بیانات حضرت آیت الله فاضل لنکرانی(دامت برکاته) در دیدار با مسئولین اداره کل ورزش و جوانان

بحث در مورد جوانان، بحث خیلی مهمی است. در عین اینکه سازمان ملّی جوانان یا این معاونتی که امروز در وزارت ورزش در مورد جوانان جایگزین آن شده، متولی این امر شده و قدم‌هایی هم برداشته‌اند، ولی واقعش این است که مجموعه‌ی نظام، و نهادها و مجموعه‌ی مردم درگیر با این مسأله نشده‌اند. یعنی اگر ما حوزه‌های علمیه، دانشگاه‌ها، وزارتخانه‌ها، صدا و سیما، مجموعه‌ی این نهادها را درگیر با مسائل جوانان کنیم، آن وقت می‌توانیم به یک نتیجه‌ی روشنی برسیم.

با اینکه می‌فرمایید نیمی از جمعیّت قم را جوان‌ها تشکیل می‌دهد، براي اين جوان‌ها کجا برنامه‌ریزی می‌شود؟ اینکه یک نهادی به این عنوان مطرح باشد و هفته‌ای هم با همین عنوان برگزار شود، اثری ندارد و یا اثر خیلی ناچیزی دارد.

مسائل مربوط به جوانان بسیار گسترده است. اولاً مسائل علمیِ آنها در رتبه‌ی اول قرار دارد، ما در این زمینه می‌بینیم به لطف خدا قدم‌هایی برداشته شده، و نهادهای بسیار کلیدی کشور از جهت علمی در اختیار اینهاست. بیائیم در این زمینه بیشتر کار کنیم. نیائیم جوانان را تفکيک کنیم و بگوئیم آنها که در مسائل هسته‌ای و پزشکي و برخی از این مسائل علمیِ خیلی حیاتی، وارد شده‌اند بخش کوچکی از شما هستند و شما نمی‌توانید به این مراحل بیائید.

ما بايد به مسائل علمی جوان‌ها اهمیّت بدهیم به این معنا که از بدو ورود یک جوان در آموزش و پرورش، نهاد آموزش و پرورش کارهای ویژه‌ای براي او انجام دهد. نباید امروز در مملکت ما یک جوان به خاطر فقر، قدرت بر ادامه‌ی تحصیل نداشته باشد. در حالی که این مشکل در کشور ما هنوز وجود دارد. چرا باید در کشور ما بعد از گذشت 33 سال از انقلاب چنین مشکلی وجود داشته باشد؟

جوان در نهايت استعداد به یک مرحله‌ای می‌رسد و متوقف می‌شود، و این توقف چه اثر زیانباری دارد! ما باید بُعد علمی جوان‌ها را تقویت کنیم. امروز نخبه‌هایی در کشور داریم، نهادی هم برای حمایت از نخبگان درست شده که تا حدی قدم‌هایی را می‌خواهد بردارد، ولی آن هم نمی‌دانیم آیا کامل است یا نه، اما این کافی نیست. ما باید برای همه‌ی جوانها برنامه‌ریزی کنیم و همه را به میدان بیاوریم.

نکته دوم -که خواهشم این است که به آن بیشتر توجه شود- این است که ما بايد جوان‌ها را نسبت به خطراتی که آنها را تهديد مي‌کند متوجه کنيم. ممکن است روزی چشم باز کنیم ببینیم بخش وسیعی از جوان‌ها درون این خطرها غوطه‌ور شده‌اند.

امروز جوان‌های ما از بسیاری از مضرّات ماهواره اطلاع کافی ندارند، بیائیم راجع به ماهواره و ابعاد مختلف و ضررهایی که ماهواره دارد، با کارهای روانشناسی و کارشناسی دینی، برای آنها مطرح کنیم. همین که فقط نهي کنيم و بگوئیم جوان تو حق نداری ماهواره ببيني، تجربه نشان داده که نتیجه ندارد و بلکه ممکن است نتیجه عکس داشته باشد. ما چه کردیم؟


حوزه‌های علمیه برای این موضوع کاری نکردند، ما از خودمان شروع کنیم، فقط بیان اینکه حرام است و حق ندارید ببینید، کافی نیست! دانشگاههای ما چکار کردند؟ صدا و سیما چکار کرده؟ دولت چکار کرده؟ ما آن مقداری که در صدا و سیما دیدیم گاهی اوقات قبح بعضی از مطالب سیاسی که در ماهواره‌ها هست، را باز می‌کنند و برای مردم نشان می‌دهند، که این کافی نیست. واقعاً باید جوان‌ها را از خطرات آگاه کنیم، از آثار وضعی، دنیوی و اخروي گناه آگاه کنیم. بنده گاهی اوقات که به بعضی از جوان‌ها نکاتی را می‌گویم، اصلاً خبر ندارند فلان عمل گناه است!

اینکه این همه در روایات تأکید شده که جوان پاک نزد خدا در حدّ پیامبر است، یعنی از جهت ارزش و نه از جهت مقام، نظری که خدا به یک جوان پاک و مؤمن می‌کند با نظری که به یک عابد پیرمرد می‌کند بسيار تفاوت دارد. اين مطالب را برای جوانها مطرح کنیم، آثار گناه را بگوئیم.

یک وقت به یکی از روحانیونی که در زندان، مسئولیت فرهنگی داشت گفتم این کتاب‌هایی که آثار گناهان در آن نوشته شده مثلاً: دروغ این اثر را دارد، دزدی این اثر را دارد، آثار دنیوی و اخروی، زنا این اثر را دارد، چشم‌چرانی و هرز‌گی این اثر را دارد، اینها را خیلی روشن برای جوانها مطرح کنيد و آنها هم این کار را کردند و این کتب را تهیه کردند که خیلی هم اثر گذاشته بود.

امروز جوان ما نحوه‌ی لباس پوشیدن را بلد نیست، یعنی یک الگوی صحیح دینی به او ارائه ندادیم. لذا هر جوانی به میل خودش رفتار مي‌کند، لذا هر روز در خیابان با یک قیافه جدید برخورد می‌کنيد. نه پدر و مادر دنبال این هستند که یک راهکار صحیح به او ارائه بدهند و نه مسئولین ما دنبال این قضیه بوده‌اند.

در مورد حجاب؛ هنوز بر روي آن ریشه‌ی دینی که در خانواده‌ها بوده و سبب استمرارش شده، کار فرهنگیِ عمیق نهادینه شده در نظام ما انجام نشده است. امروز دنیا از طرق و وسايل مختلف دنبال این است که جوانها را به سمت خود جذب کند، شما خبر دارید که چقدر از جوانهای ما را به کشورهای دیگر دعوت می‌کنند و چه می‌کنند؟! ببینید ديگران تا چه اندازه کار می‌کند، آمریکا به افغانستان می‌رود و جوان‌های پسر یا دختر خانواده‌های مذهبی افغانستان را به عنوان مهمان، سه ماه به آمریکا دعوت می‌کند، می‌فرستند در یک خانواده آمریکایی، این دختر با حجاب به آنجا می‌رود و بعد از سه ماه بی‌حجاب می‌آید! بعد از سه ماه همه چیز خودش را کنار گذاشته و به وطنش برمی‌گردد. اینها اینطوری کار می‌کنند.

آنها مراکز و افرادی را تنظیم کردند برای اینکه جوانهای مسلمان‌ را اینگونه جذب فرهنگ خود کنند. چون می‌بینند که هر تحوّلی روی دوش این جوان‌هاست، انقلاب ما روی دوش جوان‌ها بود، یادمان هست که در تظاهرات‌ها اکثراً جوانها فعّال بودند، شهدای ما اکثراً از جوان‌ها هستند، آنها می‌دانند که ثقل جامعه روی دوش جوان‌هاست و اگر بتوانند با مواد مخدر، فساد و هرز‌گی و بی‌بندوباری و بطالت و امثال این امور، ذهنشان را مشغول کنند، خیالشان راحت است و هر کاری می‌خواهند نسبت به چپاول آن کشور می‌توانند داشته باشند. بیائیم واقعاً خطرات را بررسی کنیم.

الآن بیش از ده سال است در کشور ما این عرفان‌های دروغین رواج يافته است. مکرّر در صحبت‌هایم گفته‌‌ام و باز هم وظیفه‌ی خودم می‌دانم بگویم، یک جمعی از طلبه‌های حوزه کارهای خیلی ارزشمندی کردند، اما دولت چه کرده؟ وزارت ارشاد چه کرده؟ صدا و سیما چه کرده؟ کاری نکردند. کدام بودجه را آمدند تخصیص بدهند و بگویند ده تا محقق حوزه، ده تا استاد دانشگاه بیایند این عرفان‌های دروغین که امروز جوان‌ها را با یک سري الفاظ فریبنده از اسلام می‌خواهند جدا کنند، براي جوانان تبيين کنند؟! کِی آمدند این کار را بکنند؟ از افراد محقّق بخواهند که شما در این زمینه کتابی بنویسید، از شما سی‌دی درست کنیم و در بین جوانها پخش کنیم. فقط آمدند یک سی‌دی دروغین «ظهور نزدیک است» را پنج میلیون در کشور منتشر کردند. چرا باید در کشور ما اين چنين باشد؟

ما ببینیم این عرفان‌های دروغین که مثل یک مرض بسیار مهلکی است که وارد کشور شده، نه کشور ما، بلکه پاکستان، افغانستان، ترکیه و ... استعمار در تمام کشورها مطرح می‌کند، باید بیایند برنامه‌ریزی کنند و در مقابل اینها جواب بدهند، ولی وجود ندارد. آن وقت توقّع داشته باشیم که جوان ما به کلیساهای خانگی که درست می‌کنند نروند. وقتی آنها با یک الفاظ فریبنده و وعده‌های دروغ و گاهی اوقات هم وعده‌های مادی و شهوانی که غالباً همینطور است، جوان را جذب می‌کنند و بعد هم بیرون کشیدن‌شان از چنگال آنها کار مشکلی است. باید کارهای اساسی این چنینی بشود.

در عین اینکه ما خیلی خوشحالیم که می‌بینیم یک بخش مهم(نه زیاد) از جوان‌ها امروز در مساجد و مراکز عبادی حضور دارند، شما ببینید در ایام نیمه شعبان جوانها چه می‌کنند؟ اینها کاشف از این است که بخش مهمی از جوانها ریشه‌ی دینی‌شان محکم است، ولی کافی نیست، باید اعتراف کنیم بخش وسیعی از جوانها، امروز در اختیار فرهنگ دینی ما نیستند، این مشکله وجود دارد و باید برای آن برنامه‌ریزی کرد و راهکار حل آن را از اهلش پرسید و دنبال کرد که إن شاء الله به نتیجه برسد.

ما هم به سهم خودمان تلاش مي‌کنيم. زمان مرحوم آقا، بخش فرهنگی ما کارهای زیادی می‌کرد، در ایام تابستان، ماه رمضان، محرم، جزوه‌هایی را با تیراژ خیلی وسیعی منتشر می‌کنیم، هنوز هم ادامه دارد، برای ماه رمضان امسال من گفتم راجع به قرآن و جوانان جزوه‌ای تهيه کنند که الآن اینجا هست. ما اگر بتوانیم جوان‌ها را با قرآن مرتبط کنیم اکثر راه را طی کرده‌‌ایم.

قرآن خودش نور است، هدایت و شفاست، حافظ است، خودش همه چیز است. بیائیم این کار را بکنیم. نبايد در اين حد که عده‌ای مشغول به قرائت و حفظ قرآن شوند اکتفا کنیم، بلکه باید به تک تک جوان‌ها بگوئیم چقدر با قرآن ارتباط داری؟ آیا هر روز قرآن را نگاه می‌کنید یا نه؟ بیائیم در کلّ کشور براي جوانهایی که با قرآن ارتباط دارند جايزه قرار دهيم، اصلاً بررسی شده که چند درصد جوانهای ما قرآن بلدند؟ نیمی از جمعیت قم اگر جوان باشند این پانصد هزار نفر چند درصدشان قرآن بلد هستند؟ اگر بیائیم بگوئیم فقط ده هزار نفرشان قرآن بلد هستند خیلی فاجعه است! این هم یکی از کارهای اساسی است، اداره‌ی اوقاف که موقوفات مفصلی دارد و در این زمینه قدم‌هایی هم برداشته، بیشتر باید کار کند، نباید اداره‌ی اوقاف به برگزاري مسابقه‌ی بین المللی قرآن يا چاپ قرآن اکتفا کند. باید با بدنه‌ی اصلی جامعه ارتباط برقرار کنند. قرآن را به شکل خوب به آنها برساند، سی‌دی‌های آموزشی را برسانید، یعنی الآن وظیفه حکومت و نهادها، وزارت ارشاد، اوقاف، این است که واقعاً در درجه‌ی اول قرآن با ترجمه روان، تفسیر مناسب با سی‌دی و قرائت‌های مختلف به دست هر جوانی بدهند، در حالی که چنین کاری نشده است.

بیایند مسابقات کشوری هر سال برگزار کنند، کلّ جوان‌ها را درگیر کنند، نه فقط کسانی که قرائت‌شان خوب است! این کافی نیست. امیدوارم که إن شاء الله به برکت ولادت با سعادت امام زمان(عج) که اکثر یاران آن حضرت را جوانان تشکیل می‌دهند، ما بتوانیم برای جوان‌های کشورمان کار کنیم.

همین که اشاره فرمودید، چه تعبیر بسیار خوبی است؛ ازدواج آسان، آگاهانه و پایدار. بعد هم ما را مأیوس کردید و گفتید بودجه نداریم. اینکه آدم بیاید طرح بدهد، دولت می‌خواهد چکار کند؟ این واقعاً یک مشکل است. امروز بسياري از جوانان ما با مشکل بيکاري و مسکن مواجه‌اند، پول هم ندارد، می‌گويیم سالم باش! این نمی‌شود. بیايید واقعاً ازدواج را آنطور که اسلام گفته مطرح کنيم. به جوانی که قدرت ازدواج دائم ندارد می‌گویند برود ازدواج موقّت کند، بیایند اين‌را برای مردم روشن کنند، شرايط و ضوابطش را روشن کنند، جلوی این فساد را بگیرند.

مرحوم والد ما(رضوان الله علیه) می‌فرمود اگر در اسلام مسأله‌ی ازدواج موقّت نبود این دین ناقص بود. این روشن است، امروز جوان‌های زیادی در دانشگاه و مراکز دیگر هستند، بگويیم شما ارتباط نامشروع داشته باشید، روابط غیرصحیح داشته باشید، ولی این ازدواجی که اسلام گفته و ریشه‌ی قرآنی دارد را در جامعه اینقدر تقبیح کردند. آن وقت ببینید سیل فساد همینطور دختر و پسر را فرا گرفته است. نسبت به ازدواج، هم از جهت نظری باید کار کرد و هم از نظر عملی وسایل و اسبابش را فراهم کرد، با گفتن اینکه اگر یک بچه بیاورید من یک میلیون به شما می‌دهم، فایده ندارد، که آن هم نشد.

بدانيم اگر جوان‌های جامعه حفظ شوند انقلاب‌مان حفظ می‌شود، علم رشد پیدا می‌کند و کشور رشد می‌کند و در این تردیدی وجود ندارد.

إن شاء الله موفق باشید و خداوند تأییدتان کند.

والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته