من همينجا (در بحث خارج فقه) عرض ميكنم اين مسأله اقاله، گرچه از نظر فقهي ثواب بسيار زيادي دارد، از جهات رواني و تربيتي هم خيلي اثر دارد. ما طلبهها بيشتر بايد به اين عمل كنيم. ما مستحبات را فقط منحصر كرديم در نماز شب و در ذكر و أكل باليمين و تختّم باليمين و...! اقاله هم يكي از مستحبات بسيار مؤكد است. كسي با شما معاملهاي كرده است، و خانهايي را به شما فروخته است، اگر بعد از ده روز، يك ماه ميگويد من پشيمان شدم. مناسب نيست كه ما بگوييم بي خود پشيمان شدي! معامله كردي، معامله هم لزوم دارد و تمام شد. گرچه فقه به ما أصاله اللزوم آموخته است، اما بايد به اقاله و استحباب آن هم توجه داشته باشيم. من تجربه كردهام كساني كه اهل اين كار بودهاند و اقاله كردهاند، و لو بحسب ظاهر فكر كردهاند كه ضرري متوجه آنها شده است، مثلاً خانه را الان كه تغيير قيمت ها رو به نوسان است، يك ماه پيش ميخريد يك ميليون، بعد از يك ماه شده بود دو ميليون، ميگفت اقاله كن، هرگز زير بار نميرود. ما طلبهها واقعا بيشتر بايد اين جهات را رعايت كنيم. گاهي اوقات انسان در مردم عادي چيزهايي ميبيند که عجيب است، مثلاً در همين سؤال و جواب هايي كه گاهي اوقات براي ما ميآيد، يك شخصي كه وضع مالي بدي هم دارد، بعد از دو سال حاضر شده اقاله كند و ضرر هم داده است. به او که ميگوييد چرا؟ ميگويد من مالي را كه هنوز چشم صاحبش دنبال اوست نميخواهم. اين استدلالي است كه براي خودشان دارند. از اين روايات هم بعيد نيست استحباب مؤكدش را انسان استفاه کرد. اين هم بحث خوبی است،که گاهي بعضي سؤال ميكنند از كجا بفهميم يك مستحبي، مستحب عادي است؟ از كجا بفهميم يك مستحبي، مستحب مؤكد است؟ بر مستحبات عادي، ثواب هاي متعارفي بار ميشود. فرض كنيد اگر كسي اين ذكر را بگويد، خداوند اين ثواب را به او ميدهد. اينها مستحبات عادي است. اما اينگونه امور كه «أَيُّمَا عَبْدٍ أَقَالَ مُسْلِماً فِي بَيْعٍ أَقَالَهُ اللَّهُ عَثْرَتَهُ يَوْمَ الْقِيَامَة»؛ اين تعبير نشان ميدهد که اين در نظر خداوند خيلي مهم است.
استحباب مؤکد اقاله
۱۵ بهمن ۱۳۹۴ و ۱۰:۵۷
من همينجا (در بحث خارج فقه) عرض ميكنم اين مسأله اقاله، گرچه از نظر فقهي ثواب بسيار زيادي دارد، از جهات رواني و تربيتي هم خيلي اثر دارد. ما طلبهها بيشتر بايد به اين عمل كنيم. ما مستحبات را فقط منحصر كرديم در نماز شب و در ذكر و أكل باليمين و تختّم باليمين و...! اقاله هم يكي از مستحبات بسيار مؤكد است. كسي با شما معاملهاي كرده است، و خانهايي را به شما فروخته است، اگر بعد از ده روز، يك ماه ميگويد من پشيمان شدم. مناسب نيست كه ما بگوييم بي خود پشيمان شدي! معامله كردي، معامله هم لزوم دارد و تمام شد. گرچه فقه به ما أصاله اللزوم آموخته است، اما بايد به اقاله و استحباب آن هم توجه داشته باشيم. من تجربه كردهام كساني كه اهل اين كار بودهاند و اقاله كردهاند، و لو بحسب ظاهر فكر كردهاند كه ضرري متوجه آنها شده است، مثلاً خانه را الان كه تغيير قيمت ها رو به نوسان است، يك ماه پيش ميخريد يك ميليون، بعد از يك ماه شده بود دو ميليون، ميگفت اقاله كن، هرگز زير بار نميرود. ما طلبهها واقعا بيشتر بايد اين جهات را رعايت كنيم.
گاهي اوقات انسان در مردم عادي چيزهايي ميبيند که عجيب است، مثلاً در همين سؤال و جواب هايي كه گاهي اوقات براي ما ميآيد، يك شخصي كه وضع مالي بدي هم دارد، بعد از دو سال حاضر شده اقاله كند و ضرر هم داده است. به او که ميگوييد چرا؟ ميگويد من مالي را كه هنوز چشم صاحبش دنبال اوست نميخواهم. اين استدلالي است كه براي خودشان دارند.
از اين روايات هم بعيد نيست استحباب مؤكدش را انسان استفاه کرد. اين هم بحث خوبی است،که گاهي بعضي سؤال ميكنند از كجا بفهميم يك مستحبي، مستحب عادي است؟ از كجا بفهميم يك مستحبي، مستحب مؤكد است؟ بر مستحبات عادي، ثواب هاي متعارفي بار ميشود. فرض كنيد اگر كسي اين ذكر را بگويد، خداوند اين ثواب را به او ميدهد.
اينها مستحبات عادي است. اما اينگونه امور كه «أَيُّمَا عَبْدٍ أَقَالَ مُسْلِماً فِي بَيْعٍ أَقَالَهُ اللَّهُ عَثْرَتَهُ يَوْمَ الْقِيَامَة»؛ اين تعبير نشان ميدهد که اين در نظر خداوند خيلي مهم است.
منبع : الفصول المهمه، ج 2، ص 246
کلمات کلیدی :
۱,۳۳۴ بازدید