امروز اگر دنیا خواهان یک اقتصاد صحیح است باید به فقه اسلامی توجه کند
۱۴ اسفند ۱۳۹۳
۲۰:۰۷
۳,۶۲۴
خلاصه خبر :
آخرین رویداد ها
بسم الله الرّحمن الرّحيم
الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا و نبینا محمد و آله الطاهرین
قال الله تبارک و تعالی فی کتابه العزیز:
«وَاعتَصِموا بِحَبلِ اللهِ جَميعًا وَلا تَفَرَّقوا وَاذكُروا نِعمَتَ اللهِ عَلَيكُم إِذ كُنتُم أَعداءً فَأَلَّفَ بَينَ قُلوبِكُم فَأَصبَحتُم بِنِعمَتِهِ إِخوانًا»
عرض سلام و درود خدمت شما فرهیختگان، عالمان، هنروران، روشنفکران، اهل خرد و اندیشه که در این معتمر مباحث مشترک بین دو کشور برادر (ایران و عراق) را مورد بررسی قرار مي‌دهيد.
روشن است که ارتباط بین دو گروه یا دو جامعه ممکن نیست مگر از طریق ارتباط بین علما، بزرگان و نخبگان، اهل‌ادب و اهل فکر. اساتید حوزه‌های علمیه، اساتید دانشگاه‌ها، دانشجویان، طلاب و فضلا. باید در مرحله‌ی اول جلسات این چنینی برگزار شود، افکار، سوابق، دیرینه‌ها، تمدن‌های دو کشور، ارتباطاتی که از قدیم بوده بررسی شود و روی آن نقاط مشترک کارهای اساسی برای آینده انجام شود.
آیه شریفه‌ای که تلاوت کردم از این جهت مناسبت دارد که ما باید نعمت‌هاي خدا را به یاد بیاوریم، دیرینه و پیشینه‌ی ایران و عراق در همه‌ی ابعاد، علمی، ادبی، سیاسی، تجاری و اقتصادی. تا اینکه خدای تبارک و تعالی یک الفت محکمی بین قلوب ایجاد کند. برای ما روشن است که بیگانگان تلاش‌های فراوانی براي جدا کردن مسلمان‌ها از یکدیگر کرده‌اند و اکنون هم این تلاش‌ها به صورت‌های جدیدتری ملاحظه می‌شود، بر اهل فکر و بر شما نخبگان و اهل‌نظر واجب است (به حکم عقل و شرع) که نگذارید توطئه‌ی دشمنان به نتیجه برسد.
در گذشته آنچه که سبب جدایی بین مسلمین شد بیدار نبودن نخبگان و هشدار ندادن آنها بود، اگر در هر زمانی خواصّ جامعه و نخبگان جامعه بیدار باشند، نگذارند سرمایه‌های جامعه‌ی مسلمین و امت اسلامی در اختیار بیگانگان قرار بگیرد مسلّم توطئه دشمنان به نتیجه نمی‌رسد.
جدای از این جنایت‌های وحشیانه‌ی بی‌نظیری که گروه‌هايي مثل داعش انجام می‌دهند و قلب هر انسانی را از شدت درد و اندوه متلاشی می‌کند، سوزاندن کتابخانه‌ی تاریخی موصل، از بین بردن و آتش زدن کتابهای فراوان و منحصر به فردی که در آنجا وجود داشته ضايعه‌اي است که هرگز قابل جبران نیست و برای همیشه موجب تاریکی عرصه فرهنگ شده است. بنابراین باید این ارتباطات به‌صورت خيلي قوي و گسترده بين دو کشور وجود داشته باشد تا زمينه چنين تهاجماتي از بين برود.
من خیلی کوتاه آنچه که مربوط به رشته تخصصي ما هست عرض کنم؛ ایران و عراق دارای دو حوزه‌ی علمي بسیار قوی در عالم اسلام هستند، کتابهای فراواني در این حوزه‌های علمیه تألیف شده و محققان، فقها، حکما و مفسران برجسته‌ای را به عالم بشریت عرض کرده‌اند. محصول تلاش حوزه‌های علمیه فقط در محدوده تشيّع و یا مسلمان‌ها منحصر نمی‌شود.
امروز اگر دنیا خواهان یک اقتصاد صحیح است باید به فقه اسلامی توجه کند. امروز اگر دنیا دنبال بررسی یک حقوق روشن و ثابت در همه‌ی ابعاد است باید سراغ حوزه‌های علمیه آيند. این مطلبی نیست که من از روی تعصب و اقتضای شغلی خود بگویم بلکه مطلبی است که حقوقدانان بزرگ دنیا بدان اعتراف کرده‌اند.
سمهودي که شرح مفصلی بر قانون مدنی مصر نوشته در پایان کار خود گفته بود ای کاش قبل از نوشتن این کتاب مکاسب شیخ انصاری را دیده بودم، دلایلی که در کتاب مکاسب شيخ نسبت به مسائل اقتصادی و حقوقی بيان شده کم‌نظیر است. بنده نيز این ادعا را مي‌نمايم که امروز جامعه بشري در بسیاری از ابعاد نیازمند حوزه‌های علمیه‌ی موجودِ در ایران و عراق است.
هيچ کس نمي‌تواند بگويد محصول کار این حوزه‌ها برای بشر مفيد نبوده و نیست. ريشه بسياري از علوم محوري نظير اخلاق، روان شناسی، جامعه شناسی، حقوق و... در منابع ديني و حوزه‌های علمیه است، یکی از ضرورت‌ها ارتباط وسیع بین مجموعه‌ی حوزه‌های علمیه و نيز دانشگاه‌های ایران و عراق است. اگر بخواهیم میراث مشترک ایران و عراق را پايدار و مستحکم کنیم باید یک ترابط وسیع و ارتباط محکم بین این مجموعه‌های علمی ايجاد کنيم. امروز مسائل مهمی در عالم بشریت مطرح است.
بحث شبیه‌سازی که علم پزشکی به آن دست یافته و در بعضی از حیوانات هم آزمایش کرده و ادعا می‌کند در مورد انسان هم قابلیّت تحقق دارد، یک موضوع بسیار حساس در عالم علم و بشریت است. بهترین تحقیقات حقوقی و فقهی در اين زمينه را حوزه‌های علمیه داشته‌اند. دنیای مسیحیت و مذاهب دیگر در کشورهای اروپایی نظر داده‌اند اما نظریه‌هایی که مبتنی بر ادله‌ی بسیار محکم و قابل قبول باشد در همین حوزه‌ی علمیه قم مطرح شده است. یکی از نگرانی‌ها و غصه‌های ما این است که در بعد از پیروزی انقلاب در همین قمِ مقدس تحقیقات فراوانی مطرح شده اما متأسفانه از حوزه‌ی قم به بیرون نشر پیدا نکرده است.
در همین مرکز فقهی ائمه اطهار(علیهم السلام) که شما عزيزان امروز در آن حضور دارید ما از حدود 15 سال پیش دایرة المعارفی را در موضوع حقوق کودک، در هشت جلد به زبان عربی به نام موسوعة احکام الاطفال، تحقيق و تأليف کرده‌ايم و در آن مقارنه‌ای هم بین مذهب امامیه و مذاهب اربعه شده است. در هر جلدی متجاوز از 600 صفحه بحث شده. نماینده‌ی یونسکو از سازمان ملل همین جا پیش من آمد و گفت ما سال‌ها قبل از الازهر مصر خواستيم راجع به حقوق کودک در اسلام کتابی را به ما ارائه بدهید، بعد از مدتی يک کتاب صد صفحه‌اي که مقداری از صفحاتش هم عکس و تصویر بود تحويل ما دادند به طوری که برای ما خیلی قابل قبول نبود.
اما این دایرة المعارفی که شما در حقوق کودک مطرح کرده‌اید برای ما خیلی شگفت‌انگيز و تعجب‌آميز است که چگونه اسلام این همه مطلب راجع به کودک، از یک سال قبل از ولادت تا زمان بلوغ او دارد. اگر به تمام مراکز دانشگاهی غرب مراجعه کنيد اثري از اين دقت‌هايي که اسلام در حقوق کودک دارد، نمي‌بينيد. کودکی که آینده‌ی هر جامعه را مي‌سازد. ولی متأسفانه در اثر عدم ارتباط مناسب بین کشورها، هنوز خیلی از مراکز علمی دنیا از این موسوعه اطلاع ندارند، در حالی که مسئله‌ی کودک و حقوق او یک بحث بین المللی است که مربوط به کلّ بشریت است.
به هرحال در حوزه‌ی علمیه قم این تحقیقات و پژوهش‌هاي فراوان دیگر انجام شده که مجال نیست به همه‌ی آنها اشاره کنم!
واقعاً اين خلأ وجود دارد و باید مسئولین دولت‌ها، موانع ارتباط را برطرف کنند مخصوصاً برای خبرگان و نخبگان، هنگامي که یک عالم عراقی و یک استاد دانشگاه عراق بخواهد به ایران سفر علمي کند يا برعکس نبايد بگوئیم شما هم ویزا بگيريد. و فرقي نباشد بين اين استاد و عالم با کساني که قصد تفريح و تفرج دارند، اين محدوديت‌ها باید برداشته شود. ارتباط بین دانشگاه‌ها باید بسیار قوی باشد. پيام اين همايش بايد این باشد که پيوند حوزه‌ی علمیه قم با حوزه‌ی نجف و دانشگاه‌هاي عراق را محکم‌تر کند.
محصولات حوزه‌ی قم امروز در نجف نیست، من در سفری که به عراق مشرف بودم خودم رفتم کتابفروشی‌های نجف را دیدم، بسیاری از کتابفروشی‌های نجف از کتابهای حوزه‌ی علمیه قم خالی است، چرا؟ از طرف دیگر یکی از علمای بزرگ الازهر به قم آمده بود دعوتش کردم گفتم از کتابخانه‌ی مرکز فقهي ديدار کنید. آخرین کتاب‌ها و رساله‌های علمي که در سال جدید منتشر کرده‌اید اينجا وجود دارد. ولی نزد اهل سنت اين‌چنين نیست.
من به آن عالم الازهر گفتم شما چه مقدار از کتابهای ایران و بزرگان حوزه‌ی علمیه قم و نجف در کتابخانه‌هاي مصر دارید؟ اظهار بی‌اطلاعی و تأسف کرد، باید پیام این همایش علاوه بر تحکیم ارتباط بین عالمان قم و نجف اين باشد که محصول این دو کشور به دنیای اسلام عرضه شود، من معتقدم اگر ایران و عراق همان اخوّت و برادری که از قدیم الایام بین‌شان بوده، همان روابط و سوابق و ادبیات و فرهنگ را زنده کنند محور و قطبی می‌شوند برای دنیای اسلام و ما امید چنین روزی را داریم ان شاء الله.
از همه برادران و خواهران که حوصله به خرج دادید و عرائض اين‌جانب را استماع فرمودید تشکر می‌کنم امیدوارم که خدای تبارک و تعالی عنایت خاصّ خودش را بر این مجموعه ارزانی بفرماید ان شاء الله.
والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته