به استحضار مي رساند پيوند دست از شيوه هاي نوين درماني است که در 10 سال اخير مطرح شده و به سرعت رو به پيشرفت است. تا کنون 70 مورد پيوند دست يک طرفه و دوطرفه در 13 کشور دنيا صورت گرفته است. بررسي ها نشان مي دهند که نتايج پيوندها بسيار رضايت بخش بوده اند و تنها دليل براي موارد پس زدن پيوندهاي مذکور عدم همکاري بيماران ذکر شده است. بقاء پيوند دست با ميزان بيش از 90% گزارش گرديده است. در كشور ما پيوند دست غالبا در موارد قطع دست افراد در اثر سوانح انجام ميشود و در واقع دست قطع شده فرد براي خودش پيوند زده مي شود كه نتايج بسيار خوب و پيشرفت هاي قابل توجهي داشته است. به نظر مي رسد که با توجه به موفقيت ها و پيشرفت هاي حاصل شده در سال هاي اخير در پيوند دست در دنيا و ايران و همچنين تعدد جانبازان و معلولان دچار قطع اندام فوقاني خصوصاً افراد دچار قطع دوطرفه، انجام پيوند دست در ايران مي تواند کمک بزرگي به اين گروه از بيماران بنمايد. شايان ذكر است تعداد زيادي بيمار در اثر تروما يا برق گرفتگي در هر سال دچار قطع اندام فوقاني مي شوند. اين بيماران در حال حاضر دچار معلوليت مادام العمر شده و پروتزهاي موجود هم کارايي لازم را ندارند. در اين خصوص موارد ذيل نيز قابل توجه است: امكان فعال سازي تيم پيوند دست شامل گروههاي جراحان ترميمي دست، ارتوپدي ، طب توانبخشي، فيزيوتراپي، درماتولوژي، فارماکولوژي، ايمونولوژي، پاتولوژي، روانپزشکي، کاردرماني، ارتز و پروتزدر كشور وجود دارد. با توجه به اينکه پيوند دست اگر چه براي فرد جنبه حياتي ندارد، اما مي تواند تاثير به سزايي در بهبود کيفيت زندگي او بگذارد. به نظر ميرسد تنها منبع تأمين دست براي پيوند، افراد دچار مرگ مغزي مي باشند. قطع عضو دست همزمان با جدا كردن ساير اعضاي حياتي صورت خواهد پذيرفت. به عبارت ديگر هيچگاه حيات فرد دچار مرگ مغزي صرفا براي جدا كردن دست خاتمه نخواهد يافت. امکان الحاق پروتزي به صورت دست به جسد دهنده دست به صورتي که ظاهر جسد و حرمت آن تا حدودي حفظ شود وجود دارد. خواهشمند است در خصوص جواز شرعي بهره برداري از عضو دست افراد دچار مرگ مغزي پس از برداشتن اعضاي حياتي چون قلب و ريه نظر مبارک خويش را اعلام بفرماييد.