بيانات آیت‌الله فاضل لنکرانی(دامت برکاته) در مراسم احیای شب 19 ماه مبارک رمضان 1435 ه.ق

۲۶ تیر ۱۳۹۳

۱۳:۱۸

۲,۸۸۹

خلاصه خبر :
یکی از موضوعات مهمی که قرآن کریم بر آن تأکید فراوان دارد بحث ایمان و عمل صالح است. هر کسی که قرآن خوانده باشد به راحتی می‌تواند تشخیص بدهد که چقدر قرآن راجع به ایمان و عمل صالح صحبت کرده، از جمله آیات محکم و یکی از کلیدی‌ترین واژه‌های قرآن همین آیاتی است که در مورد ایمان و عمل صالح صحبت می‌کند که هم مربوط به فرد می‌شود و هم اجتماع. هم مربوط به دنیا می‌شود و هم آخرت
آخرین رویداد ها

بسم الله الرحمن الرحیم الحمدلله رب العالمین

و الصلاة والسلام علی سیدنا و نبینا و حبیب قلوبنا ابی‌القاسم محمد

و علی آله الطیبین الطاهرین المعصومین و لعنة الله علی اعدائهم اجمعین


خدا را شکرگزاریم به ما توفیق داد که تا این قسمت از ماه رمضان را درک کرده و بحمدالله آماده می‌شویم برای اینکه فیوضات و عنایات خاصه‌ی خودش را در لیالی قدر به دست آوریم.

تأکيد قرآن بر ايمان و عمل صالح

یکی از موضوعات مهمی که قرآن کریم بر آن تأکید فراوان دارد بحث ایمان و عمل صالح است. هر کسی که قرآن خوانده باشد به راحتی می‌تواند تشخیص بدهد که چقدر قرآن راجع به ایمان و عمل صالح صحبت کرده، از جمله آیات محکم و یکی از کلیدی‌ترین واژه‌های قرآن همین آیاتی است که در مورد ایمان و عمل صالح صحبت می‌کند که هم مربوط به فرد می‌شود و هم اجتماع. هم مربوط به دنیا می‌شود و هم آخرت.

آثاری هم که قرآن برای ایمان و عمل صالح ذکر می‌کند بسیار متعدد است.

اولاً یک قانون کلی را می‌توان از سوره عصر استفاده کرد. «أعُوذُ بِالله مِن الشَّیطَانِ الرَّجِیمِ  بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ‏ وَ الْعَصْرِ إِنَّ الْإِنْسانَ لَفي‏ خُسْرٍ إِلاَّ الَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ»؛ آن قانون این است که هر انسانی در هر عصر و زمانی گرفتار خسران و بدبختی و زیان است.

البته در مورد اینکه منظور از عصر چیست؟ خدا قسم به چه عصری خورده؟ مفسران احتمالاتی داده‌‌اند اما از مجموع آیات استفاده می‌‌شود که خدای تبارک و تعالی می‌خواهد بفرماید نوع انسان در هر عصر و زمانی گرفتار خسران و ضرر و زیان است.

معمولاً یکی از سؤالاتی که به ذهن می اید این است که چه کنیم خوشبخت شویم؟ چه کنیم مواجه با مشکلات نشویم، این آیه می‌فرماید یک استثنا وجود دارد «إِلاَّ الَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ»، اگر انسان بخواهد دچار ضرر نشود، عمرش بر باد نرود، سرمایه‌اش از بین نرود حیثیت و آبرویش محفوظ بماند، بتواند از عمرش استفاده کند باید ایمان داشته باشد و عمل صالح انجام بدهد، همه این عبادت‌ها، روزه‌ها، نمازها، برای تقویت ایمان و عمل صالح است.

گاهی سوال می‌شود چقدر نماز بخوانیم؟ می گوییم اگر از شما بپرسند چقدر می‌خواهید عمر کنید؟ صد سال یا دویست سال، چطور می‌گویید دویست سال، اگر از شما بپرسند می‌‌خواهید صد سال بمانید یا هزار سال؟ می‌گویید هزار سال. به همین موازات و وِزان انسان در کنار این حیات مادی و زندگی دنیوی که طبیعتش این است که او را در ضرر و خسران‌ و آلودگی‌ها فرو ببرد، ایمان و عمل صالح قرار داده شده که آن هم باید همیشگی باشد، باید تا لحظه‌ی آخر عمر عمل صالح و ایمان در کنار انسان باشد.

برای آنکه ببینید قرآن کریم چه آثاری برای ایمان و عمل صالح ذکر فرموده به برخی از آیات اشاره می‌‌نمایم؛ در آیه 25 سوره بقره می فرماید«وَ بَشِّرِ الَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ أَنَّ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْري مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ كُلَّما رُزِقُوا مِنْها مِنْ ثَمَرَةٍ رِزْقاً قالُوا هذَا الَّذي رُزِقْنا مِنْ قَبْلُ» ای رسول ما به آنها که ایمان پیدا کرده و عمل صالح انجام دادند بشارت ده، عمل صالح یعنی عملی که مورد پسند خداست، عملی که با انجام آن خدا از انسان راضی می‌شود. عملی که موجب اصلاح نفس انسان است، و او را به خدا نزدیک می‌کند، نماز، روزه، حجّ و جهاد و زکات و... همه اینها هست.

 امیرالمؤمنین(ع) بعد از ضربت خوردن، در وصیّتی که به فرزندانشان فرمودند، می‌‌فرمایند: من از جدّ شما پیامبر اکرم شنیدم که ثواب اصلاح ذات البین از تمام نمازها و روزه‌‌های مستحبی بالاتر است، اگر کسی دید بین دو نفر اختلاف وجود دارد و تلاش کرد و آن اختلاف را برطرف کرد این از بهترین اعمال صالح است.

متأسفانه یکی از چیزهایی که در جامعه‌‌ی ما تبدیل به فرهنگ می‌شود همین است که می‌گویند چکار به کار مردم دارید؟ بین پسر و پدر، بین زن و شوهر، بین دو تا رفیق اختلاف می‌افتد، بعضی می‌گویند به ما چه ارتباطی دارد؟ و بعضی‌ها بدتر خوشحال هم می‌‌شوند. خدا نکند نفس انسان اینقدر خباثت پیدا کند که بگوید الحمدلله.

اما فرهنگ اسلام چیست؟ اسلام یکی از مهم‌ترین مصادیق عمل صالح را اصلاح بین دو نفر می‌‌داند لذا در شب قدر از جمله افرادی که مورد غفران خدا قرار نمی‌گیرند آنها هستند که نسبت به یکدیگر قهرند و اختلاف بین‌شان وجود دارد، این آیه‌‌ی شریفه می‌فرماید به کسانی که ایمان آورده و عمل صالح انجام می دهند بشارت ده که جنّات و بهشت مال آنهاست، در آیات قرآن افرادی که مسلم بهشتی ذکر شده‌اند، آنها هستند که ایمان به خدا، معاد، رسول خدا و ائمه طاهرین(عليهم السلام) دارند و عمل صالح انجام می‌دهند.

یکی دیگر از حرف‌‌های ناصواب رایج در جامعه این است که می‌گویند دلتان پاک باشد، نماز اول وقت خواندی خواندی، اصل نماز را خواندی، خواندی، اگر نخواندی نیز مهم نیست. ظاهر دین و احکام مهم نیست بلکه مهم، باطن انسان است و اینکه دلت با خدا صاف باشد.

این حرف کاملا مخالف با قرآن است، چنین فکری با دین ما سازگاری ندارد، چون دین ما در کنار ایمان و اعتقاد قلبی به خدا، تاکید فراوان بر رعایت آداب و احکام قرآن می‌‌نماید. از مجموع آیات و روایات استفاده می‌شود اگر می‌خواهید ایمان قلبی و باطن‌‌تان قوی‌تر شود عمل‌تان را بیشتر کنید، اهل عبادت و بندگی شوید. اگر می‌خواهید عمل‌تان نیکوتر باشد اعتقاد قلبی‌تان را محکم کنید، ایمان و عمل دو چیز کاملا مرتبط به هم هست. ما نمی‌خواهیم وارد بحث‌های مفصل دقیق شویم0  عمل صالح عملی است که مقرون به ایمان باشد.

هم‌‌چنان‌‌که آیه شریفه می‌‌فرماید: «مَنْ عَمِلَ صالِحاً مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثى‏ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَياةً طَيِّبَةً»، چقدر آیات قرآن زنده است، اینکه در روایات چنین تعبیر شده «الْقُرْآنِ . . . يَجْرِي كَمَا يَجْرِي الشَّمْس‏»، مثل خورشید می‌ماند، انسان هر وقت قرآن را باز می‌کند یک نور جدید و طلوع جدید و اشراق جدید بر قلب او می‌‌تاباند. منتهی بر آنها که اهلش باشند.

قرآن می‌گوید «مَنْ عَمِلَ صالِحاً مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثى‏ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ»، حیات طیبه به کسی می‌‌دهیم که عمل صالح انجام بدهد، چه مرد باشد و چه زن، منتها باید مؤمن باشد. سؤال این است که حیات طیبه و زندگی پاک چیست؟

مفسّران احتمالات زیادی ذکر کرده‌‌اند، بعضی گفته‌‌اند روزی حلال است، یعنی آن کسی که روزی‌اش حلال نیست در ایمانش یا عملش یا هر دو مشکل دارد! بعضی حیات طیبه را قناعت معنا کرده‌‌اند، خیلی از مشکلات ما ناشی از این است که قانع نیستیم، اگر مقام پیدا ‌کنیم در صدد برمی‌‌آییم مقام بالاتر بدست آوریم، سرمایه پیدا می‌کنیم دنبال سرمایه‌ی بیشتر می‌‌رویم و همچنین در همه‌ی امور زندگی. حیات طیبه این است که انسان قانع باشد، به عمرش، به زن و فرزندش  و کلاً به آنچه خدا به او داده قانع باشد.

بعضی‌ از مفسرین گفته‌اند حیات طیبه یعنی توفیق بندگی خدا شب به‌‌راحتی برمی‌خیزد، با شوق سر به سجده می‌گذارد، با دنیایی از اشک و آه و ناله با پروردگارش به مناجات می‌‌پردازد، آن‌‌گاه حیات طیبه، تقرب به خدامی شود ببینید ارزش ایمان و عمل صالح چقدر است که می‌فرماید «بشّر الذین آمنوا و عملوا الصالحات» بشارت که فرد باایمان و عمل صالح هم اهل بهشت است و هم خلود در بهشت دارد، نه تنها خلود در بهشت دارد، بلکه در یکی از آیات می‌فرماید «إِنَّ الَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ كانَتْ لَهُمْ جَنَّاتُ الْفِرْدَوْسِ نُزُلاً خالِدينَ فيها لا يَبْغُونَ عَنْها حِوَلا»، اصلاً نمی‌‌خواهد از آنجا برود، اینطور نیست بهشت مثل باغ‌های دنیا باشد که انسان بعد از مدتی در آنجا احساس خستگی کند، خستگی مال این عالم دنیاست، آنجا جای خستگی نیست.

یکی دیگر از آثار ایمان و عمل صالح این است که خوف و حزن را از انسان دور می‌‌کند. همه ما در زندگی گرفتار اضطراب و هراسیم؟‌ البته هر کس به اقتضای حال خود ،یکی از گذشته خود بیمناک است و دیگری از آینده. سرمایه‌‌دار می‌‌گوید اگر فلان قضیه در بازار ایجاد شود چه می‌شود؟ سرمایه‌مان چطور خواهد شد، یک کارگر دلهره دارد اگر فردا کار گیرم نیاید چه کنم؟

قرآن می‌فرماید کسی که مؤمن است و عمل صالح انجام می‌دهد، حزن و خوف ندارد، «لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُون‏»، چون می‌گوید هر طوری بشود من راضی و تسلیم به ان هستم، من صاحب دارم، کسی که خدا را صاحب خود دانسته و معتقد باشد امورش را خدا تدبیر می‌‌کند، حزن و غم و غصه‌ای ندارد، به هر چه پیش آمد راضی است.

این آثار ایمان و عمل صالح که بیان می‌‌شود برای آن است که وقتی روزه می‌گیریم، نماز می‌خوانیم، اعتقاد به خدا را در قلب خود مرور کنیم و خدا را برای این توفیقاتی که نصیب ما کرده شکر کنیم و بدانیم چه آثاری بر آن مترتب است این توجه انسان را تشویق می‌‌کند تا عمل صالح بیشتری انجام بدهد.

بيانات آیت‌الله فاضل لنکرانی(دامت برکاته) در مراسم احیای شب 19 ماه مبارک رمضان 1435 ه.ق

در آیه دیگر می‌‌فرماید: «الَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ طُوبى‏ لَهُمْ وَ حُسْنُ مَآب‏»، اینها سعادتمند هستند و جایگاه بسیار خوبی دارند، یا «لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ رِزْقٌ كَريم‏»، برخوردار از مغفرت خدا و رزق کریم هستند، یا «إِنَّ الَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ سَيَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمنُ وُدًّا»، چه وعده‌‌ی زیبایی است؟ گاهی اوقات بعضی افراد به انسان می‌‌رسند و می‌‌گویند من در قلبم نسبت به شما احساس علاقه می‌‌کنم با آنکه ارتباطی هم با یکدیگر ندارند. یا روحانی و عالم بزرگی که مردم به سراغش می‌روند با آنکه این عالم اینها را نمی‌شناسد اما مردم می‌گویند ما تو را دوست داریم شاید یک دقیقه هم با او مصاحبت نداشتند.

چه کسی این محبت را در دل‌‌ها ایجاد کرده، قرآن می‌‌فرماید کسی که ایمان آورده و عمل صالح انجام دهد خداوند رحمان موّدت او را در دل‌‌ها می‌‌اندازد، از دنیا هم که می‌رود، محبتش در قلوب مردم قرار دارد، ولو صدها سال  از فوت او بگذرد. ببینید ایمان و عمل چه می‌کند و چه آثاری دارد. این عبادت‌‌ها و روزه گرفتن‌ها فقط اثر شخصی ندارد، بسیار اشتباه است که بگوییم آثار عبادت فقط شخصی است. بله انجام عبادت یک امر شخصی است، کسی که نماز شب می‌خواند حتی الامکان باید آن را مخفی نگه دارد، اما آثار آن گسترده است.

یکی از دوستان مرحوم والد ما بعد از فوت ایشان پرسید شما از نماز شب ایشان خبر داشتی که به چه نحوی بود؟ گفتم نه، گفت من در سفرهایی که خدمت ایشان بودم می‌‌دیدم که در نماز شب خود، نماز جعفر طیار را داخل می‌کرد و می‌خواند، در حالی که ما اصلاً خبر نداشتیم و هیچ وقت هم ایشان اظهار و اشاره به آن نکرد.

عبادات از این جهت شخصی است ولی همین که کسی دو رکعت در دل شب در خانه‌ی خود بدون اینکه کسی خبردار شود می‌خواند در کلّ عالم و دل‌‌های مردم اثر می‌گذارد، این اثر همان نورانیّتی است که از عمل و ایمان او تشعشع پیدا می‌کند، در احوالات برخی از علما ذکر شده گاهی اوقات شاگردهایشان که در قنوت نماز شب اساتید خود را دعا می‌کردند آنها مطلع می‌شدند0عبادات هر چند امر شخصی است اما آثارش بسیار گسترده است.

خداوند کسی که ایمان و عمل صالح دارد، وُدّ او را در قلوب مومنین قرار می‌دهد، این محبت چه اثری دارد؟ اثرش این است که عده‌‌ای می‌گویند او چه کرده؟ عمرش را چطور گذرانده؟ با خدا چه ارتباطی داشته؟ برای من الگو باشد و من دنباله‌‌رو او شوم، این اختصاص به علما هم ندارد،در جمع خانواده‌‌ها نیز بزرگترها، بدانند اگر در حد ظرفیت خودشان ایمان و عمل صالح داشته باشند محبت آنها در نسل‌‌هایشان باقی می‌ماند.

باز این آیه از سوره‌‌ی نور که از آیات بسیار مهم مربوط به مهدویت است «وَعَدَ اللهُ الَّذينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذينَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَ لَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دينَهُمُ الَّذِي ارْتَضى‏ لَهُم‏» خداوند به انسان هایی که ایمان آورده‌‌اند و عمل صالح انجام دهند وعده می‌دهد و در آیات دیگر هم می‌‌فرماید وعده خدا حق است و قطعی، مثل وعده‌‌های شما نیست.

برخی از مفسران می‌گویند اینها یک گروه خاصی‌ هستند که منطبق بر همان اصحاب امام زمان (ع) می‌شوند،خداوند می فرماید یک روزی مؤمنان را خلیفه‌ی خود در روی زمین قرار می‌دهم و آن دینی که مورد رضای من است را حاکم می‌کنم و امنیتی ایجاد می‌کنم که هیچ خوفی در آن راه ندارد.
 
در زمان ظهور حضرت (عج) اینقدر امنیت در دنیا برقرار می‌شود که یک زن در امنیت کامل از مشرق عالم به مغرب می‌‌رود. با وجود چنین دلالت روشنی، متاسفانه فخر رازی در تفسیر خود مطلبی را می‌‌گوید که وقتی من آن را دیدم برای مظلومیت قرآن بسیار متاثر شدم که بعضی از علمای اهل سنت چه بلایی بر سر قرآن آورده‌‌اند.

فخر رازی می‌گوید این وعده‌ی خدا مربوط به حکومت خلیفه اول و دوم و سوم بوده و تمام شده! حالا آنچه من می‌خواهم استفاده کنم این است: ایمان و عمل صالح انسان مقدمه‌ی استخلاف گروهی در آخر الزمان می‌شود یعنی خدا به تمام انسان‌هایی که در طول تاریخ مؤمن بودند و عمل صالح انجام دادند وعده می‌دهد ولو یک گروهی از شما در آینده استخلاف پیدا می‌‌کنند ولی این نتیجه مربوط به همه‌ی مؤمنین و کسانی است که عمل صالح انجام دادند، یعنی نماز ما، روزه ما، عبادات ما، فکر نکنید فقط یک امر شخصی است که در نامه‌ی اعمال ما ثبت شده و در قیامت هم بر حسب آن با ما محاسبه می‌کنند و تمام می‌شود، بلکه این ایمان و عمل صالح طبق نص آنچه آیه شریفه بیان فرموده، تأثیرگذار در طول تاریخ و عاقبت دنیاست.

عرض کردم یکی از نکاتی که امشب می‌خواهم بر آن تاکید کنم همین است که عبادات تأثیرگذار است هم در شخص انسان و هم در جامعه‌ی انسانی، هم در زمان حال و هم آینده، البته این حرفی است که شاید پذیرش آن برای خیلی‌ها دشوار باشد اما کسانی که با قرآن، روایات و معارف دین مأنوس‌ هستند برای آنها این نکته روشن است. چقدر انسان لذت می‌برد که بداند این دو رکعت نماز، این یک ماه روزه‌ی او، این عبادت و بندگی او فقط مال خودش نیست!

بعضی سؤال می‌کنند چرا کسی که غیبت دیگری را می‌کند تمام اعمال خوبش را در نامه‌ی اعمال غیبت شونده قرار می‌دهند؟ خدا نکند در قیامت نامه‌ی اعمال را به ما بدهند ببینیم نه از نماز و نه از روزه در آن خبری نیست و فریاد بزنیم بگوییم خدایا چه شد ان همه نماز و روزه‌ی ما، جواب می‌آید به سبب آن غیبت‌هایی که کردی ما یکی پس از دیگری عباداتت را از نامه‌ی اعمالت برداشتیم و در نامه اعمال دیگری گذاشتیم. سؤال این است چرا خدا این کار را می‌کند؟ یک جهتش این است که تمام اعمال من و شما، عبادات من و شما به هم ارتباط دارد، نه در زمان خود بلکه به آیندگان ما هم ارتباط پیدا می‌‌کند.

باز یکی از آثاری که قرآن برای ایمان و عمل صالح می‌فرماید این است: «وَ الَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَنُكَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَيِّئاتِهِمْ وَ لَنَجْزِيَنَّهُمْ أَحْسَنَ الَّذي كانُوا يَعْمَلُون‏» ما خطاها و بدی‌های آنها را می‌‌پوشانیم، ایمان و عمل صالح راه نجات انسان است. در زمان ما که هر روز مشکلات بیشتر و آلودگی‌ها گسترده‌تر می‌شود، ‌هر روز تعدی‌ها و تجاوزها و ظلم‌ها رنگ جدید پیدا می‌کند چه چیزی می تواند ما را نجات بدهد، چه چیزی می‌تواند ما را از شر این امور حفظ کند؟ این ایمان و عمل صالح است که انسان را از ارتکاب این معاصی باز می‌‌دارد و خدای ناکرده اگر خطا کردیم آن گناه ر ا می‌‌پوشاند.

اما راجع به ایمان هم بازسراغ قرآن می‌‌رویم تا ببینیم ایمان چه آثار و خصوصیاتی دارد، از کجا بفهمیم فردی ایمان دارد؟ قرآن می‌‌فرماید: «إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذينَ إِذا ذُكِرَ اللهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُم‏»، می‌خواهید ببینید ایمان دارید یا نه؟ وقتی اسم خدا برده می‌‌شود آیا با اسم‌‌های دیگر برای شما یکی است! «وجل» به معنای ترس و خوف است، اینجا باید خیلی اظهار تأسف کرد! چقدر ما در شبانه‌روز قسم می‌خوریم، اسم خدا را می‌آوریم، اما هیچ تغییری در قلب‌مان احساس نمی‌کنیم، این بیانگر آن است که ایمان ما ضعیف است، قرآن می‌گوید مؤمن کسی است که وقتی اسم خدا می‌آید قلبش بلرزد، عظمت خدا را درک کند، خدا خالق ما، رب ما، صاحب ما، مالک ما است، در دعای جوشن کبیر این همه اسماء خدا را که ذکر می‌کنیم برای چیست؟‌ برای اینکه هر اسمی قلب ما را به یک نحوی متحول ‌کند، آیا وقتی دعای جوشن می‌خوانیم این تحولات را در قلب خود احساس می‌کنیم؟ «وَ إِذا تُلِيَتْ عَلَيْهِمْ آياتُهُ زادَتْهُمْ إيماناً»، وقتی قرآن می‌خوانیم آیا ایمان‌مان اضافه می‌شود یا نه؟ «وَ عَلى‏ رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُون‏» مؤمن کسی است که بر خدا توکل دارد، «الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ مِمَّا رَزَقْناهُمْ يُنْفِقُونَ أُولئِكَ هُمُ الْمُؤْمِنُونَ حَقًّا لَهُمْ دَرَجاتٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ مَغْفِرَةٌ وَ رِزْقٌ كَرِيم‏»، فرد با ایمان اهل توکل، اقامه نماز و انفاق است.

در خاتمه‌‌ی بحث توجه عزیزان را به این روایت جلب می‌‌کنم؛ بحث ایمان و عمل صالح از بحث‌های کلیدی و مهم است که باید همه به کتبی که در این زمینه نوشته شده مراجعه و تفاسیر قرآن را ببینید؛ امام صادق(ع) فرمود: «إِنَّ الْإِيمَانَ عَشْرُ دَرَجَاتٍ بِمَنْزِلَةِ السُّلَّمِ يُصْعَدُ مِنْهُ مِرْقَاةً بَعْدَ مِرْقَاةٍ»، ایمان ده درجه دارد و به پلکانی می‌ماند که انسان می‌خواهد پله پله از آن بالا برود، بعد می‌فرماید: «فَلَا يَقُولَنَّ صَاحِبُ الِاثْنَيْنِ لِصَاحِبِ الْوَاحِدِ لَسْتَ عَلَى شَيْ‏ءٍ» نام‌‌های درجات ایمان در روایات دیگر ذکر شده، نیکی کردن، راستگویی، یقین، رضا، وفا، علم، حلم، اینها درجات ایمان هستند.

 امام صادق(ع) می‌فرماید: «فَلَا يَقُولَنَّ صَاحِبُ الِاثْنَيْنِ لِصَاحِبِ الْوَاحِدِ لَسْتَ عَلَى شَيْ‏ءٍ»، کسی که در پله‌ی دوم قرار گرفته حق ندارد به کسی که در پله اول است بگوید تو چیزی نیستی! ببینید چقدر ائمه(ع) دقیق و ظریف دین را بیان کرده‌‌اند؟ اگر تو موفق شدی نمازت را اول وقت بخوانی کسی را که موفق نشده خراب نکن! البته توصیه کن که او هم نمازش را اول وقت بخواند ولی تحقیرش نکن، نگو تو هیچی نیستی، مسلمان واقعی من هستم، که در این صورت آن کس که مافوق توست تو را تحقیر خواهد کرد.

«فَلَا تُسْقِطْ مَنْ هُوَ دُونَكَ فَيُسْقِطَكَ مَنْ هُوَ فَوْقَك»؛ در آخر می‌‌فرمایند: «فَإِنَّ مَنْ كَسَرَ مُؤْمِناً فَعَلَيْهِ جَبْرُه»؛ حق نداری مؤمنی را خوار کنی و او را بشکنی، اگر کسی خدای ناکرده دل مومنی را شکست باید آن را جبران کند.

این دستورالعمل بسیار مهمی است که امام صادق(ع) به ما داده‌‌اند، ما در شب قدر باید از خدا بخواهیم که خدایا ما را از درجات ایمان بهره‌‌مند کن، اعمال صالح را به ما نشان بده و ما را موفق به انجام آن کن، اگر این دعارا کردیم و خدا هم به ما عنایت کرد ما شب قدر را درک کرده‌‌ایم، وقتی قرآن می‌فرماید: مومنین کسانی هستند که هنگامی که آیات قرآن خوانده  می شود ایمانشان بیشتر می‌شود. ببینیم شب قدر که می‌آید و می‌گذرد ایمان ما به خدا، به ملائکه خدا، به قرآن، به انبیاء و اولیاء، چقدر افزوده می‌شود؟ در لیالی قدر باید دنبال این باشیم که ایمان‌مان افزوده بشود و از خدا توفیق انجام اعمال صالح را درخواست نماییم.

پروردگارا درجات ایمان را در قلوب همه‌ی ما قرار بده.

و السلام علیکم و رحمة الله و برکاته

برچسب ها :