تعبدی و توصلی ، جلسه 85
تعبدی و توصلی ، جلسه 84
خلاصه‌ی بحث گذشته
مقتضای اصل عملی عقلی و بررسی نقد محقق خوئی بر آخوند خراسانی
دیدگاه محقق اصفهانی در جریان اصل هنگام شک در مدخلیت قید در غرض
بررسی نظر آخوند درباره نقش عقل در اعتبار قصد الامر
خلط در تشخیص دخالت قید در غرض مولا
نقد تفسیر برخی از فقهاء از کلام آخوند
جمع‌بندی
مبنای شهید صدر در بحث حق الطاعه و لزوم تحصیل غرض احتمالی
مقتضای اصل عملی بنا بر مبنای محقق خوئی
موضع حق در تحقیق مطلب
بررسی مسئله انحلال در مقایسه میان ما نحن فیه و شک در سوره
پاورقی
منابع
تعبدی و توصلی ، جلسه 83
خلاصه‌ی بحث گذشته
بحث در باب اغراض و دواعی
تفاوت ترتب اغراض بر افعال و ترتب مسببات بر اسباب تولیدی
نقدی بر اشکال محقق نائینی بر محقق خراسانی
بررسی کلام محقق خراسانی از منظر محقق خوئی
نقاط اشتراک و افتراق دو مسئله در کلام آخوند خراسانی
نقد محقق خوئی بر کلام محقق خراسانی
پاورقی
منابع
مبنا قرار دادنِ فرق میان محصل عقلی و محصل شرعی
نقد محقق نائینی بر محقق خراسانی
عدم فرق میان مسبب شرعی و مسببیت ملاکات
اشکال نسبت به جریان اشتغال در سببیت صلاة برای ملاکات
جواب محقق نائینی از اشکال
نتیجه
نظر محقق نائینی: جریان برائت در مقام همانند دوران امر بین اقل و اکثر
تعبدی و توصلی ، جلسه 82
خلاصه‌ی بحث گذشته
تفکیک بین مسببات شرعی و مسببات غیر شرعی
نقد محقق نائینی بر اجرای اصالة الاشتغال در باب ملاکات و اغراض
نقد دیدگاه مقاصد الشریعه و دفاع از مبنای نائینی در باب ملاکات و اغراض
نقد مبنای عدالت و رابطه آن با افعال مکلف
فرق میان مقاصد الشریعة و مذاق شریعت
تطبیق شک در قصد امر به باب اغراض و ملاکات
پاورقی
منابع
تعبدی و توصلی ، جلسه 81
خلاصه‌ی بحث گذشته
دیدگاه محقق خراسانی در مقتضای اصل عملی عقلی
فرق میان شک در اجزاء و شرایط و شک در قید عقلی
تحلیل قاعده قبح عقاب بلا بیان و جریان اشتغال عقلی
تفسیر محقق نائینی از کلام محقق خراسانی
اشکال محقق نائینی بر مبنای آخوند خراسانی
تحلیل مجعول در مسبب شرعی و شمول حدیث رفع
تفاوت بین باب اسباب و تکالیف و تأثیر آن بر برائت و اشتغال
پاورقی
منابع
تعبدی و توصلی ، جلسه 80
خلاصه‌ی بحث گذشته
اشکال دوم مرحوم امام به محقق حائری در اصالة التعبدیة
تفکیک رتبی وصف معلول از علت در قیاس تشریع و تکوین
نقد و ارزیابی اشکال دوم مرحوم امام
نتیجه‌گیری از ادله و استقرار اصالة التوصلیة در احکام شرعی
مقتضای اصل عملی
بررسی اصل عملی عقلی
تفاوت اصل عملی در شک کمی و شک کیفی؛ تحلیل تطبیقی دیدگاه آخوند در اقـل و اکثـر و ما نحن فیه
تبیین نهایی اصل اشتغال در قصد الأمر و تفاوت آن با برائت در اقل و اکثر
پاورقی
منابع
تعبدی و توصلی ، جلسه 79
خلاصه‌ی بحث گذشته
قیاس علل تشریعی با علل تکوینی در تحلیل امر شرعی
کلام محقق حائری در درر الفوائد
تمایز میان صرف‌الوجود و مطلق‌الوجود در تحلیل تشریعیِ امر و متعلق
نقد خلط تشریع به تکوین در قیاس‌های اصولی و فقهی
تبیین تمایز میان جنبه‌های تکوینی و اعتباری امامت و ولایت
ولایت مطلقه فقیه؛ اعتبار تشریعی و تمایز آن با ولایت تکوینی معصوم
تفاوت امام معصوم و ولی فقیه
خلط میان تکوین و تشریع در فقه و اصول
غدیر خم؛ تمایز میان ولایت تکوینی و جعل تشریعی امامت
نقد قاعده‌ی «تشریع بر اساس تکوین» در منظومه فقهی
پاورقی
منابع
تعبدی و توصلی ، جلسه 78
خلاصه‌ی بحث گذشته
دلیل چهارم: استدلال عقلیِ محقق حائری بر اصالة التعبدیة
فی کلامِ شیخِنا العلّامةِ أعلى‌اللّه مقامه
قیاس تشریع به تکوین
اقسام قیود لبّی و مسئله‌ی مقدمه‌ی موصله
مقدمه‌ی موصله در پرتو تحلیل علل تکوینی: بررسی قید «ایصال»
تحقق مأمورٌبه در نسبت با قصد امر: تطبیق علل تشریعی بر علل تکوینی
جایگاه تقریر محقق حائری در میان تقریرات متعدد از «أصالة التعبّدیة»
شرطیت تأثر از امر در تحقق مأمورٌبه: استنتاج نهایی از قیاس علل تشریعی و تکوینی
اشکال نخست امام خمینی: بطلان قیاس علل تشریعی بر علل تکوینی
تبیین تفاوت میان واجب تعبّدی و توصّلی
پاورقی
منابع
تعبدی و توصلی ، جلسه 77
خلاصه‌ی بحث گذشته
نقد استناد به آیه «وما أمِروا إِلّا لیعبدوا الله» برای اثبات اصالة التعبدیة
تحلیل مفهوم عبادت در آیه شریفه
نقد تقسیم عبادت در آیه به تعبدی و توصلی
لزوم تخصیص اکثر در تمسک به آیه برای اثبات اصالة التعبدیة
استدلال به آیه "اطیعوا الله و اطیعوا الرسول" برای اصالة التعبدیة
نقد استدلال به آیه
تحلیل مفهوم امتثال
تحلیل اطیعوا الله در مقابل مخالفت
تحلیل امر «اطیعوا الله» به‌عنوان امر ارشادی
استدلال به روایات «إنما الأعمال بالنیات» برای اثبات اصالة التعبدیة
نقد استدلال
تحلیل احتمالات شیخ انصاری در رابطه با روایات «لا عمل إلا بالنیة»
احتمال اول: تقدیر کلمه «صحیحاً»
احتمال دوم: نیت به معنای اصل عمل
احتمال سوم: نیت به معنای قصد قربت در ثواب
پذیرش احتمال دوم و نقد دیگر احتمالات
پاورقی
منابع