به اينجا رسيديم که فرق بين بحث ثبوتي و اثباتي را بيان کنيم.

در جلسه قبل گفتيم، در اينکه آيا فراغ و تجاوز دو قاعده‌اند يا يک قاعده، يک بحث ثبوتي و يک بحث اثباتي مطرح است. و فرق بين بحث ثبوتي واثباتي اين است که ما در مقام ثبوت اول بايد مفاد اين‌ها را بررسي کنيم ببينيم که آيا بين اينها قدر جامع عقلا امکان دارد يا ندارد؟ اگر در مقام ثبوت به اين نتيجه رسيديم که بين آنها عقلا قدر جامعي امکان ندارد، بعد نوبت به مقام اثبات مي‌رسد و در مقام اثبات مي‌گوييم هم براي قاعده فراغ دليل مستقل لازم داريم و هم براي قاعده تجاوز دليل مستقل نياز است.

اما اگر در مقام ثبوت به اين نتيجه رسيديم که بين اين دو قدر جامع امکان دارد، آن وقت در مقام اثبات، يک دليل واحد، يک روايت واحده، مي‌تواند متکفل اثبات آن قدر جامع بشود و هر دو قاعده را ما با يک روايت واحده اثبات کنيم.

خلاصه اينکه اگر در مقام ثبوت ما به اين نتيجه رسيديم که بين اينها قدر جامع امکان ندارد. نتيجه اين مي‌شود که در مقام اثبات با يک روايت واحد، نمي‌توانيم هر دو قاعده را اثبات کنيم، هر کدام نياز به دليل مستقل دارند. اما اگر در مقام ثبوت ثابت کرديم که قدر جامع بين‌ اين دو قاعده وجود دارد. در مقام اثبات مي‌توانيم با يک روايت واحده آن قدر جامع را اثبات کنيم.