در کتاب معراج السعادة جمله‌‌ای را مطالعه کردم که مي‌‌خواستم نظر شما را در مورد دو عبارت زير جويا شوم.
1- نوشته شده بود که: در برخي از اخبار وارد شده است که اگر کسي در عقب گناه، هشت امر را بجا آورد اميدوار به عفو آن گناه باشد: عزم بر توبه آن داشته باشد. و شايق باشد که ديگر مرتکب آن نگردد. و از عقاب بر آن خائف باشد. و به آمرزش آن اميدوار باشد. و بعد از آن گناه دو رکعت نماز کند. و بعد از آن هفتاد مرتبه استغفار کند و صد مرتبه بگويد «سبحان الله العظيم و بحمده » و چيزي تصدّق کند و يک روز روزه بگيرد. منبع: جامع السعادات،ج3، ص85.
در بعضي از اخبار وارد شده که بعد از گناه وضو کامل بگيرد و داخل مسجد شود و دو رکعت نماز کند و در بعضي روايات چهار رکعت رسيده.
2- امام صادق(ع) مي‌‌فرمايند هيچ مؤمني نيست که در شبانه روز چهل گناه کبيره کند پس اگر پشيمان شود و اين ذکر را بگويد خداوند گناهان او مي‌‌آمرزد. «أستغفر الله الذي لا إله إلا هو الحي القيوم بديع السموات و الارض ذوالجلال و الاکرام و أسئله أن يصلي علي محمد و آل محمد و أن يتوب عليّ ». منبع همه اين مطالب کتاب معراج السعاده نوشته ملا احمد نراقي مي‌‌باشد.
پاسخ :
1- در مورد اول رواياتي به همان مضمون وارد شده و صحيح است. البته در همه موارد بايد توبه واقعي باشد و شخص تصميم بر ترک گناه داشته باشد. البته در اين موارد بايد توبه او توبه واقعي باشد.
2- مجرد گفتن يک ذکر، حتي اگر آيه قرآن هم باشد موجب آمرزش گناهان نمي‌‌شود، بلکه بايد شخص از صميم قلب توبه کند و تصميم بر ترک گناه داشته باشد، ولي اگر با خواندن اينگونه روايات، تصميم بر گناه هر روز داشته باشد و بعد بگويد توبه مي‌‌کنم، هرگز چنين چيزي صحيح نيست و مسلّماً نه مقصود امام(عليه السلام) و نه مقصود مرحوم نراقي چنين چيزي نبوده است و خداوند در قرآن مي‌‌فرمايد: توبه مختص افرادي است که از روي ناداني گناهي مرتکب مي‌‌شوند و سپس پشيمان مي‌‌شوند و از خداوند طلب بخشش مي‌‌کنند. اگر واقعاً پشيمان باشند خداوند آنها را مي‌‌آمرزد و گرنه يک ذکر خاص چنين خاصيتي ندارد که انسان هر کاري أعم از گناه حق الله يا حق الناس انجام دهد و بعد اين ذکر را بگويد و تمام شود. بلکه اگر حق الناس باشد تا ادا نشود و اموال مردم به آنها برگردانده نشود توبه معنا ندارد. کما اينکه اگر نمازي قضا شده يا روزه بدون عذر افطار شده، تا قضاي آنها به جاي آورده نشود، ذمّه انسان بريء نمي‌‌شود. خلاصه توبه شرائطي دارد که بايد رعايت شود.
منظور از اذکار توبه و شرايط توبه
۲۱ تیر ۱۳۹۶ ساعت ۱۸:۲۵
در کتاب معراج السعادة جمله‌‌ای را مطالعه کردم که مي‌‌خواستم نظر شما را در مورد دو عبارت زير جويا شوم. 1- نوشته شده بود که: در برخي از اخبار وارد شده است که اگر کسي در عقب گناه، هشت امر را بجا آورد اميدوار به عفو آن گناه باشد: عزم بر توبه آن داشته باشد. و شايق باشد که ديگر مرتکب آن نگردد. و از عقاب بر آن خائف باشد. و به آمرزش آن اميدوار باشد. و بعد از آن گناه دو رکعت نماز کند. و بعد از آن هفتاد مرتبه استغفار کند و صد مرتبه بگويد «سبحان الله العظيم و بحمده » و چيزي تصدّق کند و يک روز روزه بگيرد. منبع: جامع السعادات،ج3، ص85. در بعضي از اخبار وارد شده که بعد از گناه وضو کامل بگيرد و داخل مسجد شود و دو رکعت نماز کند و در بعضي روايات چهار رکعت رسيده. 2- امام صادق(ع) مي‌‌فرمايند هيچ مؤمني نيست که در شبانه روز چهل گناه کبيره کند پس اگر پشيمان شود و اين ذکر را بگويد خداوند گناهان او مي‌‌آمرزد. «أستغفر الله الذي لا إله إلا هو الحي القيوم بديع السموات و الارض ذوالجلال و الاکرام و أسئله أن يصلي علي محمد و آل محمد و أن يتوب عليّ ». منبع همه اين مطالب کتاب معراج السعاده نوشته ملا احمد نراقي مي‌‌باشد.
پاسخ :
2- مجرد گفتن يک ذکر، حتي اگر آيه قرآن هم باشد موجب آمرزش گناهان نمي‌‌شود، بلکه بايد شخص از صميم قلب توبه کند و تصميم بر ترک گناه داشته باشد، ولي اگر با خواندن اينگونه روايات، تصميم بر گناه هر روز داشته باشد و بعد بگويد توبه مي‌‌کنم، هرگز چنين چيزي صحيح نيست و مسلّماً نه مقصود امام(عليه السلام) و نه مقصود مرحوم نراقي چنين چيزي نبوده است و خداوند در قرآن مي‌‌فرمايد: توبه مختص افرادي است که از روي ناداني گناهي مرتکب مي‌‌شوند و سپس پشيمان مي‌‌شوند و از خداوند طلب بخشش مي‌‌کنند.
اگر واقعاً پشيمان باشند خداوند آنها را مي‌‌آمرزد و گرنه يک ذکر خاص چنين خاصيتي ندارد که انسان هر کاري أعم از گناه حق الله يا حق الناس انجام دهد و بعد اين ذکر را بگويد و تمام شود.
بلکه اگر حق الناس باشد تا ادا نشود و اموال مردم به آنها برگردانده نشود توبه معنا ندارد. کما اينکه اگر نمازي قضا شده يا روزه بدون عذر افطار شده، تا قضاي آنها به جاي آورده نشود، ذمّه انسان بريء نمي‌‌شود.
خلاصه توبه شرائطي دارد که بايد رعايت شود.
کلمات کلیدی :
۲,۰۴۹