روايت اولي را ملاحظه فرموديد، نتيجه گرفتيم که استدلال کنيم. باز هم بيان خودمان را عرض مي‌‌کنيم که در اين روايت تعبير دارد به اينکه «اقر نطفته» اگر ما بخواهيم بگوييم که اين عبارت شامل ما نحن فيه شود، بايد بگوييم اين اقرَّ اطلاق دارد يعني چه خود از راه طبيعي و مقاربت نطفه در رحم قرار بگيرد يا اينکه از راه وسائل و ابزار. کساني که مي‌‌خواهند بگويند اين روايت اطلاق دارد بايد چنين بياني داشته باشند.

بحثي در علم درايه وجود دارد که آيا مراسيل صدوق معتبر است يا نه؟ آيا مراسيل صدوق مانند مسانيد صدوق است يا نه؟ راجع به عده اي اين بحث را دارند؛ راجع به ابن ابي عمير و خود شيخ صدوق و شيخ طوسي نيز بحث است که آيا مراسيل آنها معتبر است يا نه؟ عده اي معتقد هستند که مراسيل اينها معتبر است. در اين که آيا خبر مرسل معتبر است يا نه، اکثر علماي اماميه مي‌‌گويند معتبر نيست، بر خلاف اهل سنت که اکثر آنها و اکثر مذاهب آنها قائل به حجيت خبر مرسل هستند.

در کتاب من لا يحضر 5963 حديث وجود دارد، مرحوم شيخ بهائي در کتاب الحبل المتين - شيخ بهائي از کساني است که قائل به اين است که مراسيل صدوق اعتبار و حجيت دارد - مي‌‌گويد من لا يحضره الفقيه صدوق 5963 حديث دارد که بيش از يک سوم اينها مرسل است، حدود 2000 حديث مرسل دارد و 3900 حديث مسند دارد، و شيخ بهائي از جماعتي از اصوليين نقل کرده که مراسيل صدوق بر مسانيد صدوق ترجيح دارد و لذا شيخ بهائي پذيرفته است.

در دلالت، اين قسمت چهارم روايت محل استشهاد است. دارد «أفرغ مائه في المرأة حراماً» مردي که ماء خود را در رحم زني قرار دهد حرام - اين حرام را بايد صفت براي مصدر مقدر بگيريم أفرغ فراغاً حراماً، و الا اين حرام را چگونه معني مي‌‌کنيد؟ آيا يعني اين افراغش حرام است، يا افراغ مائه في امرأة که آن امرأة حرام است؟ ظاهراً از نظر ادبي نمي‌‌توانيم حرام را صفت براي امرأة يا حال براي او قرار دهيم، بلکه اين حرام حال يا صفت براي مصدر مقدّر است، يعني افرغ فراغاً که آن فراغ حرام است - آيا مي‌‌شود استفاده کرد بگوييم مدعي اين است که اگر به وسيله دستگاه، اين نطفه مرد را در رحم زن ديگري قرار دهند اين افراغ حرام است؟ يا اينکه مي‌‌شود تمسک در شبهه مصداقيه؟ معناي روايت اين است افرغ مائه فراغاً حراما، يک افراغي که حرام است، اما اين که آيا بوسيله اين دستگاه داخل اين رحم قرار دادن، حرام است يا نه، اين شبهه مصداقيه است.

ما نتوانستيم از روايات چيزي استفاده کنيم. در بعضي از روايات مسئله اختلاط انساب وجود دارد که اينها را بعداً بحث مي‌‌کنيم. فعلا بحث روايي تمام مي‌‌شود. چند آيه هم وجود دارد و ما بعدا بررسي مي‌‌کنيم که آيا از آيات مي‌‌توان استفاده کرد که اگر ماء رجلي را در رحم زن اجنبيه قرار دهيم اين حرام است يا نه؟