سوال خود را بپرسید

۱۰ آذر ۱۳۹۲ ساعت ۱۸:۲۵

ماهيت علم انسان به هستي از نظر عقلي و نقلي را برای بنده توضیح دهید.

پاسخ :


سؤال شما بسیار کلی است و بحث در ماهیت علم انسان به هستی از زوایای مختلف  ممکن است مطرح شود.

و به صورت خلاصه واشاره؛ در ماهیت علم انسان به هستی نظر حکما و فیلسوفان مختلف است و آنچه مشهور است آن است که علم صورت حاصله از عالم هستی در نزد عقل است. «العلم هو صورة حاصلة من الشیء عند العقل». اگر صورت عالم هستی در عقل حاصل شود علم  به ماهیت عالم هستی حساب می‌‌شود.

و به بیان دیگر، علم اضافه‌‌ای بین عالم و معلوم؛ صورت نقش بسته نزد عقل است. و براین اساس گفته شده؛ «العلم ظاهر لنفسه و مظهر لغیره»؛ علم چیزی  است که بنفسه روشن است و نیز روشن کننده غیر خودش است. در حقیقت علم به هستی. نور است که عالم هستی را برای عقل روشن می‌‌کند.

از نظر شرع نیز علم نوری است که به وجود می‌‌آید. و دو قسم است اکتسابی  که از راه تحقیق و مطالعه حاصل می‌‌شود و یک قسم علم است که از راه کمال رسیدن به معارف الهی به وجود می‌‌آید. چنانچه امام صادق(علیه السلام) فرمود: «العلم نور یقذفه الله فی قلوب من یشاء»؛ و با تقوای الهی علم خاصی از عالم هستی به وجود می‌‌آید.

شناخت حقیقت عالم هستی بدون رسیدن به مرتبه کمال معرفت الهی ممکن نیست.

هرچند علم به کیفیت فیزیکی عالم هستی از راه تحقیق و مطالعه ممکن است.

کلمات کلیدی :

امام صادق ماهیت علم علم ماهیت عالم هستی علم انسان شناخت حقیقت

۲,۸۵۴