامبر ما فرماندهان جنگ را دعوت مي‌کردند، سربازها را دعوت مي‌کردند، با هر کدام جلسه‌ي جداگانه برگزار مي‌کردند و به آنها دستور مي‌دادند که در جنگ فقط با افرادي که با شما جنگ مي‌کنند مبارزه کنيد.
قرآن کريم مي‌فرمايد «وَ قاتِلُوا في سَبيلِ اللهِ الَّذينَ يُقاتِلُونَكُمْ»، مادامي که کسي به جنگ شما نيامده با او جنگ نکنيد و وقتي هم جنگ مي‌کنيد فقط با کسي بجنگيد که با شما مقاتله مي‌کند.
يعني در اسلام يک اصل اوليه در جنگ مطرح است که با کساني که در جنگ حضور مستقيم ندارند، نبايد کار داشت، حتي بعضي از فقهاي ما قائل‌اند به اينکه اگر زن‌ها و بچه‌ها در پشت جبهه کفار و دشمنان اسلام را تجهيز و تقويت مي‌کنند، باز حق مزاحمتي نسبت به آنها نداريم، اين خود يک اصل بسيار مهمي است که امروز گروه حقوق بشردوستانه صليب سرخ دنبال پياده کردن آن هستند اصل اول آنها همين اصل اولي است که در اسلام مطرح است.
يعني اين قانون که فقط در جنگ بايد با دشمني که مباشرت مستقيم دارد و در ميدان حضور داشته جنگ کرد، با پيرمردها، پيرزن‌ها، زن‌ها، کودکان، مجروحين، نبايد کاري داشت و متعرض آنها شد.
قوانين جنگ در اسلام از مترقي‌ترين قانونهاست، قرآن مي‌فرمايد: اگر مسلمان‌ها و مشرکين مشغول جنگ شدند، در کشاکش و بحبوحه جنگ اگر يکي از مشرکين از مسلمان‌ها مهلت خواست و يا به خاکريز مسلمان‌ها پناه آورد، به او پناه دهيد تا هر مدّتي مي‌خواهد پيش شما بماند.
اگر خواست راجع به دين تحقيق کند، به او مهلت دهيد حتي اگر دين شما را هم قبول نکرد باز شما حق نداريد اين کسي را که به شما پناه آورده بکشيد، بايد او را سالم به همان خاکريز يا به وطن خودش برسانيد، اگر دوباره به جنگ شما آمد مجدداً با او جنگ کنيد، آيه قرآن اين است «وَ إِنْ أَحَدٌ مِنَ الْمُشْرِكينَ اسْتَجارَكَ فَأَجِرْهُ حَتَّى يَسْمَعَ كَلامَ الله»، وقتي يک مشرکي در حين جنگ سراغ شما آمد و گفت به من مهلت بدهيد تا راجع به دين تحقيق کنم بايد با احترام به او پناه دهيد و از او مراقبت کنيد ولو يک يا دو سال فرصت مطالعاتي بخواهد، حتي اگر بعد از آن مهلت دين شما را قبول نکرد باز حق نداريد او را بکشيد، بلکه بايد او را سالم به محل خودش برگردانيد، اگر دو مرتبه با اسلحه به ميدان شما آمد مجدد با او جنگ کنيد.
شما مطلع هستيد که امروز داعش چهره باطل، خشن و جعلي را از اسلام به دنيا معرفي مي‌کند، مثلاً شنيديم در موصل به يک عده‌اي از غير مسلمانان گفتند مسلمان شويد يا کشته مي‌شويد و خيلي از آنها را به قتل رساندند.
بنده تقاضا مي‌کنم شما از طرف ما، از طرف حوزه علميه، از طرف بزرگان شيعه و مکتب اهل‌بيت به مراکز بين المللي بگوئيد اسلامِ داعش؛ يک اسلام جعلي و ساختگي است براي خراب کردن اسلام اصيل.
من نمي‌دانم شما از حادثه کربلا و عاشورا چقدر اطلاع داريد؛ بني‌اميه بدترين جنايات را در مورد امام حسين و فرزندان و اصحاب حضرت در يک روز انجام دادند، 72 نفر از بهترين بندگان خدا را را در يک صبح تا غروب به قتل رساندند. چند سال بعد از حادثه عاشورا فردي از همين بني اميه به نام مروان بن حکم، مورد غضب حکومت قرار گرفت و از فرمانداري مدينه عزل گرديد. مردم از او برگشتند و کسي به او و زن و بچه‌اش پناه نمي‌داد. خوف او را برداشته بود. تنها کسي که به او پناه داد امام سجاد فرزند امام حسين(ع) بود که پدر و برادرانش را در کربلا شهيد کرده بودند.
اين يک نکته بسيار مهم است شما در کجاي تاريخ حقوق بشر دوستانه سراغ داريد که يک انساني به قاتل پدرش، برادر، برادرزاده‌ها و دوستانش پناه دهد، در خانه اش را به روي او باز کند و بگويد مادامي که در خانه‌ي من هستي در پناه من هستي. اين بزرگترين مظهر عظمت دين و مکتب ماست، ما معتقديم داعش به وسيله‌ي مراکز امنيتي آمريکا و اسرائيل درست شده تا از اسلام يک چهره‌ي کاملاً غلط نشان دهند، من مي‌دانم موضوع کار شما حقوق بشر دوستانه است اما يکي از ابعاد اين بشر دين او است، حقوق بشر دوستانه نبايد فقط در مراقبت از مجروحين و اسرا زن‌ها و مردم بي‌گناه متوقف شود، که البته اين هم بايد باشد.
امروز دين اين مردم را مي‌خواهند با توطئه نزد مردم دنيا بسيار مخدوش جلوه دهند!
باز توجه شما را به اين نکته جلب مي‌کنم اسلام از نظر اخلاقي عميق‌ترين و بهترين دستورها را دارد، اين دستورات اخلاقي مي‌تواند پايه‌اي براي حقوق بشردوستانه باشد، شما مسئله‌ي جنگ را مطرح کرده و قوانين مربوط به جنگ را دنبال مي‌کنيد، حالا در اسلام ائمه‌ي ما، مي‌فرمايند اگر کسي در طرف راست تو قرار گرفت و به تو دشنام داد و بدگوئي کرد و سپس در طرف چپ تو آمد و عذرخواهي کرد عذر او را بپذير، اسلام ديني است که به گذشت دعوت مي‌کند، دين رحمت است، دين رحمانيت و رحيميت است، ببينيد در کدام مکتب و آيين و قانون ديگري چنين دستوري داريم؟
تقاضا مي‌کنم يکي از کارهاي همين مرکز صليب سرخ از طريق دبيرخانه حقوق بشر دوستانه و مرکز فقهي ائمه اطهار(عليهم السلام) اين باشد که در ابعاد اخلاقي اسلام تحقيق کنيد و آن را در همين مسائل حقوق بشر دوستانه پياده کرده و به دنيا عرضه کنيد. مطمئن باشيد مطالب خيلي جديد و بسيار بهتر و عميق‌تر از اين طريق نصيب شما خواهد شد. اگر ما بتوانيم جلوه‌هاي اخلاقي دين اسلام را ارائه بدهيم بسياري از جنگ‌ها به وجود نمي‌آيد.
حقوق بشر دوستانه به دنبال این است که اگر يک جنگي واقع شد، از کودکان، زن‌ها، زخمي‌ها، اسرا، مراقبت کند منتها مسئله مهم‌تر اين است که قبل از اين بايد فکر کرد که اصلا جنگي واقع نشود. تنها ديني که راهکار براي صلح دارد، راهکار براي تعامل صحيح و انساني بشر با يکديگر دارد دين اسلام است. پيشنهاد مي‌کنم حتماً روي اين مسئله کار کنيد، ابعاد اخلاقي و عاطفي بشر که دين اسلام به آن توجه داده است اگر مطرح بشود به نظرم يک گام خيلي بزرگ در بحث حقوق بشر دوستانه برداشته مي‌شود.
مرکز فقهي ائمه اطهار(عليهم السلام) آمادگي اين گونه پژوهشها، و تحقيقات را دارد، شما هر گونه بحثي که امروز براي ايجاد صلح در بشريت است، بحثهايي که براي رعايت حقوق بشر هست به مرکز فقهي ائمه اطهار(عليهم السلام) ارائه نماييد تا محققين بخش پژوهش ما از طريق برگزاري کارگاه‌هاي آموزشي، تشکيل نشست‌ها و همايش‌ها آن را پاسخ گويد.
من تشکر مي‌کنم از اين ارتباطي که با حوزه علميه قم و مراکز تحقيقاتي و متخصصين فن، برقرار کرده‌ايد. و واقعاً انتظار داريم که شما حقايق دين اسلام را در مراکز بين المللي مطرح کنيد و دنيا را با اين حقايق آشنا کنيد.
إن شاء الله در مسير خودتان افق‌هاي تازه‌اي گشوده خواهد شد.
مجدداً از همه‌ي شما تشکر مي‌کنم و از خالق اصلي ما که همه‌ي وجود ما وابسته به اوست مي‌خواهيم که توفيق فراگيري حقوق انساني را به ما ياد بدهد و آن حقوقي که او مي‌خواهد إن شاء الله به نحو کامل رعايت کنيم.
جناب آقاي دستغيب: مستحضر هستيد که مباحث حقوقي خصوصاً در مباحث حقوق بين الملل و حقوق بشر دوستانه يک محدوده‌ي معيني دارد که در واقع مباحثي است که به عنوان احکام آمره طرح مي‌شود و در حقوق بين الملل مخاطب دولتها هستند، ولي فرمايش حضرتعالي کاملاً صحيح است که رعايت همين قوانين که در واقع منبعث از مباني اخلاقي هست تأثير بسزا خواهد داشت.
آيت الله فاضل: عرض من اين است همين قوانيني که مربوط به دولتها در حقوق بشر دوستانه هست اگر با نگاه اخلاقي دين ما تنظيم شود مسلماً تحولي در همان قوانين به وجود مي‌آورد و ضمانت اجرايي پيدا مي‌کند. رعايت اين قوانين اگر توأم با آموزه‌هاي اخلاقي باشد حتي در زمان صلح منجر به ثبات صلح مي‌شود و در ايام جنگ هم اگر رعايت شود فضا تلطيف مي‌شود و کينه و دشمني کم مي‌شود و جنگ ادامه پيدا نمي‌کند، در حالي که اگر خشونت باشد مثل کاري که داعشي‌ها مي‌کنند و بني اميه کردند، اين منجر به خونريزي بعد از خونريزي و تداوم آن مي‌گردد.