اکراه بر احد الشخصین: آخرین فرعی که در بحث اکراه مطرح هست این است که شیخ اعظم انصاری اعلی الله مقامه الشریف می‌فرمایند «إن الاکراه احد الشخصین ...» تا حالا ما اکراه احد الافراد نسبت به احد الفعلین را مطرح کردیم، یعنی تقسیم‌بندی اینطور می‌شود که اکراه یا نسبت به فعل معیّن بود

اکراه بر احد الامرین در واجبات: یکی از فروع این است که اگر در واجبات اکراه بر احد الامرین شود،‌ مثلاً مکرِه می‌گوید یا باید روز اول ماه رمضان را افطار کنی یا روز دوم آن را باید افطار کنی. آیا در اینجا برای مکرَه، برای کسی که اکراه شده مبادرت جایز است یا خیر؟ قبلاً ما نظیر این مطلب را داشتیم اما آنجا بحث واجبات مطرح نبود

فرعی که در تحریر خواندیم و بحث کشیده شد به مسئله‌ی فرد مردد و ملاحظه فرمودید آنچه که امام رضوان الله علیه در جلد دوم فرمودند به نظر ما همین درست است که فرد مردد استحاله‌ی عقلی دارد اما از نظر عقلایی قابل اعتبار است و متعلّق برای حکم قرار می‌گیرد و عرض کردیم به نظر ما این روایاتی که اگر یک مجوسی که دارای هفت زن است مسلمان شود، چهار تای مرددش می‌ماند و سه تای مرددش باید طلاق بدهد

عرض کردیم ولو مرحوم محقق اصفهانی اعلی الله مقامه الشری، مرحوم امام رضوان الله تعالی علیه اصرار دارند بر اینکه فرد مردد هم خارجاً و هم ذهناً محال است اما ادله‌شان را ملاحظه فرمودید ادله‌ای است که فقط اثبات می‌کند که فرد مردّد در عالم خارج استحاله دارد...