نماز جمعه ، جلسه 31
خلاصه جلسه گذشته
پاسخ به اشکالات مرحوم حائری
ولایت امام معصوم در نصب امام جمعه
ترک نماز جمعه موجب تفویت مصلحت است نه مفسده
جمع بندی دلیل سیره بر شرطیت امام معصوم در صحت نماز جمعه
طرح دلیل سوم از سوی محقق همدانی
تبیین دلیل
مؤید تاریخی بر عدم وجوب تعیینی حتی در عصر حضور
نتیجه استدلال محقق همدانی
پاورقی
منابع
واجب نفسی و غیری ، جلسه 7
خلاصهی بحث گذشته
نقشِ حکمِ عقلایی در اثباتِ نفسیّتِ وجوب و نسبتِ آن با اطلاقِ صیغهٔ امر
بینیازی از اطلاق در اثبات نفسیّت: مبنای محقق حائری و تأیید آن در کلام امام خمینی
اطلاقِ غیرمصطلح و حکم عقلایی
امتناع اثبات نفسیّت از راه اطلاق و نقدِ قدرِ جامع در معانی حرفی
مراد از اطلاق در اثباتِ نفسیّت: عدمِ تقییدِ به غیریّت و متمّمِ مبنای عقلایی
راه هفتم: تبادر بهعنوانِ دلیلِ نفسیّت؛ تقریر و نقد
راه هشتم: انصراف به نفسیّت؛ تقریر و نقد
جمعبندی
مقتضایِ اصل عملی در شکِ نفسی/غیری
کلام محقق نائینی
قسم نخست: برائت از اشتراط مادّهٔ صلاة
پاورقی
منابع
واجب نفسی و غیری ، جلسه 5
خلاصهی بحث گذشته
اطلاقِ مادّه در امر «صَلِّ» و اصلِ عدمِ اشتراطِ صلاة
أصالةُ الإطلاقِ اللفظی در مادّه و حجّیتِ لوازمِ عرفیِ
دو ثمرهٔ تمسّک به اطلاقِ مادّهٔ صلاة در نسبت با وضو
کفایتِ أحدِ الإطلاقین در اثباتِ نفسیّت: تأیید مبنای محقق نائینی از سوی محقق خوئی
کاربست اصلِ عدمِ اشتراط: از وجوب تعلّم تا وضو برای زیارت
راهِ سوم: اطلاقِ مادّه در نفسِ واجبِ مشکوک و نسبتِ آن با نفسیّت
شرایط تمامیتِ تقریب
راهِ چهارم: تفکیکِ مقامِ ثبوت و اثبات و اثر آن در تعیینِ نفسیّت
نقدِ این تقریب
راهِ پنجم: قانونِ تطابق میان مقامِ ثبوت و مقامِ اثبات
راه ششم: اثباتِ نفسیّت از مسیرِ حکمِ عقلاء در تقریرِ امام خمینی
راه ششم: اثباتِ نفسیّت از مسیرِ حکمِ عقلاء در تقریرِ امام خمینی
پاورقی
منابع
واجب نفسی و غیری ، جلسه 16
خلاصهی بحث گذشته
کلام محقق نائینی در صورتِ سوم
کلام محقق نائینی در «فوائد الأصول»؛ مبنای «التوسّط فی التنجيز»
رفع شبهههای محتمل
کلام صاحب کفایه در صورتِ سوم؛ تفصیل میان فعلیت تکلیفِ ذیالمقدّمه و عدمِ آن
تحلیل صناعی و نسبت با اصول عملیه
کلام محقق نائینی در «أجود التقریرات»؛ حکمِ معلومِ بالاجمال و تفکیک در تنجّز
پاسخ به کلام صاحب کفایه
رفع توّهم
تعلیقه آقای خوئی؛ تعیین محل کلام کفایه و تفکیک از صورت سوم محلّ بحث
وجه فرق و نتیجه
فرض بحث محقق خراسانی؛ صورت اول در محاضرات
پاورقی
منابع
نماز جمعه ، جلسه 30
خلاصه جلسه گذشته
مطلب ششم : ثانویبودنِ اشتراطِ نمازِ جمعه به وجودِ امامِ معصوم
اشکال اول: ناسازگاری عبارت شیخ طوسی با حکمت بودن «رفع تخاصم»
اشکال دوم: وجود تخاصم در فرض وجود منصوب
اشکال سوم: نامعلوم بودن برتری مفسدهی تخاصم بر مفسدهی ترک نماز جمعه
اشکال چهارم: انتساب مفسدهی تخاصم به سوء اختیار مکلف
اشکال پنجم: وجوب نصب امام جمعه از سوی حاکم در فرض حکمت بودن رفع تخاصم
اشکال ششم: احتیاج به امام معصوم برای اهدافی فراتر از رفع تخاصم
اشکال هفتم: وجود ادلهی متعدد بر ضرورت وجود امام معصوم
پاسخ به اشکالات مرحوم حائری
پاسخ به اشکال هفتم: تحقق نظم و امنیت در پرتو وجود امام معصوم (ع)
پاورقی
منابع
آیات حکومت در قرآن (ادله منکرین حکومت) (5) ، جلسه 1
مقدمه
تصور مهدی حائری از معنای حکومت و نقد آن
انکار شأن حکومتی انبیاء و نقد آن
معنای سیاسی و حکومتی واژه ولایت در قرآن و حدیث
ضرورت فهم نسبت واژه ولایت و حکومت
پاورقی
واجب نفسی و غیری ، جلسه 24
خلاصهی بحث گذشته
اشکال چهارم محقق خوئی بر تفسیر نخست محقق اصفهانی: لزومِ تعدّد عقاب در ترکِ جمیعِ اطراف
اشکال وحدت عقاب در تفسیر نخستِ مذهب دوم و نسبت آن با تسهیل امتثالی
تفسیر دوم در تحلیل واجب تخییری؛ غرضِ واحدِ نوعی و لزومِ «یجب الجمیع» به نحو ترخیصی
تعیین متعلق وجوب و فروض سهگانه
دفع اشکال: تفکیک ثبوت از اثبات
تعیین دقیق موضوع: تخییر شرعی در برابر تخییر عقلی
اشکال دوم محقق خوئی بر تفسیر دوم
پاسخ ثبوتی: امکانسنجیِ غرضِ واحد بینیاز از دعوای علم غیب
اشکال سوم محقق خوئی: راهِ چهارمِ «جامعِ انتزاعی» بهجای «وجوبِ جمیع»
اشکال چهارم محقق خوئی: بازگشت محذورِ تعددِ عقاب با فرضِ قبولِ جمیعِ مقدمات
پاورقی
منابع
نماز جمعه ، جلسه 32
خلاصه جلسه گذشته
تقریر دلیل سوم محقق همدانی
اشکالات مرحوم حائری به دلیل سوم
اشکالات نقضی
ارزیابی اشکال
اشکالات حَلّی
دلایل خفاء حکم نماز جمعه در عصر غیبت
استدلال بر «بعید بودن عدم وجوب تعیینی»
ارزیابی اشکالات حلی
وجود اختلاف در وجوب نماز جمعه در بین اهل سنت
استناد عدم حضور ائمه و اصحاب در نماز جمعه به عدم وجود مقتضی وجوب
عدم حضور امام (ع) در نماز جمعه به عنوان دلیل بر عدم وجوب تعیینی نماز جمعه
تناقض وجوب تعیینی با رفتار ائمه و اصحاب
پاورقی
منابع
واجب نفسی و غیری ، جلسه 15
خلاصهی بحث گذشته
تحلیل نظر امام خمینی درباره صورت دوم
نقد امام خمینی
ردّ مبنای «عدم العلم بالوجوب الفعلی قبلالوقت»
تنجیز در تدریجیات؛ ملاک و اثر
انحلال حکمی در صورت دوم بر پایه نسبت سبب و مسبّب؛ دفاع از مبنای محقق نائینی
پاسخ به دو اشکال معروف
ثمرات امتثالیِ انحلالِ سببی
ضابطه شهید صدر در سقوطِ تنجّزِ علم اجمالی و تحققِ انحلالِ حکمی
پاورقی
منابع