فردا شهادت امام باقر (عليه السلام) است و به مناسبت شهادت امام باقر(عليه
السلام) این روایت را بخوانم برای اینکه خیلی به درد ما طلبهها میخورد و
برای ما لازم است.
حضرت میفرمایند: «أَدْنَى الشِّرْكِ أَنْ يَبْتَدِعَ الرَّجُلُ رَأْياً- فَيُحِبَّ عَلَيْهِ وَ يُبْغِضَ»؛
کمترین مرتبهی شرک این است که یک انسانی یک رأی ابداع کند و به دنبال این
باشد که دیگران نسبت به رأی این حبّ یا بغض پیدا کنند. حالا این «فیحب
علیه أو یبغض» شاید قرینه شود که کسی یک بدعتی بگذارد، میفرماید این
پايينترين مرتبهی شرک است، یک چیزی که در دین و اسلام نیست، انسان بگوید
رأی من این است و دنبال شهرت طلبی باشد، - البته ساحت مقدس مجتهدان ما و
مراجع ما الحمدلله دور از این قضیه است ولی- یک طلبهی نادان و ضعیف العلم و
ضعیف التقوایی، یک کسی که چند روز درس خوانده و چند تا کتاب هم نوشته،
امروز بگويد من فتوا میدهم به اینکه چیزی به نام حجاب در قرآن نداریم.
واقعاً
انسان تعجب میکند و خدا نکند آدم یک چنین سوء عاقبتی را پیدا کند که
انسان ده ها سال در این حوزهها باشد و کارش به جایی برسد که بگوید در قرآن
دلیلی برای اینکه زن باید موی سر خودش و گردن خودش را بپوشاند نداریم آنچه
داریم اینست که از سینه به پائین را باید بپوشاند تا زانوها، که واقعاً
باید انا لله و إنا إلیه راجعون خواند برای یک چنین بیسوادی و دور بودن از
حقیقت فقه و قرآن، ولی ریشهی اینها چیست؟
ریشهی اینها این است
که انسان میخواهد مشهور شود، اینکه انسان یک رأی پیدا کند تا طرفدار پیدا
کند، یک فتوا بدهد تا عدهای به دنبالش بیفتد، یک روز بگوید حجاب نداریم،
یک روز بگوید موسیقی در اسلام حرام نیست، یک روز بگوید حکم ارتداد قتل
نیست، هر روزی یک حرف عجیب و غریبی انسان بزند تا بخواهد مشهور شود و شهرت
پیدا کند.
امام باقر(عليه السلام) میفرماید أدنی مرتبهی شرک این
است یعنی فکر نکنیم یک فتوایی دادیم و بعد هم میگوئیم «للمجتهد أجران،
للمصیبة أجران و للمخطئه أجرٌ واحد» و این هم قاعدهای است که مال اهل سنت
است و در اصول فقه شیعه ما چنین چیزی نیست، اگر یک مجتهدی درست در استنباطش
دقت نکند و خطا برود و من غیر علمٍ فتوا بدهد اینجا در روایات داریم
«لَحِقَهُ وِزْرُ مَنْ عَمِلَ بِفُتْيَاهُ.»،
این حرف ها کشک است که در فقه اهل سنت زدند و ریشه هم ندارد؛ للمصیبة أجران
و للمخطئة أجرٌ واحد این حرف درستی نیست. البته ممکن است انسان در اجتهادش
خطا بکند ولی مخطئی که از روی هوا و هوس خطا کند مخطئی که بدون تأمل خطا
کند.
در همین روایت است که امام باقر(عليه السلام) میفرماید «من
أفتی الناس بغیر علمٍ لعنته ملائکة الرحمة و ملائکة العذاب»، اگر کسی فتوای
به غیر علم بدهد ملائکهی رحمت و ملائکهی عذاب او را لعنت میکنند «و
لحقه وزر من عمل بفتیا»؛ وزر کسانی که عمل به فتوای او کردند، تمام وزر و
وبال هایش بر گردن این است از آن زمانی که تو گفتی حجاب در قرآن نیامده هر
دختری، هر زنی به استناد این فتوا حجاب را رعایت نکند بر ذمهی این آدم است
و این آدم باید در قیامت پاسخ بدهد، اینها چیزهای مهمی است مسئلهی خیلی
مهمی است، خیلی مراقب باشیم.
واقعاً در بحث و درسمان، فتوا دادنمان
عجله نکنیم، اگر یک چیزی از ما سؤال کردند بلد نبودیم بگوئیم حالا یک چیزی
علی القاعده بگوئیم تا بعد ببینیم چه میشود، این دستوری است که امام
باقر(عليه السلام) فرمودند.
اجتناب از تسریع در صدور فتوا
۲۷ بهمن ۱۳۹۴ و ۱۰:۲۴
واقعاً انسان تعجب میکند و خدا نکند آدم یک چنین سوء عاقبتی را پیدا کند که انسان ده ها سال در این حوزهها باشد و کارش به جایی برسد که بگوید در قرآن دلیلی برای اینکه زن باید موی سر خودش و گردن خودش را بپوشاند نداریم آنچه داریم اینست که از سینه به پائین را باید بپوشاند تا زانوها، که واقعاً باید انا لله و إنا إلیه راجعون خواند برای یک چنین بیسوادی و دور بودن از حقیقت فقه و قرآن، ولی ریشهی اینها چیست؟
ریشهی اینها این است که انسان میخواهد مشهور شود، اینکه انسان یک رأی پیدا کند تا طرفدار پیدا کند، یک فتوا بدهد تا عدهای به دنبالش بیفتد، یک روز بگوید حجاب نداریم، یک روز بگوید موسیقی در اسلام حرام نیست، یک روز بگوید حکم ارتداد قتل نیست، هر روزی یک حرف عجیب و غریبی انسان بزند تا بخواهد مشهور شود و شهرت پیدا کند.
امام باقر(عليه السلام) میفرماید أدنی مرتبهی شرک این است یعنی فکر نکنیم یک فتوایی دادیم و بعد هم میگوئیم «للمجتهد أجران، للمصیبة أجران و للمخطئه أجرٌ واحد» و این هم قاعدهای است که مال اهل سنت است و در اصول فقه شیعه ما چنین چیزی نیست، اگر یک مجتهدی درست در استنباطش دقت نکند و خطا برود و من غیر علمٍ فتوا بدهد اینجا در روایات داریم «لَحِقَهُ وِزْرُ مَنْ عَمِلَ بِفُتْيَاهُ.»، این حرف ها کشک است که در فقه اهل سنت زدند و ریشه هم ندارد؛ للمصیبة أجران و للمخطئة أجرٌ واحد این حرف درستی نیست. البته ممکن است انسان در اجتهادش خطا بکند ولی مخطئی که از روی هوا و هوس خطا کند مخطئی که بدون تأمل خطا کند.
در همین روایت است که امام باقر(عليه السلام) میفرماید «من أفتی الناس بغیر علمٍ لعنته ملائکة الرحمة و ملائکة العذاب»، اگر کسی فتوای به غیر علم بدهد ملائکهی رحمت و ملائکهی عذاب او را لعنت میکنند «و لحقه وزر من عمل بفتیا»؛ وزر کسانی که عمل به فتوای او کردند، تمام وزر و وبال هایش بر گردن این است از آن زمانی که تو گفتی حجاب در قرآن نیامده هر دختری، هر زنی به استناد این فتوا حجاب را رعایت نکند بر ذمهی این آدم است و این آدم باید در قیامت پاسخ بدهد، اینها چیزهای مهمی است مسئلهی خیلی مهمی است، خیلی مراقب باشیم.
واقعاً در بحث و درسمان، فتوا دادنمان عجله نکنیم، اگر یک چیزی از ما سؤال کردند بلد نبودیم بگوئیم حالا یک چیزی علی القاعده بگوئیم تا بعد ببینیم چه میشود، این دستوری است که امام باقر(عليه السلام) فرمودند.
منبع : وسائل الشیعه، ج 16، ص 270
کلمات کلیدی :
۱,۵۴۶ بازدید