واجب نفسی و غیری ، جلسه 7
خلاصهی بحث گذشته
نقشِ حکمِ عقلایی در اثباتِ نفسیّتِ وجوب و نسبتِ آن با اطلاقِ صیغهٔ امر
بینیازی از اطلاق در اثبات نفسیّت: مبنای محقق حائری و تأیید آن در کلام امام خمینی
اطلاقِ غیرمصطلح و حکم عقلایی
امتناع اثبات نفسیّت از راه اطلاق و نقدِ قدرِ جامع در معانی حرفی
مراد از اطلاق در اثباتِ نفسیّت: عدمِ تقییدِ به غیریّت و متمّمِ مبنای عقلایی
راه هفتم: تبادر بهعنوانِ دلیلِ نفسیّت؛ تقریر و نقد
راه هشتم: انصراف به نفسیّت؛ تقریر و نقد
جمعبندی
مقتضایِ اصل عملی در شکِ نفسی/غیری
کلام محقق نائینی
قسم نخست: برائت از اشتراط مادّهٔ صلاة
پاورقی
منابع
واجب تعییینی و تخییری ، جلسه 28
خلاصهی بحث گذشته
منهج بحث در تبیین نظریه واجب تخییری
نظریه محقق اصفهانی؛ تفکیک صور ملاک و تبیین محل نزاع در واجب تخییری
صورت اول: امتناع استیفای غرضِ دوم
حکم مسئله: وجوب جمعی
صورت دوم: تزاحم در ملاک و بازگشت تخییر به حکم عقل
حکم مسئله: تزاحم و تخییر عقلی
فرق با صورت اول
صورت سوم: تضاد مطلق میان دو غرض
حکم مسئله: عدم انطباق با واجبات تخییریِ شرعی
صورت چهارم: استقلال در اثر و تضاد میان آثار
نقد اول: خروج از محلّ بحث
نقد دوم: تغییر اطراف تخییر و مخالفت با ظاهر ادله
صورت پنجم: ورود «مصلحتِ تسهیل» و تصویر «تخییرِ شرعیِ محض»
لوازم و پیشفرضهای معقولیت
پاورقی
منابع
فروعی از کتاب الحج ، جلسه 8
خلاصه جلسه گذشته
استفاده حضرت استاد از عبارت «کذلک امر رسول الله»
کلام مرحوم آیت الله فاضل در تعارض دو صحیحه
نقد حضرت استاد به نحوه بیان مساله دوم
دلیل سوم: سیره متشرعه
دلیل چهارم: قاعده لو کان لبان
پاورقی
منابع
آیات حکومت در قرآن (ادله منکرین حکومت) (5) ، جلسه 1
مقدمه
تصور مهدی حائری از معنای حکومت و نقد آن
انکار شأن حکومتی انبیاء و نقد آن
معنای سیاسی و حکومتی واژه ولایت در قرآن و حدیث
ضرورت فهم نسبت واژه ولایت و حکومت
پاورقی
نماز جمعه ، جلسه 46
خلاصه جلسه گذشته
اعتبار سنجی «عبدالله بن دینار» بر اساس عدم قدح رجالی و اصالة الوثاقة
اثبات وثاقت بر اساس مبنای اصاله الوثاقة و اصاله العدالة
وجود قرینه نقل اجلا
توثیق در کتب عامه
تاکید بر مبنای نقل جلیل القدر در اثبات وثاقت
ادله مبنا
پاسخ به یک اشکال
بیان استدلال به نحوی دیگر و نقد آن توسط مرحوم حائری
نقد استدلال توسط مرحوم حائری
1. ظهور عبارت «إذا كنت في أرض ليس فيها إمام» در عدم وجود ائمه جور
ارزیابی اشکال
2. احتمال صدور تقیه ای روایت
ارزیابی اشکال
ارزیابی استدلال
پاورقی
منابع
نماز جمعه ، جلسه 37
خلاصه جلسه گذشته
دلیل ششم: استدلال به صحیحه محمد بن مسلم
ظهور عنوان «الامام» در روایت در امام معصوم
عدم خصوصیت ما عدا الامام در روایت
استشهاد صاحب جواهر به روایت طلحة بن زید بر شرطیت
جمعبندی استدلال به صحیحه محمد بن مسلم
عبارت مرحوم حائری در نقد استدلال به صحیحه محمد بن مسلم
استشهاد به روایت زراره در تایید استظهار
تقیه و نقد تفکیک کبری و صغری
در ادامه در بیان دیدگاه برگزیده نکات زیر را بیان می کنیم.
1. ظهور روایت طلحه بن زید در شرطیت
2. بررسی روایت زراره و قرینه بودن آن بر شرطیت
3. پاسخ به اشکال تکلّف در تفکیک کبری و صغری
4. جمع میان بیان عدد و بیان شرطیت
پاورقی
منابع
واجب نفسی و غیری ، جلسه 5
خلاصهی بحث گذشته
اطلاقِ مادّه در امر «صَلِّ» و اصلِ عدمِ اشتراطِ صلاة
أصالةُ الإطلاقِ اللفظی در مادّه و حجّیتِ لوازمِ عرفیِ
دو ثمرهٔ تمسّک به اطلاقِ مادّهٔ صلاة در نسبت با وضو
کفایتِ أحدِ الإطلاقین در اثباتِ نفسیّت: تأیید مبنای محقق نائینی از سوی محقق خوئی
کاربست اصلِ عدمِ اشتراط: از وجوب تعلّم تا وضو برای زیارت
راهِ سوم: اطلاقِ مادّه در نفسِ واجبِ مشکوک و نسبتِ آن با نفسیّت
شرایط تمامیتِ تقریب
راهِ چهارم: تفکیکِ مقامِ ثبوت و اثبات و اثر آن در تعیینِ نفسیّت
نقدِ این تقریب
راهِ پنجم: قانونِ تطابق میان مقامِ ثبوت و مقامِ اثبات
راه ششم: اثباتِ نفسیّت از مسیرِ حکمِ عقلاء در تقریرِ امام خمینی
راه ششم: اثباتِ نفسیّت از مسیرِ حکمِ عقلاء در تقریرِ امام خمینی
پاورقی
منابع
نماز جمعه ، جلسه 38
خلاصه جلسه گذشته
نکات اجتهادی تکمیلی در دلیل ششم
نکته اول: ضرورت توجه به فضای صدور روایات نماز جمعه
اشکال به استظهار مرحوم حائری در فرض توجه به فضای صدور
نکته دوم: بناء ائمه (ع) بر عدم بیان تمام مطلب در یک روایت و لزوم جمع روایات
لزوم تفکیک میان اقامه حدود و امر به معروف
تبیین مصادیق «کتمان سرّ» در روایات
پاورقی
منابع
واجب نفسی و غیری ، جلسه 16
خلاصهی بحث گذشته
کلام محقق نائینی در صورتِ سوم
کلام محقق نائینی در «فوائد الأصول»؛ مبنای «التوسّط فی التنجيز»
رفع شبهههای محتمل
کلام صاحب کفایه در صورتِ سوم؛ تفصیل میان فعلیت تکلیفِ ذیالمقدّمه و عدمِ آن
تحلیل صناعی و نسبت با اصول عملیه
کلام محقق نائینی در «أجود التقریرات»؛ حکمِ معلومِ بالاجمال و تفکیک در تنجّز
پاسخ به کلام صاحب کفایه
رفع توّهم
تعلیقه آقای خوئی؛ تعیین محل کلام کفایه و تفکیک از صورت سوم محلّ بحث
وجه فرق و نتیجه
فرض بحث محقق خراسانی؛ صورت اول در محاضرات
پاورقی
منابع