اشکال اول این که محور اصلی راه هفتم بر این استوار است که ما دو نوع قدرت خرید داریم؛ یک قدرت خرید داریم مربوط به اجناس و کالاهاست، یک قدرت خرید داریم مربوط به خود پول. و بعد که این دو نوع را پذیرفتیم، آن وقت می‌گوئیم فرقش چیست؟ همین‌هایی بود که بیان کردیم. اما ما سؤالمان این است که آیا وقتی ما به نزد عرف برویم، عرف دو جور قدرت خرید تصویر می‌کند یا این یک محاسبه‌ی علمی و تخصصی است؟ متخصص می‌گوید ما دو جور قدرت خرید داریم، یک قدرت خریدی داریم که مربوط به ارتفاع و انخفاض کالاهاست و یک قدرت خرید داریم مربوط به خود پول است، ربطی به کم و زیاد شدن کالاها ندارد، این یک امر عقلی و علمی است، امر تخصصی است اما عرف این را قبول نمی‌کند، عرف می‌گوید ما می‌گویئم قدرت خرید پول تمثّل در این اجناس و کالاها پیدا می‌کند. چیز دیگری را به میدان نمی‌آورد و حاکم بر این مباحث هم عرف باید باشد، عرف است که هر روز با پول معامله می‌کند، در باب ضمان اگر یادتان باشد ولو شارع آمده اصل ضمان را بیان کرده، اما اینکه حالا به چه چیز انسان ضامن است را عرف باید معیّن کند، چه بسا گفتیم سیره‌ی عقلائیه می‌گوید المثلیّ یضمن بالمثل و القیمی یضمن بالقیمه که عرف باید اینها را معیّن کند اما ما نمی‌رویم سراغ عقل و تخصص، بگوئیم متخصص می‌گوید حساب کم و زیاد شدن پول یک حساب و حساب کم و زیاد شدن ارزش کالا یک حساب دیگر است، متخصص این را می‌فهمد اما عرف چنین چیزی را نمی‌فهمد. این راه سه تا سؤال مهم دارد که هنوز به آنها نپرداختیم، قبل از اینکه به آنها بپردازیم داریم اشکالات خودمان را بیان می‌کنیم، پس اشکال اول این شد که این تفکیک پذیرفته نیست. اشکال دوم این که اگر از این مستدل سؤال کنیم قدرت خرید پول را چه چیز معین می‌کند؟‌

نکته: هیچ وقت ارزش کالا به خاطر پول بالا و پائین نمی‌رود، کالا همان قانون عرضه و تقاضا را دارد، ما ممکن است در پول تصویر کنیم بگوئیم اگر یک زمانی در جامعه کالا زیاد یا کم بشود، قدرت پول همان باشد، بگوئیم الآن اگر در این جامعه‌ی ما فرش زیاد است با این پول بشود 200 هزار تومان فرش خرید، این فرش اگر یک میلیون تیراژ هم داشته باشد باز همان 200 هزار تومان است، آن طرفش را اتفاقاً بهتر می‌شود تصویر کرد نه در خود کالا، بگوئیم کالا یک زمانی ارتفاع و انخفاضش به خاطر چیز دیگری است، یک زمانی هم به خاطر پول است، اینطور نیست. فقط ارزش پول را می‌شود بالا و پائین گرفت نه خود کالا را.علی ایّ حال به نظر می‌رسد که این اشکالات به این راه وارد است، در آن تأمل کنید، سه تا اشکال هم در اینجا خود مستدل ذکر کرده و جواب داده است.

وصلی الله علی محمد و آله الطاهرین