دسته بندی را انتخاب کنید

دسته بندی را انتخاب کنید

دسته بندی را انتخاب کنید

آداب روزه واقعی

۲۲ اسفند ۱۴۰۲

۱۲:۳۶

۲۱۲

خلاصه خبر :
بیانات آیت الله فاضل لنکرانی در ابتدای درس فقه بیمه، به مناسبت ماه مبارک رمضان
آخرین رویداد ها
بِسْمِ اللهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحيمْ
الْحَمْدُ للّه رَبِّ الْعَالَمِينْ وَصَلَى الله عَلَىٰ سَيِّدَنَا مُحَمَّدٍ وَآلِهِ الطَّاهِرِينْ

قال رسول الله(صلی الله علیه و آله)  لجابر بن عبدالله:
«يا جابِر، هذا شَهْرُ رَمَضان، مَنْ صامَ نَهارَهُ وَ قامَ وِرْدا مِنْ لَيْلِهِ و عَفَّ بَطْنَهُ و فَرْجَهُ وَ كَفَّ لِسانَهُ، خَرَجَ مِنْ ذُنُوبِهِ كَخُرُوجِهِ مِنَ الشَّهْرِ»

رسول خدا(ص) به جابر فرمود: کسی که در ماه رمضان روزه بگیرد و قسمتی از شب را نماز بخواند و شب زنده‌داری کند، شکم و فرج خودش را از حرام پاک نگاه داشته و زبان خود را از مطلق محرمات و حتی آنچه که حرام نیست و لغو است باز دارد، از گناهان بیرون می‌رود همانگونه که از این ماه بیرون می‌رود.

تعبیر بعضی روایات  این است که لسان خود را از لغو و لغوگوئی باز دارد، از آداب و حقیقت صیام این است که صائم زبانش را کاملا کنترل کند.

در روایت دیگری امام صادق(علیه السلام) می‌فرماید: «ولیکن علیک وقار الصیام» یعنی صیام یک وقاری و لون خاصی دارد که این حالت خاص باید در انسان مشهود باشد. «و الزم ما استطعت من الصمت والسکوت الا عن ذکر الله». اگر چه در همه ایام انسان سفارش به سکوت شده اما در ماه رمضان این سفارش مؤکد است، حتی از صحبت‌های عادی هم باید خودداری کرد. 

افزون بر صحبت‌های حرام که مسلم حرام است و بایداز آن خودداری کرد، از حرف‌های بیهوده و لغو هم باید پرهیز نمود. شاید یکی از عللی که شعرخوانی در ماه رمضان بالخصوص کراهت دارد همین باشد. 

زبان انسان در ماه رمضان باید دائم مشغول به ذکر خدا باشد، البته کار بسیار مشکلی است، اما این وقار صیام است، این ادب برای روزه و شأن صائم است که زبانش را به حرام و لغو آلوده نسازد ،حتی در امور غیر ضرورری هم آنرا به کار نبندد.

ادب انسان در ضیافت الهی این است. این ضیافت ضیافتی است که انسان باید سعی کند فقط با صاحب ضیافت حرف بزند، این ورود در ضیافت الهی است.

امام سجاد(علیه السلام) هنگام ورود به ماه رمضان به خدا عرض می‌کند «واعنّا علی صیامه بکفّ الجوارح عن معاصیک و استعمالها فیه بما یرضیک حتّی لا تصغی بأسمائنا إلی لغوٍ»، با این گوش‌های خودمان در ماه رمضان حرف بیهوده و لغو نشنویم، هر چه می‌شنویم صدای قرآن باشد یا احادیث، بحث علمی باشد، یا عبادت «ولا نسرع بأبصارنا إلی لهو وحتی لا نبسط ایدینا إلی محظور» دست خودمان را خدای ناکرده به سمت حرام نبریم.

در همان روایت اول بعد از فرمایش پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله)  جابر عرض کرد: «یا رسول الله ما احسن هذا الحدیث»، این چه فرمایش خوبی است. «فقال رسول الله: یا جابر و ما أشدّ هذه الشروط» شروطش هم خیلی سخت است، کفّ بطن و کف فرج و کف لسان، کار ساده‌ای نیست.

این روایت نیز در حدیث معراج است که پیامبر به خدای تبارک و تعالی عرض کرد «یا ربّ و ما میراث الصوم؟» میراث صوم چیست؟ خدای تبارک و تعالی فرمود« الصوم یورث الحکمة»، اگر صوم به معنای واقعی تحقق یابد اثرش فقط خروج از  گناه نیست بلکه این کمترین اثرش هست، صوم واقعی برای انسان حکمت می‌آورد.

حکمتی که قرآن می‌فرماید: «یؤْتِی الْحِكْمَةَ مَنْ یشَاءُ وَمَنْ یؤْتَ الْحِكْمَةَ فَقَدْ أُوتِی خَیرًا كَثِیرًا‌» حکمت یعنی انسان به مرحله‌ای برسد که قلب او حقایقی را درک کند و بر زبانش جاری گردد. گاهی حکمت در عرض قرآن ذکر شده است «یعلمهم الکتاب والحکمة» اسلام آمده انسان را تربیت کند که به حکمت برسد، البته بدون کتاب نمی‌شود به حکمت رسید.

امیر المؤمنین(علیه السلام) فرمود: «الحِكمَةُ شَجَرةٌ تَنْبُتُ في القَلبِ و تُثْمِرُ على اللِّسانِ» حکمت یک امر ظاهری نیست که انسان بتواند آن را به راحتی تحصیل کند. باید اینقدر زحمت بکشد تا این شجره در قلب او رشد کند. شاید هیچ تعبیری قوی‌تر از این تعبیر در روایات نباشد.

راجع به حکمت حرف زیاد است، آیات و روایاتش هم زیاد است اما در این روایت معراج می‌فرماید میراث صوم، حکمت است،‌ در ماه رمضان، باید ببینیم آیا در قلبمان یک نورانیت خاصّی به وجود آمده یا نه؟ در ادامه می‌فرماید «والحکمة تورث المعرفة والمعرفة تورث الیقین» میراث حکمت، معرفت است و میراث معرفت هم یقین است، «و اذ استیقن العبد لا یبالی کیف اصبح»، وقتی بنده به حال یقین رسید برای او فرقی نمی‌کند فردای آن روز چگونه خواهد بود؟ آیا غنی است یا فقیر؟ مریض است یا سالم. بین مردم عزیز است یا ذلیل؟ در سختی است یا رفاه؟ این مرحله‌ی یقین است که مرحله‌ای خیلی مشکل و بسیار مهم است و به این زودی‌ها برای انسان‌ها حاصل نمی‌شود.

امیدوارم خدای تبارک و تعالی ماه مبارک خیلی خوبی را برای ما مقدّر کرده باشد. خدا را شاکریم که ما را زنده نگه داشت  تا وارد این ماه شویم هر چند نمی‌دانیم تا آخر ماه هستیم یا خیر؟ اما همین مقدار هم بسیار جای شکر دارد. 

ان شاءالله از برکات این ماه بیش از سال‌های گذشته استفاده کنیم و راهش توسل به صاحب این ماه  خدای تبارک و تعالی است.

انسان باید به خدا التماس کند، باور کند که خیلی عقب مانده، باور کند که دستش کاملاً خالی است، باور کند که خیلی نیازمند است و با اصرار از خدا بخواهد که او را وارد حقیقت این ماه و وارد اسماء و صفاتش کند. 

دعای سحر تمامش اسماء و صفات الهی است، اگر انسان بتواند یک فقره‌‌ای از آن را بفهمد برای او کافی است، امیدواریم که خداوند کریم شامل حال همه ما بفرماید.

 

برچسب ها :

روزه آداب روزه واقعی روزه زبان روزه اعضاء بدن مراعات آداب و شرایط روزه روزه واقعی روزه مقبول حدیث رسول خدا به جابر در آداب روزه