بیانات حضرت آیت الله فاضل لنکرانی(دامت برکاته) در دیدار با رئيس هيئت علماي اهل سنت عراق 94/10/11
۱۲ دی ۱۳۹۴
۱۸:۴۵
۳,۰۵۳
خلاصه خبر :
آخرین رویداد ها
بیانات حضرت آیت الله حاج شیخ محمد جواد فاضل لنکرانی(دامت برکاته)
بسم الله الرحمن الرحیم
همانطور که فرمودید این مرکز مکانی است برای آمورش فقه اسلام و تربیت فقهایی که فقه واقعی رسول خدا(ص) را صحيح بفهمند و آن را برای امت پیامبر اکرم کاملاً تبیین کنند.ما معتقد هستیم در این شرایط و برهه از زمان از اهم واجبات اين است که دين هر چه بیشتر به صورت کامل و جامع از اعتقادیات، اخلاقیات، سیاست و احکام گرفته تا بقیه‌ی امور فهمیده شود و در اختیار مردم قرار داده شود. یعنی در زمان ما هم علما و هم مردم، باید دین‌شناسی خود را خصوصاً در باب احکام و فقه تقویت کنند.
ائمه‌ی اهل‌بیت(علیهم السلام) تأکید به خواندن اين دعاي معروف کرده‌اند: «اللَّهُمَّ عَرِّفْنِي نَفْسَكَ فَإِنَّكَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِي نَفْسَكَ لَمْ أَعْرِفْ نَبِيَّكَ اللَّهُمَّ عَرِّفْنِي رَسُولَكَ فَإِنَّكَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِي رَسُولَكَ لَمْ أَعْرِفْ حُجَّتَكَ اللَّهُمَّ عَرِّفْنِي حُجَّتَكَ فَإِنَّكَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِي حُجَّتَكَ ضَلَلْتُ عَنْ دِينِي»، در زمان حاضر بر خواندن این دعا خیلی تأکید شده است چون خداشناسی، پیامبر شناسی و شناخت حجج الهی بعد از پيامبر از اهم ضروريات دين است.
اگر شما مدت زمانی را در قم بمانید به خوبی به این نتیجه می‌رسید که در حوزه‌ی علمیه ما یک تحوّل عظیم واقع شده است. امروز فضلا و طلاب علاقه‌‌شان به یادگیری مسائل دینی، تحقیقات پیرامون معارف اسلامی و پژوهش حول جامعیّت دین و اینکه اسلام تنها دینی است که می‌تواند پاسخ‌گوي ضروریات زمان و نیازهای روز بشر باشد بسيار زياد است. بحمدالله امروز در حوزه پژوهش‌ها، تحقیقات، کتاب‌ها و گروههای پژوهشی فراوانی حول این موضوعات وجود دارد و اين تحولّ بزرگ می‌طلبد که ارتباط بین حوزه‌های علمیه شیعه و حوزه‌های اهل‌سنت بیشتر شود.
یکی از محورهای مهم در وحدت بین شیعه و سنی، بايد اين باشد که علمای شیعه و اهل‌سنت به جامعیّت دین اسلام و اینکه اسلام می‌تواند کليه امور بشر امروز را اداره و مدیریت کند، معتقد باشند و باور کنند مشکلاتی که امروز در تمام دنیا وجود دارد خصوصاً در مسائل تربیتی، اخلاقی، وبالاخص در مسائل فقهی و حقوقی تنها دینی که می‌تواند پاسخ‌گو باشد اسلام است. می‌دانید همین مطلب، نقطه‌ی بسیار مهمی است که دشمن در برابر آن ایستاده و دنبال این است که اسلام را به عنوان یک دین ناقص، ضعیف و دینی که قدرت پاسخگویی ندارد به جامعه و خصوصاً جوانان معرفی کند.
بنابراین باید روی این محور، متخصصین و مجتهدان شیعه و سنی، خیلی توجه داشته باشند مبادا از حوزه‌های شیعه یا حوزه‌های اهل سنت مطلبی که موجب تضعیف این محور گردد يا مطلبی که به اهداف دشمنان کمک کند صادر شود، ما باید دین را با همان واقعیّتی که دارد به میدان بیاوریم. به نظر من دشمنان دين، اسلام را خیلی خوب شناختند. دیدند اسلام با خصوصیاتی که دارد از جمله رحمةٌ للعالمين بودن آن در حال فراگير شدن است. از این جهت درصدد برآمدند این محور رحمانیت و رحیمیت را از بین ببرند.
لذا این گروه خشن و جنايت‌کار داعش را خلق کردند برای از بین بردن اسلام. ما باید محورهای اصلی اسلام از جمله مسأله رحمت، حکمت و استواري عقايد برپايه منطق و استدلال عقلي را هر چه بیشتر به جامعه امروز معرفی کنیم.
خوشحالیم امروز علمای شیعه و علمای اهل‌سنت به این نتيجه رسیده‌اند که دشمن فقط با شیعه و یا فقط با اهل‌سنت مخالف نيست. بلکه امروز دشمنان اسلام هم با شیعه مخالفند و هم با اهل‌سنت و نظیرش را در جنايت‌هاي داعش ديديم که هيچ فرقی میان شیعه و سنی نگذاشت و هر دو را قتل عام کرد. دشمن امروز جبهه‌ی خود را در مقابل کل اسلام قرار داده، نه در خصوص شیعه يا اهل‌سنت. دشمنی آنها فقط در مورد انقلاب اسلامي ایران و علمای شيعه نیست، بلکه در مقابل اساس اسلام است. یعنی آنچه برای همگان روشن شده اين است که دشمن مي‌خواهد از اسلام چیزی نماند؛ نه شیعه و نه سنی. نه قرآن بماند و نه کلمات اهل‌بیت و سنّت رسول خدا. نه روایاتی که در میان شیعه وجود دارد بماند و نه روایات اهل‌سنت. این تصمیم اصلی و مهم دشمن است و مسئله‌ای است که باید به آن خيلي توجه داشته باشیم.
امروز ضرورت ارتباط علمی بین حوزه‌های شیعه و اهل‌سنت بیش از گذشته وجود دارد، شما در این مرکز فقهي که تشریف آورده‌اید ملاحظه مي‌فرماييد در هر يک از بخش‌هاي فقه، اصول، کلام و تفسیر فضلا و طلاب ما با آخرین نظریات اهل‌سنت آشنایی پيدا مي‌کنند. یعنی در کنار طرح نظرات علمای بزرگ شیعه، نظرات علمای اهل‌سنت کاملاً مطرح می‌شود. در کتابخانه‌ی اینجا آخرین رساله‌های فقهی و اصولی اهل‌سنت در مباحث اعتقادی و تفسيري وجود دارد و طلبه‌های ما در یک فضای کاملاً باز آنها را بررسی می‌کنند.
به نظرم امروز باید بین حوزه علمیه قم و مراکز پژوهشي این حوزه از جمله مرکز فقهی ائمه اطهار(علیهم السلام) و حوزه علميه و علمای بزرگ اهل‌سنت عراق ارتباط باشد. کما اینکه بین علمای بزرگ اهل‌سنت و حوزه علمیه شیعه در عراق بايد اين ارتباط باشد. باید با يکديگر ارتباط علمی داشته باشیم و مباحث علمي را جداي از جار و جنجال‌هاي سياسي و اهداف خاصّي که دشمن از طريق اين جار و جنجال‌ها دنبال مي‌کند پيگيري کنيم. به‌نظر من هرچه اين بحث‌ها عميق‌تر شود، نقاط مشترک بین اهل‌سنت و شیعه بيشتر در آن پيدا مي‌شود.
ما در این مرکز موسوعه‌ای هشت جلدي در مورد احکام اطفال منتشر کرده‌ایم که به شما تقدیم می‌کنیم. در این موسوعه در کنار طرح آراء شیعه و مکتب اهل‌بیت(علیهم السلام)، آراء مذاهب اربعه هم که در کتاب‌های معتبر شما وارد است، ذکر شده.
دنیا امروز وقتی ببيند که اسلام این مقدار راجع به اطفال حرف دارد، اقبال به اسلام می‌کند. همچنین نسبت به اين اتّهام که صدها سال است بر شيعه وارد مي‌شود که قائل به تحريف قرآن کريم هستند، من خوشحالم که امروز علماي اهل‌سنّت به تهمت و افتراء بودن اين کلام اعتراف مي‌نمايند.
در بعضي از کلمات بزرگان اهل‌سنت ديدم چنين تعبيري وارد شده که اين يک تهمت است. خواهش مي‌کنم که شما و ساير علماي اهل‌سنت هم اين مسأله را دنبال کنيد. قرآن شيعه همان قرآني است که بر رسول اکرم(ص) نازل شده. تفاسیر شیعه هم از قدیم الایام تا حال برطبق همين قرآن، از زمان شیخ طوسی تا زمان حاضر در طول این هزار سال نوشته شده است.
ما هم در همین مرکز توسط یکی از محققین برجسته، مواردی را که ائمه اطهار(علیهم السلام) فقط در فقه به قرآن کریم استدلال فرموده‌اند در دو جلد تحت عنوان «تمسک العترة الطاهره بالقرآن الکریم» جمع‌آوري کرده‌ايم تا مجالي برای این توهم باقي نگذاريم.
دیگر گذشت آن زمانی که دشمن بخواهد با این حربه بين شيعه و سنّي تفرقه بیندازد. ما امروز معتقدیم که هم شیعه و هم سنی همان قرآنی را که در صدر اسلام بوده در اختیار دارد و این قرآن معجزه‌ی ختمیه است و اصلاً خاتمیت پیامبر ما بر اساس محفوظ بودن این قرآن از هرگونه تحريف است. لذا علماي شيعه و سنّي بايد روي اين مسأله تأکيد بيشتري کنند.
یکی ديگر از نکته‌های مهمی که به نظر من دشمن از زبان برخی از علمای اهل‌سنت از قدیم الایام بر شیعه وارد کرده است متهم کردن به شرک است. یعنی شما ببینید دشمن هم در مورد کتاب خدا می‌خواهد بين شيعه و اهل‌سنّت ايجاد تفرقه کند و هم‌چنين در مهم‌ترین مسأله‌ی اعتقادی که توحید است. اعتقاد ما این است مطالبی که پيرامون توحید در کلمات امیرالمؤمنین و ائمه طاهرین(عليهم السلام) آمده قابل مقایسه با آنچه که در روایات اهل‌سنت از ائمه اهل‌سنت آمده نیست، این مطلبی است که بدون هیچ تعصبی باید واضح و اشکار بگوئیم، این جفاي بزرگي است کمه کسي بگويد شیعه در باب توحید ضعفی دارد.
لذا ما در همین مرکز موسوعه‌ی دیگری هم تنظیم کردیم به نام «موسوعة عقاید ائمة الاطهار(علیهم السلام)» که پيرامون توحيد در آن تعابیری از امیرالمؤمنین(ع) و سایر ائمه معصومین(ع) وارد شده که بشر از تفسیر این کلمات عاجز است. این موسوعه شاید به 20 جلد برسد، ولی تا حالا دو جلد آن منتشر شده. اینها مستندات ما است از آنچه در اختيار داريم.
البته نمي‌خواهم بگويم اهل‌سنت در این جهت کوتاهی کردند ولي امروز علمای اهل‌سنت و جامعه اهل تسنّن بايد آگاه از اين تعابير بزرگان شيعه در باب توحيد باشند که اين خود مي‌تواند يکي از نقاط مهم در وحدت آنان باشد. البته اهل‌سنّت شيعه را به شرک متهم نکرده‌اند، بلکه وهابي‌ها، آن هم به دستور دشمنان اسلام اين تهمت ناروا را وارد کرده‌اند.
من معتقدم بسیاری از اين امور به دستور مستقیم آنها بوده است. در همين زمان، شما ببینید طلبه‌هایی را از کودکی برای مخالفت با اسلام تربیت می‌کنند و کاری به شیعه و سنی بودن هم ندارند. در قدیم هم تا حدی اینطور بوده، بنابراین به نظر من امروز باید اين نکته که شیعه بر مبناي کلمات اهلبيت عليهم السلام قوی‌ترین تعابیر توحیدی را دارد که منطبق بر قرآن کریم هم هست مورد توجه خاص علمای اهل‌سنت قرار بگیرد.
در ادامه جلسه آقاي دکتر مهدي الصميدي گفتند:
بسم الله الرحمن الرحیم
با تشکر اجازه بدهید در ابتدا بیانات خودم را صریح عرض کنم. اگر یک نگاهی به گذشته داشته باشیم تا سال 1975 اهل‌سنت عراق فقط حنفی‌ها و شافعی‌ها بودند و آن موقع حتی بین حنفی‌ها و شافعی‌ها اختلاف به قدری بود که شافعی‌ها پشت سر حنفی‌ها نماز نمی‌خواندند و بالعکس ما نيز اقتدا نمی‌کردیم به خاطر اینکه معتقد بودیم که نمازشان باطل است اما هر چه که بود گذشت. ما امروز بايد در زمینه‌ی علمی بحث کنیم و یک طرح نو دراندازیم.ما می‌دانیم خیلی از اتهاماتی که به شیعیان وارد می‌شود به خاطر گروههای دیگر مثل اسماعیلی‌ها و علوی‌هاست که اعتقادات دیگری دارند ولي به کلّ شیعه نسبت داده می‌شود. من در کتاب خود یک درختی را ترسیم کردم با یک ریشه و دو شاخه، ریشه‌اش را اصل و دو شاخه‌اش را یکی فرع و یکی مستحب نامگذاري کردم. به صراحت عرض می‌کنم الآن 61 سال دارم.
یک عالم سنی هستم که تاکنون طی این 61 سال نشنیدم حتی یک نفر از اهل‌سنت توهینی به اهل‌بیت داشته باشد. در زمینه اصل که همان ارکان است اگر يک رکن از بين برود کل هم از بين خواهد رفت. لذا بايد تمام ارکان کامل انجام شود. ما معتقدیم محبت اهل‌بیت(علیهم السلام) بدون هیچ تفاوتی از اصول و از ارکان ایمان ما هست و هر کس که نسبت به اهل‌بیت(علیهم السلام) محبت نداشته باشد خارج از ملّت اسلام است و در این زمینه هم دليل ما آیات قرآن و روایات نبوي است.
در صحیح بخاری ادله‌ی قطعی داریم که پیغمبر به امیرالمؤمنین می‌فرمایند لا یحبّه إلا مؤمن و لا یبغضه إلا منافق، یا اینکه درباره‌ی اهل‌بیت(علیهم السلام) فرمودند من أحبّهم فقد أحبّنی یا درباره حسنین فرمودند لا یحبّه إلا مؤمن و لا یبغضه إلا کافر.
اما درباره اختلافات؛ این اختلافات از خیلی وقت پیش ايجاد شده است. به‌طوري که در زمان استقرار آمريکايي‌ها در عراق، زنداني وجود داشت که در آن افرادي زنداني بودند از شيعه و سنّي که همه عليه آمريکايي‌ها عمليات انجام داده بودند ولي متأسفانه به‌همان اندازه نسبت به يکديگر هم بغض و کينه داشتند و با يکديگر درگير مي‌شدند به‌طوري که هر سنّي که از کنار منطقه شيعه نشين زندان رد مي‌شد مورد تعرض قرار مي‌گرفت و هم هر شيعه‌اي که از منطقه سني‌نشين زندان رد مي‌شد.
من به قصد ديدار با بعضي از علماء شيعه که زنداني بودند، آنجا رفتم و متأسفانه مورد هجوم قرار گرفتم. به آنها گفتم شما برادر ما هستید، بخدا قسم ما تکفیرتان نمی‌کنیم ما هم معتقد به اسلام هستیم. همه ما برادریم فقط از همه می‌خواهم تبدیل به ابزاری برای آمریکایی ها نشوید، آخرین کلمه‌ای هم که گفتم اين بود هر کسی امام علی و امام حسین را دوست نداشته باشد طبق عقیده‌ی ما کافر است، بعضی از شیعیان به بقیه نهیب زدند که ایشان عالم ديني هستند و مؤدبانه صحبت می‌کنند، احترامشان را حفظ کنید. بعد من را بغل کردند و بوسيدند و روي دست‌شان بلند کردند و صلوات فرستادند و وارد کمپ کردند.
ما مي‌دانيم يک گروهي در بين شما هست همانطور که به بزرگان و علماي اهل‌سنت توهين مي‌کنند به علماي شيعه هم توهين مي‌کنند. بايد زمينه اين توهين‌ها از بين برود. بین خودم با خدا عهد بستم که نه حزبی باشم و نه طایفی و نه جانب کسی را بگیرم، حتی جانب اهل‌سنت را هم نمی‌گیرم و فقط طرفداری اسلام را می‌کنم، به عقیده‌ی من هر کسی که لا اله الا الله گفت وارد دژ اسلام شده و خون و مال و ناموس او محفوظ است مگر اینکه کفر صریح از او صادر شود که آن هم سبّ خداوند و سبّ نبی است.
با اين افق روشني که از وحدت مي‌بينم إن شاء الله ده سال دیگر خواهيد ديد چه تغییر و تحولی بزرگی در میان شیعیان و همینطور اهل‌سنت اتفاق خواهد افتاد و دیگر نه شیعیان شیعیان قبل خواهند بود و نه اهل‌سنت،چون به این نتیجه خواهند رسید که باید با هم همزیستی و همفکري داشته باشند.
من موافقم مدرسه‌ای تأسیس شود که در آن مدرسه ما مسائل اصول و فروع يکديگر را مورد بحث قرار بدهیم و ما در خدمت هستیم.
در خاتمه آيت الله فاضل ضمن تشکر از صحبت‌های خوبِ ایشان دعا کردند که خداوند مثل ایشان را در میان علمای اهل‌سنت زیاد کند و سؤال کردند با توجه به اینکه در کتاب‌هاي مسند شما در مورد لزوم محبت اهلبيت عليهم السلام روايات فراواني آمده، بفرماييد آيا صحيح و شايسته است که محبت آنها واجب باشد اما کلام آنها حجت نباشد؟ به‌عبارت روشن‌تر آيا مراد از اين همه تأکيد صرفا ايجاد يک محبت قلبي است يا محبت همراه با تبعيت از رفتار و گفتار آن بزرگواران؟
آقاي دکتر الصميدي جواب دادند: حجيت در مقام تشريع اختصاص به خدا و رسول گرامي اسلام دارد و در غير مقام تشريع توجه به کلام اهلبيت لازم است. همانطور که قرآن فرموده است «ان کنتم تحبون الله فاتبعوني».
آيت الله فاضل: ما بيش از چهل هزار حديث فقط از امام باقر و امام صادق(عليهما السلام) داريم که آن بزرگواران طبق فرمايش خود آن‌را به واسطه پدران خود از رسول‌خدا(صلي الله عليه وآله) نقل کرده يا آن را مستند به آيات قرآن نموده‌اند. در اين صورت در تشريع هم کلام اهلبيت(عليهم السلام) مستند به قول خدا يا رسول خدا مي‌باشد.
بنابراين لازم است در کتب فقهي اهل‌سنّت، روايات ائمه اطهار(عليهم السلام) مورد استناد قرار گيرد در حالي که تاکنون چنين نبوده است. اميدوارم با محوريت توجه به کلام اهلبيت رسول خدا(صلّي الله عليه و آله) تعامل خوبي بين علماء بزرگ شيعه و اهل سنّت ايجاد شود و چهره نوراني اسلام به دور از افکار خشونت‌آميز داعشي‌ها و وهابي‌ها و افراطيون، به جهانيان عرضه گردد.
اهم مطالب حضرت آيت الله محمد جواد فاضل لنکراني(دامت برکاته)
1ـ ما باید محورهای اصلی اسلام از جمله مسأله رحمت، حکمت و استواري عقايد برپايه منطق و استدلال عقلي را هر چه بیشتر به جامعه امروز معرفی کنیم.
2ـ خوشحالیم امروز علمای شیعه و علمای اهل‌سنت به این نتيجه رسیده‌اند که دشمن فقط با شیعه و یا فقط با اهل‌سنت مخالف نيست. بلکه امروز دشمنان اسلام هم با شیعه مخالفند و هم با اهل‌سنت.
3ـ امروز ضرورت ارتباط علمی بین حوزه‌های شیعه و اهل‌سنت بیش از گذشته وجود دارد.
4ـ باید با يکديگر ارتباط علمی داشته باشیم و مباحث علمي را جداي از جار و جنجال‌هاي سياسي و اهداف خاصّي که دشمن از طريق اين جار و جنجال‌ها دنبال مي‌کند پيگيري کنيم. به‌نظر من هرچه اين بحث‌ها عميق‌تر شود، نقاط مشترک بین اهل‌سنت و شیعه بيشتر در آن پيدا مي‌شود.
5ـ ما امروز معتقدیم که هم شیعه و هم سنی همان قرآنی را که در صدر اسلام بوده در اختیار دارد و این قرآن معجزه‌ی ختمیه است و اصلاً خاتمیت پیامبر ما بر اساس محفوظ بودن این قرآن از هرگونه تحريف است.
6ـ امروز باید اين نکته که شیعه بر مبناي کلمات اهلبيت(عليهم السلام) قوی‌ترین تعابیر توحیدی را دارد که منطبق بر قرآن کریم هم هست مورد توجه خاص علمای اهل‌سنت قرار بگیرد.
7ـ کلام اهلبيت عليهم السلام مستند به قول خدا يا رسول خدا مي‌باشد. بنابراين لازم است در کتب فقهي اهل‌سنّت، روايات ائمه اطهار(عليهم السلام) مورد استناد قرار گيرد.
8 ـ اميدوارم با محوريت توجه به کلام اهلبيت رسول خدا(صلي الله عليه وآله) تعامل خوبي بين علماء بزرگ شيعه و اهل سنّت ايجاد شود و چهره نوراني اسلام به دور از افکار خشونت‌آميز داعشي‌ها و وهابي‌ها و افراطيون، به جهانيان عرضه گردد.
اهم مطالب آقاي دکتر مهدي الصميدي
الف: ما معتقدیم محبت اهل‌بیت(علیهم السلام) بدون هیچ تفاوتی از اصول و از ارکان ایمان ما هست و هر کس که نسبت به اهل‌بیت(علیهم السلام) محبت نداشته باشد خارج از ملّت اسلام است.
ب: ما مي‌دانيم يک گروهي در بين شما هست همانطور که به بزرگان و علماي اهل‌سنت توهين مي‌کنند به علماي شيعه هم توهين مي‌کنند. بايد زمينه اين توهين‌ها از بين برود.
ج: با اين افق روشني که از وحدت مي‌بينم إن شاء الله ده سال دیگر خواهيد ديد چه تغییر و تحولی بزرگی در میان شیعیان و همینطور اهل‌سنت اتفاق خواهد افتاد.